Phát biểu khai mạc, ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, thương mại điện tử trong những năm qua đã trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế và sẽ tiếp tục giữ vai trò then chốt trong thời gian tới.
Do vậy, việc xây dựng Luật Thương mại điện tử là nhiệm vụ cấp thiết, vừa đáp ứng nhu cầu quản lý nhà nước, vừa tạo hành lang pháp lý thúc đẩy lĩnh vực này phát triển bền vững.
Theo ông Ninh, dự thảo luật được định hướng tới bốn mục tiêu cốt lõi: bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tăng cường quản lý thuế, hạn chế thất thu; ngăn chặn hàng giả, hàng nhái; và xây dựng cơ chế pháp lý để thương mại điện tử duy trì tốc độ tăng trưởng 18 – 20% mỗi năm, trở thành động lực chính cho kinh tế số.
“Những ý kiến thẳng thắn, thực chất từ cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội và chuyên gia tại hội thảo sẽ là nguồn thông tin quý báu để hoàn thiện dự thảo, trước khi trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10, tháng 10 tới”, ông Ninh khẳng định.
Ông Hoàng Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số.
Đại diện VCCI, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký cho biết đến cuối năm 2024, quy mô thị trường TMĐT Việt Nam đạt trên 25 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng 18 – 25%/năm, đưa Việt Nam vào nhóm các quốc gia phát triển nhanh nhất khu vực.
Song song với cơ hội, thương mại điện tử cũng đối diện nhiều thách thức như bảo vệ người tiêu dùng, quản lý hoạt động livestream bán hàng, xử lý hàng giả, hàng nhái. Vì vậy, việc xây dựng khung pháp lý toàn diện, đồng bộ và khả thi là hết sức cần thiết.
Tại đây, ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS) bổ sung thêm, 6 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận sự sụt giảm hơn 80.000 nhà bán có phát sinh đơn hàng so với cùng kỳ năm trước, phản ánh quá trình đào thải ngày càng mạnh trong bối cảnh thị trường tập trung hóa.
“Nền tảng thương mại điện tử hiện mang tính thống lĩnh thị trường và tập trung hóa rất cao theo hệ khép kín. Quá trình đào thải các nhà bán nhỏ lẻ thiếu chiến lược ngày càng rõ rệt, còn những shop lớn với định hướng kinh doanh bài bản vẫn giữ sức cạnh tranh và đạt tăng trưởng mạnh”, ông Nguyễn Quang Đồng nhận định.
Ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS).
Vì vậy, ông cũng kiến nghị dự thảo cần giảm nhẹ nghĩa vụ cho doanh nghiệp nhỏ lẻ và start-up, đồng thời hỗ trợ phát triển hệ sinh thái mở.
Ngoài ra, đại diện Viettel Post cũng kiến nghị sửa đổi quy định về trách nhiệm của các sàn TMĐT trung gian lớn theo hướng bảo đảm quyền lựa chọn dịch vụ của người mua và người bán.
Cụ thể, thay vì quy định “không được áp đặt người bán, người mua phải sử dụng dịch vụ thanh toán hay logistics của một nhà cung cấp mà không có lý do chính đáng”, nên sửa thành “không được cản trở, hạn chế người dùng trong việc lựa chọn tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán và logistics hỗ trợ TMĐT”.
Theo Viettel Post, sàn TMĐT trung gian vốn chỉ là môi trường kết nối, còn việc giao hàng, đóng gói hay thanh toán phải do người mua và người bán thỏa thuận. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, nhiều nền tảng lớn đang áp đặt người dùng phải sử dụng dịch vụ hỗ trợ do chính nền tảng chỉ định, khiến cả bên bán lẫn bên mua không có lựa chọn thay thế.
