Israel và Hamas vừa đạt được thỏa thuận ngừng bắn và thả con tin để chấm dứt cuộc chiến kéo dài 15 tháng ở Dải Gaza – cuộc chiến đã gây ra sự tàn phá và làm gia tăng căng thẳng trên khắp khu vực.
Một thỏa thuận ít nhất cũng mang lại cho người dân Gaza một chút thời gian nghỉ ngơi, và đối với người Israel, điều đó có nghĩa là thả con tin. Nhưng sự mơ hồ của thỏa thuận này để ngỏ khả năng giao tranh có thể tái bùng phát bất cứ lúc nào.
Để thuyết phục cả hai bên đặt bút ký kết, các nhà trung gian hòa giải đã đưa ra một thỏa thuận có lối diễn đạt lỏng lẻo đến mức một số điều trong đó vẫn chưa được giải quyết, nghĩa là thỏa thuận có thể dễ dàng sụp đổ.
Khói bốc lên từ một khu dân cư sau cuộc không kích của Israel vào Gaza, ngày 14/1/2025. Ảnh: Getty Images
Theo bản thảo mà The New York Times tiếp cận được, trong 6 tuần đầu tiên của thỏa thuận, Hamas dự kiến sẽ thả 33 con tin để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine do Israel giam giữ. Israel cũng có ý định rút quân dần về phía Đông, cho phép hàng trăm nghìn người Palestine phải di dời trở về nhà.
Để thỏa thuận kéo dài hơn 6 tuần, Israel và Hamas vẫn cần giải quyết một số vấn đề nhất định, bao gồm các điều khoản mà Hamas sẽ thả khoảng 65 con tin khác đang bị giam giữ, nhưng một số trong số này được cho là đã chết.
Để kéo dài lệnh ngừng bắn, cả hai bên cũng cần phải đồng ý chấm dứt hoàn toàn giao tranh, trong khi Israel cần phải rút khỏi các khu vực chiến lược của Gaza – những động thái bị các thành viên chủ chốt trong liên minh cầm quyền của Israel phản đối.
Nếu các cuộc đàm phán đó đổ vỡ, cuộc chiến có thể tiếp tục sau lệnh ngừng bắn kéo dài 42 ngày, nếu không muốn nói là sớm hơn.
Điều đó có nghĩa là những tuần tới sẽ vẫn đầy căng thẳng đối với gia đình của các con tin Israel, những người có khả năng sẽ không được thả trong giai đoạn đầu của thỏa thuận. Ở bên kia, người dân Gaza sẽ phải sống chung với khả năng các cuộc không kích của Israel có thể tiếp tục.
Các nhà phân tích cho biết, bất chấp những điều bất định, đây vẫn là bước đầu tiên mong manh hướng tới hòa bình ở Gaza. Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời vẫn có cơ hội để trở thành vĩnh viễn.
Ngôn ngữ lỏng lẻo của thỏa thuận sẽ cho phép lệnh ngừng bắn kéo dài miễn là hai bên vẫn chịu đàm phán, ngay cả khi các cuộc đàm phán đó mất hơn 6 tuần để đạt được thỏa thuận tiếp theo.
Và cả hai bên đều có lý do để tiếp tục kéo dài các cuộc đàm phán. Hamas bị cô lập và suy yếu những vẫn muốn duy trì quyền kiểm soát của mình ở Gaza, và lệnh ngừng bắn cho phép họ có thời gian để phục hồi.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu từ lâu đã hy vọng sẽ thiết lập mối quan hệ ngoại giao mang tính bước ngoặt với Ả Rập Xê-út. Các cuộc đàm phán cho một thỏa thuận như vậy, vốn đã bị trật bánh do xung đột bùng nổ vào năm 2023, có khả năng chỉ được tiếp tục nếu lệnh ngừng bắn được duy trì.
Tham khảo thêm
