Giá cà phê trong nước vẫn có xu hướng tích cực
Tăng trưởng xuất khẩu nhưng nguồn cung hạn chế
Trong 4 tháng đầu năm 2024, giá cà phê xuất khẩu tăng mạnh 67,5%, đạt 5.698 USD/tấn, kéo theo kim ngạch xuất khẩu tăng 51,1%, đạt 3,78 tỷ USD. Đến năm 2025, xuất khẩu cà phê tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, với giá cà phê Robusta chốt ở mức 5.126 USD/tấn vào thời điểm gần đây. Theo ông Lê Đức Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột lượng cà phê còn trong dân hiện nay không nhiều, người dân bán ra cầm chừng. Nguồn cung hạn chế là do sản lượng không đáp ứng đủ nhu cầu, trong khi các yếu tố địa chính trị phức tạp khiến khách hàng chỉ mua theo nhu cầu thực tế, không tích trữ dư thừa.
Dù nguồn cung khan hiếm, giá cà phê trong nước vẫn có xu hướng tích cực cho người nông dân. Sau giai đoạn trồi sụt, giá cà phê được dự báo sẽ tăng trở lại, vượt mức 130.000 đồng/kg. Ông Huy nhấn mạnh: "Diễn biến giá cà phê đang theo hướng tốt cho bà con nông dân. Cà phê Robusta Việt Nam ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt tại thị trường châu Á." Điều này cho thấy tiềm năng lớn của ngành cà phê Việt Nam trong việc đáp ứng nhu cầu toàn cầu, nhưng cũng đặt ra thách thức về việc cân đối nguồn cung và giá cả.
Chất lượng cà phê Robusta Việt Nam được đánh giá cao hơn so với các nước khác, góp phần giúp doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng 60-70% trong 4 tháng đầu năm 2025. Sự tăng trưởng này đến từ khối lượng xuất khẩu ổn định và giá cà phê xuất khẩu tăng mạnh. Với đà này, ông Huy dự báo ngành cà phê Việt Nam có thể thu về khoảng 7 tỷ USD trong năm 2025, vượt đỉnh lịch sử và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ cà phê thế giới.
Theo đánh giá của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong ngành hàng cà phê, EU là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, nhưng Quy định chống phá rừng (EUDR) của EU đã đặt ra thách thức lớn. Theo đó, các mặt hàng như cà phê, cao su, gỗ, ca cao… xuất khẩu vào EU phải truy xuất nguồn gốc, đảm bảo không liên quan đến phá rừng sau ngày 31/12/2024. Doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt tới 4% doanh thu và bị loại khỏi thị trường EU. Tuy nhiên, EU đã gia hạn thực thi EUDR thêm 12 tháng, lùi thời điểm áp dụng với doanh nghiệp lớn tới 30/12/2025 và doanh nghiệp nhỏ tới 30/6/2026, tạo cơ hội để các doanh nghiệp chuẩn bị.
Tập trung tái canh cây cà phê
Thị trường cà phê Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để vượt đỉnh lịch sử với dự báo kim ngạch xuất khẩu đạt 7 tỷ USD trong năm 2025. Sự ưa chuộng cà phê Robusta, giá xuất khẩu tăng mạnh, và các chiến lược đa dạng hóa thị trường là động lực chính. Tuy nhiên, ngành cà phê cần chủ động thích ứng với các thách thức như nguồn cung hạn chế, biến đổi khí hậu, và quy định EUDR từ EU.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang tập trung để xây dựng ngành hàng cà phê ngày một bền vững hơn.
Theo đó Bộ yêu cầu các địa phương không mở rộng diện tích, tập trung tái canh. Bộ xác định diện tích cà phê hiện tại (khoảng 709.000-710.000 ha) đã vượt quy hoạch, nên không khuyến khích mở rộng thêm. Thay vào đó, định hướng đến năm 2030 là điều chỉnh quy mô xuống 610.000-640.000 ha, ưu tiên tái canh cây cà phê già cỗi với giống chất lượng cao, năng suất tốt, và áp dụng kỹ thuật thâm canh để nâng cao hiệu quả.
Phát triển cà phê chất lượng cao và đặc sản với mục tiêu đến năm 2025, diện tích cà phê đặc sản đạt 11.500 ha (chiếm 2% tổng diện tích), với trọng tâm tại các vùng như Tây Nguyên. Điều này nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường quốc tế về cà phê bền vững và có chứng nhận, đồng thời nâng cao giá trị gia tăng.
Với tình trạng hạn hán và thời tiết cực đoan ảnh hưởng đến sản lượng (dự báo giảm 15-20% trong niên vụ 2024-2025), Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến khích nghiên cứu giống cà phê chịu hạn, áp dụng tưới nước tiên tiến (như tưới nhỏ giọt), và mô hình nông nghiệp tái sinh để giảm phát thải và bảo vệ môi trường.
Để đáp ứng Quy định chống phá rừng của EU, Bộ đã triển khai hệ thống dữ liệu vùng trồng tại các huyện như Krông Năng, Cư M'gar, Ea H'leo (Đắk Lắk), và Di Linh (Lâm Đồng), đảm bảo 100% diện tích cà phê tại đây được cập nhật, minh bạch nguồn gốc, và không liên quan đến phá rừng sau 31/12/2020.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường hiện cũng thúc đẩy liên kết giữa nông dân, doanh nghiệp, và thị trường, xây dựng chuỗi sản xuất cà phê chất lượng cao, gắn với chứng nhận bền vững (như 4C, UTZ, RFA). Đồng thời, khuyến khích chế biến sâu, tận dụng phụ phẩm, và phát triển cà phê gắn với du lịch.
Với định hướng tăng trưởng xanh, Bộ kỳ vọng kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt 6-7 tỷ USD vào năm 2025, dựa trên giá trị gia tăng và mở rộng thị trường mới như Trung Quốc, Trung Đông.
Đỗ Hương
