Thụy Điển và Ukraine vừa đạt bước tiến lớn trong việc mở rộng năng lực không quân của Kiev khi ký thỏa thuận cho phép mua các máy bay chiến đấu Gripen. Theo Tổng thống Volodymyr Zelensky, những chiếc tiêm kích hiện đại đầu tiên này có thể xuất hiện trên bầu trời Ukraine sớm nhất vào năm 2026.
Từ tiêm kích Liên Xô đến tiêu chuẩn NATO
Khi xung đột toàn diện nổ ra, không quân Ukraine vẫn dựa chủ yếu vào các dòng chiến đấu cơ thời Liên Xô như Su-27, MiG-29 hay Su-24. Nhờ sự hỗ trợ của phương Tây, Kiev đã bắt đầu chuyển dần sang các dòng máy bay tiêu chuẩn NATO, bao gồm F-16 của Mỹ và Mirage 2000 của Pháp.
JAS 39 Gripen. (Ảnh: Nguồn mở qua Nationalsecurityjournal)
Saab JAS 39 Gripen là dòng tiêm kích đa nhiệm nổi tiếng của Thụy Điển, được đánh giá cơ động, hiệu quả chi phí và dễ vận hành. Nó có thể thực hiện các nhiệm vụ không đối không, không đối đất và trinh sát.
Biến thể mới nhất Gripen E sử dụng động cơ General Electric F414G, cho phép tăng tốc và leo cao nhanh chóng. Buồng lái tích hợp hệ thống hợp nhất dữ liệu hiện đại, hiển thị toàn cảnh chiến trường theo thời gian thực.
Máy bay có thể đạt tốc độ Mach 2 (khoảng 2.130 km/h), đủ để bay từ London đến Paris trong vòng 10 phút. Gripen E còn được trang bị radar mảng pha AESA mới và hệ thống tác chiến điện tử tiên tiến.
Tháng 5/2025, Gripen E cũng trở thành chiến đấu cơ đầu tiên được điều khiển bởi trí tuệ nhân tạo, khi phi công AI mang tên Centaur thực hiện ba chuyến bay thử, thể hiện khả năng tác chiến ngoài tầm nhìn (BVR) của máy bay.
