Chùa Hương là cách gọi trong dân gian, ngoài ra danh thắng này còn có tên gọi khác là Hương Sơn. Đây là một quần thể văn hóa - tôn giáo của Việt Nam, gồm hàng chục ngôi chùa thờ Phật được xây dựng quy mô vào khoảng cuối thế kỷ XVII. Không chỉ thu hút du khách mùa lễ hội (tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch hằng năm), chùa Hương còn là một danh lam thắng cảnh đẹp, đặc biệt nên thơ mỗi độ thu về.
Chùa Hương vào thu không còn cảnh chen lấn, khói nhang nghi ngút, đi tour du lịch chùa Hương mùa này rất thanh vắng. Khoảng thời gian cuối thu này vô cùng thích hợp cho những ai thích leo núi tản bộ, đoạn đường chật hẹp từ bến Trò lên đến động Hương Tích dường như được trải rộng thêm, nắng xuyên qua kẽ lá ven sườn núi, lấp ló tiếng chim hót trên cành.
Điều đặc biệt nhất vào thời điểm này là suối Yến đẹp như một bức tranh thủy mặc, trong xanh và được nhuộm hồng bằng màu hoa súng. Suối Yến dài khoảng 4km, có hình dáng tựa như chiếc đuôi xòe rộng của một con chim yến và chảy ra sông Đáy. Đến nay, suối Yến vẫn là con đường thủy duy nhất để vào ngắm cảnh chùa Hương.
Thời điểm tháng 11 hàng năm được xem là thời gian lý tưởng nhất để du khách tới thưởng thức dòng suối Yến thơ mộng. Ngồi trên thuyền lững thững trôi trên dòng sông, lắng nghe tiếng nước đập vào mái chèo, đưa mắt ngắm nhìn những hàng cây khẳng khiu lá chuyển sắc vàng và làn nước xanh biếc được tô điểm bởi hàng ngàn bông hoa súng màu hồng tím. Tất cả tạo nên bức tranh thiên nhiên đẹp ngẩn ngơ.
Tên suối Yến của dòng suối bởi dòng suối có hình dáng giống như đuôi con chim yến đang xòe rộng, vì vậy mà suối Yến còn có tên gọi khác là Yến Vĩ. Khi đi du lịch chùa Hương mùa thu bạn sẽ có cơ hội ngắm nhìn những cảnh sắc tươi đẹp nơi đây để dễ dàng rũ bỏ những phiền muộn, xả stress để giải tỏa những áp lực trong cuộc sống hàng ngày.
Du lịch chùa Hương vào những ngày thu bạn còn được ngắm chùa Thiên Trù yên ả trong nắng nhẹ, mang vẻ thanh tịnh giữa mùi hương trầm bảng lảng, lặng lẽ, trầm tư giữa bạt ngàn cây cối xanh tươi. Đó là khung cảnh hiếm gặp được khi đến chùa Hương mùa lễ hội. Nằm ở thung lũng Thiên Trù, chùa Thiên Trù có tên gọi khác là chùa Trò, chùa Ngoài, chùa có niên đại hơn 400 năm. Chùa Thiên Trù được ví như một lâu đài nguy nga, tráng lệ “biệt chiếm nhất Nam thiên” giữa núi rừng Hương Sơn.
Có thể nói Chùa Thiên Trù là một công trình kiến trúc văn hóa nghệ thuật Lê -Nguyễn. Sự bố cục rất hài hòa: tam bảo, tiền đường, nhà thờ tổ, nhà thờ mẫu, nhà khách, các nhà kho… có đủ phương tiện sinh hoạt cho hàng trăm người nghỉ lại lễ Phật qua đêm.
Nói đến chùa Hương thì không thể không nhắc đến động Hương Tích - “Nam thiên đệ nhất động”. Du khách đến đây không khỏi choáng ngợp khi mở ra trước mắt là khung cảnh thênh thang, hun hút của một hàm rồng lớn. Đó chính là cửa động Hương Tích.
Từ đây, du khách vào động Hương Tích bằng cách đi bộ xuống hơn 100 bậc đá. Bạn sẽ thấy bên trái lối vào là vách núi cao khắc 5 chữ “Nam thiên đệ nhất động”, do chúa Trịnh Sâm đặt bút đề vào năm 1770 khi tuần du Sơn Nam. Trong động là những khối thạch nhũ to nhỏ được thiên nhiên điêu khắc thành những bức tượng tuyệt mỹ được đặt tên theo hình dáng của chúng: núi đụn gạo, cây vàng-cây bạc, con trâu, con bò, né kén… trần động là kiệt tác “cửu long tranh châu” với những khối thạch nhũ hình rồng tranh 1 khối thạch nhũ hình viên châu dưới động… Tất cả đều lộng lẫy kỳ ảo tuyệt vời.
Ngoài những bức tượng tự nhiên, động còn được con người thổi hồn vào để làm nên những kiệt tác thạch nhũ tuyệt đẹp. Hàng năm có rất nhiều lượt khách đến động Hương Tích để ngắm cảnh, cầu bình an…
Không chỉ là chốn Phật môn linh thiêng bậc nhất nước Nam, chùa Hương mùa nào cũng đẹp. Mỗi mùa là một bức tranh, một cảnh sắc riêng nhưng gây xao xuyến nhất có lẽ là mùa thu với cái nắng dịu nhẹ như mật, không khí mát mẻ, trong lành khiến lòng người say mê.
Kim Thoa
