Các quan chức Mỹ và Iraq đã gặp nhau tại Lầu Năm Góc hôm 22-23/7 để thảo luận về việc chấm dứt sự hiện diện của liên minh do Mỹ dẫn đầu ở Iraq và thiết lập quan hệ đối tác an ninh song phương mới.
Tại Iraq, Thủ tướng Mohammed Shia Al Sudani chịu áp lực ngày càng tăng về việc thống nhất mốc thời gian rời đi của các lực lượng nước ngoài, hầu hết trong số đó là lính Mỹ.
Hồi đầu năm nay, ông Al Sudani cho biết rằng chính phủ của ông đang bắt đầu quá trình để lực lượng Mỹ rút đi, bất chấp một số lo ngại về khả năng của Quân đội Iraq trong việc độc lập ngăn chặn IS.
Sự hiện diện lâu dài của Mỹ và một loạt cuộc tấn công nhằm vào lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn ở Iraq đã tạo ra áp lực chính trị buộc ông Al Sudani yêu cầu người Mỹ rời đi.
Hiện Mỹ và Iraq đang cố gắng xây dựng lại mối quan hệ với tư cách "đối tác an ninh song phương lâu dài".
Binh sĩ Mỹ tại một căn cứ không quân phía Tây Bắc Kirkuk, miền Bắc Iraq, tháng 3/2020. Ảnh: Getty Images
Chính trị gia Iraq Jawad Al Bulani, thành viên Ủy ban An ninh và Quốc phòng thuộc Quốc hội Iraq, cho biết Baghdad và Washington "đang hoàn tất các bước cuối cùng về thỏa thuận rút toàn bộ quân đội nước ngoài trong liên minh ở Iraq".
"Họ đang ở giai đoạn cuối cùng để tiến tới thỏa thuận", ông Al Bulani nói với trang The National News có trụ sở tại UAE hôm 23/7.
Cả hai bên đều "nhận thức được rằng sứ mệnh của lực lượng này sắp kết thúc", vị chính trị gia Iraq nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Iraq Thabet Al Abbasi vào ngày 23/7, Thiếu tướng Pat Ryder, Thư ký báo chí Lầu Năm Góc, cho biết.
Thiếu tướng Ryder từ chối bình luận khi được hỏi về thời gian rút quân, nhưng ông nhấn mạnh điều gì sẽ bị đe dọa nếu liên minh rời khỏi Iraq.
"Đây là một liên minh quốc tế được thành lập 10 năm trước để đánh bại IS và một phần trong đó là đảm bảo IS không thể hồi sinh", vị phát ngôn viên của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nói với The National News.
Các nguồn tin thân cận với chính phủ Iraq xác nhận với The National News rằng Baghdad và Washington đã đồng ý bắt đầu rút một số binh sĩ Mỹ hoạt động trong liên minh.
Tuy nhiên, các nguồn tin cũng cho biết, một số lực lượng của Mỹ và quốc tế vẫn muốn hiện diện ở Iraq theo các thỏa thuận an ninh mới, có thể là trong vai trò huấn luyện lực lượng an ninh sở tại.
Washington sẵn sàng rút lực lượng khỏi Căn cứ Không quân Ain Al Asad ở tỉnh Al Anbar, miền Tây Iraq, các nguồn tin của Iraq cho biết. Tuy nhiên, vấn đề liên quan đến Căn cứ Không quân Al Harir ở Erbil, miền Bắc đất nước vẫn chưa ngã ngũ, các nguồn tin cho biết.
Mỹ khẳng định sự hiện diện của họ là cần thiết để phối hợp các hoạt động chống lại IS ở Syria, nhưng Baghdad nói rằng họ không đồng ý với điều đó khi lực lượng liên quân tới Iraq vào năm 2014.
Quân chiến đấu của Mỹ rời Iraq vào năm 2011, 8 năm sau cuộc chiến do Mỹ dẫn đầu lật đổ chính quyền của ông Saddam Hussein.
Hàng nghìn binh sĩ Mỹ và quốc tế đã được tái triển khai tới khu vực này vào năm 2014 để giúp chống lại IS sau khi nhóm này chiếm giữ phần lớn Iraq và Syria.
Các phần tử cực đoan đã bị đánh bại vào năm 2017 và bị đánh đuổi khỏi các thành phố chính mà nhóm này chiếm được ở Iraq, như Mosul và Tikrit, nhưng nhóm này vẫn duy trì sự hiện diện ở những nơi khác ở Iraq và Syria.
Hiện khoảng 2.500 lính Mỹ đang đóng quân ở Iraq như một phần của liên minh quốc tế gồm hơn 80 thành viên.
Hãng Reuters ngày 23/7 đưa tin, Iraq muốn quân đội của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu bắt đầu rút quân vào tháng 9/2024 và chính thức chấm dứt hoạt động của liên quân vào tháng 9/2025.
Trích dẫn 4 nguồn tin của Iraq, hãng thông tấn này cho biết một số lực lượng Mỹ có thể sẽ vẫn giữ vai trò cố vấn trong khuôn khổ thỏa thuận đang được đàm phán.
Minh Đức (Theo The National News, Al Arabiya)
