REUTERS/Mohammed Torokman.
Vài giờ sau đó, ông Trump đã tổ chức họp với các lãnh đạo Hồi Giáo và châu Âu nhằm thảo luận về vấn đề tương lai của Dải Gaza và khả năng xây dựng nền hòa bình rộng rãi hơn trong khu vực, ngay cả khi Israel và Hamas đều không tham gia cuộc họp này và vẫn chưa thống nhất về bước tiếp theo trong tiến trình hòa bình.
Quân đội Israel cho biết đã tiếp nhận 20 con tin được xác nhận còn sống, sau khi những con tin này được Hội Chữ Thập Đỏ hỗ trợ rời khỏi Gaza. Tuyên bố này đã khiến hàng ngàn người chờ đợi tại quảng trường Tel Aviv bật khóc, hô hào vui mừng và ôm chầm lấy nhau.
Tại Gaza, hàng ngàn người thân của gần 2000 người Palestine từng bị tạm giam được trả tự do và được xe bus đưa trở về Gaza đã tập trung chào đón họ tại một bệnh viện.
Trước Knesset – quốc hội Israel – ông Trump nhận định, "bầu trời đã trong xanh trở lại, tiếng súng đã im bặt, tiếng còi báo động đã ngừng kêu và mặt trời mọc trên một Thánh Địa cuối cùng đạt được hòa bình", "cơn ác mộng dài" của người Israel và Palestine suốt 2 năm qua cuối cùng đã kết thúc.
Tại khu resort Sharm el-Sheikh của Ai Cập, trong cuối ngày thứ Hai, ông Trump và Tổng thống Abdel Fattah al-Sisi đã tiếp đón hơn 20 lãnh đạo quốc tế tới tham dự hội nghị thượng đỉnh nhằm củng cố hòa bình Trung Đông.
Trong khai mạc hội nghị thượng đỉnh, ông Trump cùng với lãnh đạo các nước Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký một văn bản ghi nhận thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza và cam kết "cùng hợp tác thực hiện và giữ vững thành quả này".
Văn phòng Tổng thống Ai Cập cho biết, các thảo luận đã xoay quanh nhiều vấn đề bao gồm điều hành, an ninh và tái kiến thiết Gaza.
Tại hội nghị thượng đỉnh, ông Trump tuyên bố "đã tới lúc bắt đầu quá trình tái kiến thiết", và phát biểu mạnh mẽ mô tả về thỏa thuận Gaza mà ông đề xuất, nhận định đây có thể "là thỏa thuận lớn nhất trong lịch sử".
Israel và Hamas đã không gửi phái đoàn tới hội nghị thượng đỉnh, lãnh đạo Ả Rập Saudi và Liên đoàn các Tiểu Vương quốc Ả Rập đã không tham gia hội nghị.
Ông Trump cũng đã tiếp đón Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, và hai người đã có một cuộc thảo luận dài.
Còn nhiều trở ngại
Thoả thuận ngừng bắn và rút quân một phần từ phía Israel được ký kết trong tuần vừa rồi đã kết thúc chiến dịch lớn nhất của Israel trong cuộc chiến, một chiến dịch tấn công toàn lực nhằm vào thành phố Gaza đã khiến hàng loạt người thiệt mạng hàng ngày.
Kể từ thời điểm đó, một con số khổng lồ người Palestine đã có thể trở về nhà tại Dải Gaza, khu nội phận đã bị san bằng bởi các cuộc đánh bom của Israel với hơn 68.000 vụ thiệt mạng.
Ảnh: REUTERS/Ramadan Abed.
Trong thời điểm hiện tại, vẫn còn nhiều trở ngại đang quan tâm, bất kể đối với mục tiêu giữ vững thỏa thuận ngừng bắn hiện tại hay xây dựng nền hòa bình lâu dài hơn. Những vấn đề cần được giải quyết trước mắt bao gồm: tìm kiếm thi thể 26 con tin người Israel đã thiệt mạng và 2 con tin chưa rõ số phận.
Tổ chức Hamas cho biết quá trình tìm kiếm thi thể con tin có thể tốn thời gian do không nắm rõ mọi địa điểm chôn cất. Quân đội Israel cho biết đã đưa 4 thi hài con tin khỏi Gaza và những thi thể này đang được xác định danh tính.
Hàng cứu trợ nhân đạo cũng cần sớm được đưa tới Gaza nơi hàng trăm ngàn người đang đối mặt với nạn đói. Lãnh đạo cơ quan cứu trợ của LHQ ông Tom Fletcher đã nhấn mạnh cần "cung cấp nơi ở và nhiên liệu cho những người cần và đẩy mạnh cung cấp lương thực, thuốc men tới Gaza".
Ngoài ra, cũng còn nhiều vấn đề quan trọng chưa được giải quyết, như phương pháp điều hành, đảm bảo an ninh tại Gaza và tương lai sau cùng của Hamas, trong khi tổ chức này tiếp tục từ chối yêu cầu giải giáp từ phía Israel.
Các phe vui mừng, nhẹ nhõm
Với tâm thái vui mừng và nhẹ nhõm, 2 con tin được trả tự do đã vẫy chào đám đông trong khi được vận chuyển tới bệnh viện.
Nhiều đoạn video cũng cho thấy cảnh các gia đình nhận cuộc điện thông báo người thân của họ đã được trả tự do, với sắc mặt bất ngờ và tràn đầy hy vọng sau nhiều tháng đau khổ.
Viki Cohen, mẹ của Nimrod Cohen, trong khi di chuyển tới Reim, căn cứ quân sự của Israel tiếp đón các con tin, cho biết: "Tôi rất hào hứng. Tôi tràn đầy hạnh phúc. Khó có thể tả cảm xúc của tôi hiện tại. Tôi đã không thể ngủ suốt đêm qua".
Người dân Palestine cũng đã tiếp đón những tù nhân người Palestine bị Israel giam giữ. Hàng ngàn người đã tập trung trước và quanh bệnh viện Nasser tại Khan Younis miền Nam Dải Gaza, nhiều người vẫy cờ Palestine, nhiều người khác giơ ảnh người thân.
Um Ahmed, một phụ nữ Gaza cho biết: "Tôi rất mừng các con trai của tôi được trả tự do, nhưng chúng tôi vẫn còn đau đớn về những người bị phe chiếm đóng sát hại, và sự tàn phá mà Gaza trải qua".
Những tù nhân người Palestine đã trở lại Gaza trên xe bus, một số người giơ 2 ngón tay cho biểu tượng chiến thắng. Tuy nhiên, sự hiện diện của những tay súng Hamas mang vũ khí và mặt nạ cũng thể hiện sự khó khăn trong giải quyết các yêu cầu giải giáp từ phía Israel.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
