Mạng xã hội có sức mạnh lan truyền vượt thời gian và không gian. Nhưng nếu không cẩn trọng, một cú click cũng có thể phá hoại danh dự, cuộc sống của người khác – và cả chính bạn. Cẩn trọng khi chia sẻ thông tin trên mạng xã hội.
I. NHÂN VẬT
- Nam: Sinh viên năm 2, tính tình nóng vội, mê mạng xã hội.
- Lan: Bạn học của Nam, hiểu biết pháp luật.
- Chú Minh: Công an khu vực.
- Mẹ Nam: Nội trợ, quan tâm con.
- Dũng: Bạn thân của Nam, có cửa hàng kinh doanh online.
Nam, sinh viên năm hai, thường gọi vui mình là "người tiên phong mạng xã hội". Mỗi ngày, cậu đều dành vài tiếng để lướt Facebook, cập nhật mọi chuyện từ tin tức thời sự tới những mẩu chuyện showbiz tào lao. Trong thế giới ảo đó, Nam như biến thành một con người khác: hài hước, sắc sảo và luôn sẵn sàng "góp ý xã hội" bằng bàn phím.
Đêm đó, trời Hà Nội oi ả, Nam nằm dài trong phòng trọ, tay lướt điện thoại. Mắt cậu sáng lên khi thấy bài viết có tiêu đề giật gân: "Ngộ độc tập thể ở trường A – Bếp ăn bẩn như ổ chuột!"
Không cần kiểm chứng, Nam hăng hái copy đoạn nội dung, thêm lời bình như xát muối:
"Cảnh báo! Trường A độc hại thật sự! Phụ huynh nào còn cho con học ở đó là liều mạng với sinh mạng đấy nhé!"
Cậu không quên tag cả tên hiệu trưởng nhà trường cùng hàng loạt phụ huynh quen biết. Một cú click. Bài viết bay vèo lên không gian mạng.
SÁNG HÔM SAU – TRƯỜNG ĐẠI HỌC
Nam tới trường. Một nhóm bạn xì xào.
Sinh viên 1
Ủa cái bài "phốt" trường A là cậu Nam đăng đó. Ghê thật!
Sinh viên 2
Nghe đâu tin đó sai rồi. Mà giờ bị cả hiệu trưởng trường A gửi đơn tố cáo lên công an rồi.
Nam hoang mang. Lan bước tới.
Lan
Nam, vụ này nghiêm trọng rồi. Người ta báo cáo vụ việc là do học sinh mang thức ăn bên ngoài vào, không phải do bếp ăn trường. Cậu đăng tải thông tin sai sự thật là vi phạm Luật An ninh mạng, nhẹ thì bị xử phạt vi phạm hành, nặng hơn có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự về đó.
Nam
Tự nhiên chỉ chia sẻ bài viết mà giờ bị nói là 'bôi nhọ danh dự người khác', phiền ghê!
Sinh viên 2 (giật mình)
Cẩn thận nhé! Tớ cũng từng bị người ta tung tin cửa hàng bán đồ giả. Từ đó đơn hàng sụt thê thảm! Luật An ninh mạng giờ siết lắm rồi.
CÔNG AN KHU VỰC – BUỔI CHIỀU
Nam được mời làm việc. Chú Minh ôn tồn nhưng cứng rắn.
Chú Minh
Hành động đăng tải thông tin bịa đặt, sai sự thật xâm phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm hoặc gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác của cháu đã vi phạm nghiêm trọng quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 Luật An ninh mạng 2018. Vụ việc đã gây ảnh hưởng đến uy tín nhà trường, hàng loạt phụ huynh hoang mang, học sinh nghỉ học. Cháu biết hậu quả chưa?
Hành vi của cháu sẽ bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 101 Nghị định số 15/2020//NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin, an toàn thông tin mạng và giao dịch điện tử, được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định số 14/2022/NĐ-CP ngày 27/01/2022
Nam
Cháu xin lỗi, cháu không ngờ bài đăng lại gây ra hậu quả lớn như vậy…
BUỔI HỌC – MÔN "CÔNG DÂN SỐ"
Thầy giáo chiếu slide về một số vụ việc vi phạm Luật An ninh mạng nổi bật.
Thầy giáo
Các em nên nhớ: Thông tin trên mạng không phải ai cũng có quyền phát tán. Hành vi phát tán thông tin sai sự thật không chỉ là vi phạm đạo đức, mà còn vi phạm pháp luật.
Ngoài Điều 16 Luật An ninh mạng 2018 quy định về phòng ngừa, xử lý thông tin trên không gian mạng có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; kích động gây bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng; làm nhục, vu khống; xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, các em nên tìm hiểu thêm Điều 17 – Luật An ninh mạng năm 2018 về phòng, chống gián điệp mạng; bảo vệ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư trên không gian mạng
PHÒNG TRỌ – ĐÊM KHUYA
Nam ngồi suy nghĩ, mở laptop, viết bài đính chính công khai.
Nam (gõ)
"Tôi xin gửi lời xin lỗi đến nhà trường và cộng đồng vì đã chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng. Qua vụ việc, tôi đã nhận thức được trách nhiệm của bản thân trên không gian mạng."
TỌA ĐÀM SINH VIÊN – "CÔNG DÂN MẠNG CÓ TRÁCH NHIỆM"
Nam, Lan và thầy giáo tham gia buổi chia sẻ, có máy quay, livestream. Slide sau lưng ghi dòng chữ: "Mỗi cú nhấp chuột – Một trách nhiệm pháp lý."
Nam (phát biểu)
Không phải cứ mạng xã hội là được 'muốn nói gì thì nói'. Mỗi chúng ta cần hiểu Luật An ninh mạng để không trở thành 'nạn nhân' hay 'thủ phạm' từ bàn phím.
Lan
Chia sẻ đúng, nghĩ trước khi đăng, và tôn trọng sự thật – đó là trách nhiệm công dân trong thời đại số.
Trích dẫn Luật:
– Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng
1. Sử dụng không gian mạng để thực hiện hành vi sau đây:
a) Hành vi quy định tại khoản 1 Điều 18 của Luật này;
b) Tổ chức, hoạt động, câu kết, xúi giục, mua chuộc, lừa gạt, lôi kéo, đào tạo, huấn luyện người chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
c) Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc;
d) Thông tin sai sự thật gây hoang mang trong Nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác;
đ) Hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; đăng tải thông tin dâm ô, đồi trụy, tội ác; phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng;
e) Xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội.
2. Thực hiện tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp mạng, tội phạm mạng; gây sự cố, tấn công, xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, làm sai lệch, gián đoạn, ngưng trệ, tê liệt hoặc phá hoại hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.
3. Sản xuất, đưa vào sử dụng công cụ, phương tiện, phần mềm hoặc có hành vi cản trở, gây rối loạn hoạt động của mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử; phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng viễn thông, mạng Internet, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, phương tiện điện tử; xâm nhập trái phép vào mạng viễn thông, mạng máy tính, hệ thống thông tin, hệ thống xử lý và điều khiển thông tin, cơ sở dữ liệu, phương tiện điện tử của người khác.
4. Chống lại hoặc cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng; tấn công, vô hiệu hóa trái pháp luật làm mất tác dụng biện pháp bảo vệ an ninh mạng.
5. Lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc để trục lợi.
6. Hành vi khác vi phạm quy định của Luật này.
– Điều 16. Phòng ngừa, xử lý thông tin trên không gian mạng có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; kích động gây bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng; làm nhục, vu khống; xâm phạm trật tự quản lý kinh tế
Thu Hà
