Công đoàn, Đoàn Thanh niên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Các thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Sáng 27/6, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở (1 Luật sửa 4 Luật).

Công đoàn, Đoàn Thanh niên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam- Ảnh 1.

Về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật quy định, kế thừa vai trò lịch sử của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thể hiện ý chí, nguyện vọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; phản ánh ý kiến, kiến nghị của Nhân dân đến các cơ quan nhà nước; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Về thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Điều 5 của Luật quy định, thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là các tổ chức và cá nhân quy định tại Điều 1 của Luật này và Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Các tổ chức chính trị - xã hội (gồm Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam) và các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Quyền và trách nhiệm của các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được quy định tại Luật này và pháp luật có liên quan, Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và điều lệ của mỗi tổ chức.

Hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam được quy định tại Điều 8, cụ thể: Công đoàn Việt Nam là tổ chức thống nhất gồm các cấp sau đây: Cấp Trung ương là Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Công đoàn cấp trên cơ sở gồm liên đoàn lao động tỉnh, thành phố (sau đây gọi là liên đoàn lao động cấp tỉnh); công đoàn ngành trung ương; công đoàn tập đoàn kinh tế, công đoàn tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và công đoàn cấp trên cơ sở đặc thù do cấp có thẩm quyền cho phép thành lập phù hợp với tổ chức công đoàn; công đoàn cấp cơ sở gồm công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn cơ sở".

Bổ sung vị trí, chức năng, quyền và trách nhiệm của Mặt trận

Trước khi đại biểu bấm nút thông qua, báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho biết, với Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Điều 1 dự thảo Luật đã cụ thể hóa đầy đủ, chính xác quy định tại khoản 1 Điều 9 Hiến pháp năm 2013 (đã được sửa đổi, bổ sung) về vị trí, chức năng, quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Khoản 2 Điều 18 được chỉnh lý theo hướng bỏ cụm từ "từ cấp huyện trở lên" để phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và thống nhất với sửa đổi, bổ sung tại Điều 75 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Công đoàn, Đoàn Thanh niên trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam- Ảnh 2.

Về Luật Công đoàn, Điều 1 Luật Công đoàn đã được chỉnh lý để bảo đảm phù hợp với Điều 10 Hiến pháp năm 2013, theo đó bỏ cụm từ cán bộ, công chức, viên chức, chỉ ghi chung công đoàn đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; bổ sung cụm từ "duy nhất" và thành quy định "là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn".

Thực hiện chủ trương kết thúc hoạt động của công đoàn viên chức, công đoàn lực lượng vũ trang theo Nghị quyết số 60 ngày 12/4/2025 của BCH Trung ương Đảng và theo kết luận số 157 ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị, tại dự thảo Luật xác định đơn vị sự nghiệp không hưởng 100% lương từ ngân sách Nhà nước là đối tượng đóng công đoàn phí (do các đơn vị này vẫn có tổ chức công đoàn).

Đồng thời, dự thảo Luật bổ sung quy định giao Chính phủ quy định cụ thể về đơn vị sự nghiệp không hưởng 100% lương từ ngân sách Nhà nước để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các quy định của Chính phủ về đơn vị sự nghiệp theo các mức độ tự chủ về tài chính, bảo đảm công khai, minh bạch về đối tượng đóng kinh phí công đoàn và tạo thuận lợi cho quá trình áp dụng.

Đề xuất Công đoàn, Đoàn Thanh niên là thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Đối với Luật Thanh niên, để bảo đảm tính thống nhất trong kỹ thuật lập pháp khi tại Luật Việc làm năm 2025 không còn quy định về Quỹ quốc gia về việc làm, tại dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung thêm khoản 3 Điều 17 Luật Thanh niên "Tạo điều kiện cho thanh niên được vay các nguồn vốn ưu đãi để tạo việc làm, phát triển sản xuất, kinh doanh".

Đối với Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh lý về kỹ thuật trình bày, thể hiện, bảo đảm không còn thiếu, sai sót khi bãi bỏ hoặc thay thế các cụm từ liên quan tới tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (không còn thị trấn, có đặc khu ở hải đảo; không còn cấp huyện; không còn đội ngũ cán bộ không chuyên trách cấp xã) và khi không còn tổ chức công đoàn cơ sở trong cơ quan, đơn vị.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.