Hải quân Hoàng gia Anh tuần trước công bố thông tin về một chiến dịch theo dõi kéo dài 3 ngày đối với tàu ngầm tấn công lớp Kilo cải tiến (Project 636.3) Krasnodar của Nga, cùng tàu kéo hỗ trợ Altay.
Chiến dịch này diễn ra khi cặp tàu Nga di chuyển về phía tây từ Biển Bắc, qua Eo biển Dover và vào Eo biển Anh, trước khi nhiệm vụ theo dõi được chuyển giao cho một đồng minh NATO gần đảo Ushant ngoài khơi Tây Bắc Pháp.
Điểm đáng chú ý nhất trong sự kiện này là tàu ngầm Krasnodar – vốn được NATO gọi là "hố đen đại dương" nhờ khả năng tàng hình cao – đã duy trì hành trình trên mặt nước suốt chặng đường, bất chấp điều kiện thời tiết xấu với gió mạnh và sóng lớn.
Thông thường, tàu ngầm diesel-điện như lớp Kilo có thể lặn để tránh sóng dữ và tăng tốc độ di chuyển một cách yên lặng hơn, nhưng lần này, Krasnodar lại chọn nổi lên.
Có một số yếu tố chiến lược và pháp lý giải thích cho hành động này. Đầu tiên, tàu ngầm diesel-điện như Krasnodar cần nổi lên hoặc sử dụng ống thở để nạp pin và chạy động cơ diesel với tốc độ cao hơn.
Khi lặn hoàn toàn, chúng chỉ sử dụng pin điện, dẫn đến tốc độ chậm hơn đáng kể. Việc nổi lên giúp Nga duy trì lịch trình di chuyển nhanh chóng từ Baltic đến Địa Trung Hải, có thể để thay thế cho tàu "chị em" Novorossiysk bị hỏng trước đó.
Thứ hai, theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), khi tàu ngầm đi qua lãnh hải của quốc gia ven biển trong chế độ "đi qua vô hại", chúng phải nổi trên mặt nước và treo cờ quốc gia.
Eo biển Dover và một phần Eo biển Anh nằm trong lãnh hải Anh/Pháp, nên Krasnodar buộc phải tuân thủ để tránh vi phạm pháp lý – điều có thể dẫn đến phản ứng mạnh hơn từ NATO.
Thứ ba, thời tiết xấu thực sự không phải rào cản lớn đối với một "thủy quái" như Krasnodar. Mặc dù mặt nước có sóng lớn, tàu ngầm hiện đại như Krasnodar được thiết kế để chịu đựng điều kiện khắc nghiệt trên mặt biển.
Hải quân Hoàng gia Anh theo dõi một tàu ngầm Nga di chuyển qua eo biển Anh, tháng 12/2025. Ảnh: Royal Navy
Về phía Anh, các lực lượng của nước này tiến hành chiến dịch theo dõi bằng trực thăng chống ngầm Merlin từ Phi đội Không quân Hải quân 814, với tàu tiếp liệu RFA Tidesurge làm nền tảng triển khai cho trực thăng. Phi đội luôn sẵn sàng chuyển ngay lập tức sang chế độ tác chiến chống ngầm toàn diện nếu Krasnodar lặn xuống.
"Không gì khiến thủy thủ của chúng tôi tập trung bằng một tàu ngầm Nga. Công việc 3 ngày của chúng tôi thể hiện sự phối hợp chuyên nghiệp giữa thủy thủ đoàn Tidesurge, Đơn vị Atlantic thuộc Phi đội Không quân Hải quân 814 và các đồng minh NATO khu vực", thuyền trưởng RFA Tidesurge, Đại úy James Allen, nhấn mạnh.
"Việc duy trì sự hiện diện công khai và giám sát liên tục các tàu Nga trong vùng biển Anh là rất quan trọng cho an ninh quốc gia", chỉ huy Đơn vị Atlantic thuộc Phi đội Không quân Hải quân 814, Trung tá David Emery, bổ sung.
Sự kiện với Krasnodar là một phần trong chuỗi các hoạt động theo dõi gần đây của Hải quân Hoàng gia Anh, phản ánh sự gia tăng 30% hoạt động của các tàu Nga gần vùng biển Anh trong 2 năm qua.
Gần đây, vào tháng 11, khinh hạm HMS Somerset và tàu tuần tra HMS Severn giám sát tàu do thám Yantar, tàu hộ tống Stoikiy và tàu tiếp liệu Yelnya – trong đó Yantar bị cáo buộc sử dụng laser nhắm vào máy bay RAF và gây nhiễu GPS, được Anh coi là chiến thuật "tác chiến hỗn hợp" (hybrid warfare).
Vào tháng 10, khu trục hạm Type 45 HMS Duncan theo dõi tàu khu trục Vice-Admiral Kulakov dưới sự chỉ huy của Nhóm Hải quân Thường trực NATO số 1 (SNMG1). Nhiệm vụ kéo dài 48 giờ và được mô tả là "lịch sử", vì đây là nhiệm vụ đầu tiên thuộc loại này được thực hiện bởi một tàu Type 45 dưới sự chỉ huy trực tiếp của NATO.
Vào tháng 9, khinh hạm HMS Iron Duke theo dõi tàu khu trục Neustrashimy và tàu hàng Sparta IV.
Việc Krasnodar nổi lên bất chấp thời tiết xấu không chỉ là quyết định kỹ thuật mà còn mang tính chiến lược: Nga thể hiện sự tự tin, tuân thủ luật pháp nhưng vẫn duy trì sự hiện diện gần châu Âu. Trong khi đó, NATO – dẫn đầu bởi Anh – tiếp tục khẳng định khả năng răn đe và giám sát chặt chẽ, gửi thông điệp rõ ràng về sự đoàn kết đồng minh.
Minh Đức (Theo Zona Militar, Army Recognition)
