Chuyển đổi số đang mở ra một kỷ nguyên phát triển mới cho kinh tế - xã hội Việt Nam. Việc đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ chiến lược từ AI, Blockchain, Big Data, Cloud Computing đến truy xuất nguồn gốc thông minh không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn là đòn bẩy quan trọng giúp Việt Nam bứt phá và hội nhập sâu vào nền kinh tế số toàn cầu.
Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TƯ về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây được xem là dấu mốc mang tính chiến lược, thể hiện tư duy mới trong phát triển đất nước, coi khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt giúp các ngành, lĩnh vực, doanh nghiệp nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Trong dòng chảy đó, công nghệ truy xuất nguồn gốc đang nổi lên như một trong những công cụ thiết yếu để minh bạch hóa chuỗi giá trị sản phẩm. Ở nhiều quốc gia phát triển, truy xuất nguồn gốc đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với hàng hóa lưu thông trên thị trường nhằm đảm bảo chất lượng, chống gian lận thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Tại Việt Nam, công nghệ truy xuất nguồn gốc được đặc biệt quan tâm kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 100/QĐ-TTg ngày 19/1/2019 phê duyệt Đề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc. Từ đó đến nay, các địa phương và doanh nghiệp đã tích cực ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát và minh bạch hóa sản phẩm, góp phần nâng cao chất lượng, uy tín và giá trị thương hiệu Việt.
Mặc dù trong thời gian qua, nhiều mô hình ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc đã được triển khai, nhưng hiệu quả thực tế vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng. Trước yêu cầu đổi mới mạnh mẽ trong quản lý và vận hành chuỗi cung ứng, việc ứng dụng công nghệ chip bán dẫn RFID - giải pháp nhận dạng tự động bằng tần số vô tuyến đang được xem là bước tiến quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số. Công nghệ RFID cho phép theo dõi, quản lý và số hóa dữ liệu sản phẩm theo thời gian thực, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả quản trị, giảm thiểu thất thoát, tăng tốc độ truy xuất và tối ưu hóa toàn bộ chuỗi cung ứng.
Sự kết hợp giữa công nghệ truy xuất nguồn gốc, chip RFID thông minh và nền tảng số hóa quản lý dữ liệu đang mở ra hướng đi mới cho chuyển đổi số toàn diện, tạo nền tảng để Việt Nam xây dựng hệ sinh thái sản phẩm minh bạch, an toàn và có khả năng cạnh tranh cao trong thị trường toàn cầu.
Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng biên tập Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam nhấn mạnh: Nghị quyết 57-NQ/TƯ được xác định là “chìa khóa vàng” giúp các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh xây dựng hạ tầng dữ liệu quốc gia, phát triển các nền tảng số “Make in Vietnam”, thúc đẩy AI hóa quản lý, sản xuất và thương mại, đồng thời đổi mới mạnh mẽ cơ chế, chính sách nhằm tạo môi trường thuận lợi cho chuyển đổi số toàn diện. Trong tinh thần đó, lĩnh vực truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ số đóng vai trò then chốt không chỉ để minh bạch hóa chuỗi cung ứng, bảo vệ người tiêu dùng mà còn để nâng cao giá trị, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam trên thị trường thế giới.
“Là cơ quan truyền thông quốc gia, Đài Tiếng nói Việt Nam luôn ý thức rõ trách nhiệm trong việc đồng hành, lan tỏa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước. Những năm qua, Đài Tiếng nói Việt Nam đã tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nội dung, xây dựng hệ sinh thái truyền thông đa nền tảng, phát triển các trung tâm dữ liệu, hệ thống phân tích và quản trị thông minh; từng bước khẳng định vị thế của một cơ quan báo chí chủ lực trong kỷ nguyên số. Song hành với tiến trình chuyển đổi số quốc gia, Đài Tiếng nói Việt Nam luôn tích cực góp phần kết nối chuyên gia - doanh nghiệp - cơ quan quản lý, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và nâng cao nhận thức xã hội về lợi ích của công nghệ chiến lược đối với sự phát triển đất nước”, ông Hùng cho biết.
Cũng theo ông Hùng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu tất yếu mà còn là cơ hội vàng để Việt Nam rút ngắn khoảng cách phát triển, bắt kịp và vượt lên trong nhiều lĩnh vực mới. Đài Tiếng nói Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ, các bộ ngành và cộng đồng doanh nghiệp trong việc truyền thông, lan tỏa các giá trị, mô hình và giải pháp tiên tiến; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đóng góp vào mục tiêu chung xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về công nghệ số, giàu về dữ liệu, chủ động nắm bắt cơ hội của tương lai số.
Tại Diễn đàn Tương lai số Việt Nam 2025, các diễn giả, chuyên gia đầu ngành và đại diện cơ quan quản lý sẽ cùng trình bày và thảo luận xoay quanh những chủ đề trọng tâm, bao quát toàn diện từ chính sách đến ứng dụng thực tiễn.
Các tham luận nổi bật bao gồm: “Thực trạng công tác truy xuất nguồn gốc trong quản lý lưu thông hàng hóa, chuỗi cung ứng – Những yêu cầu từ Đề án 319”; “Mô hình truy xuất nguồn gốc chuẩn quốc tế ứng dụng chip bán dẫn RFID trong truy xuất nguồn gốc xuất xứ sản phẩm và phát triển công nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam”; “Ứng dụng nền tảng công nghệ Blockchain giải quyết bài toán xác thực và truy xuất nguồn gốc quốc gia”.
Bên cạnh đó, phiên thảo luận chuyên đề với chủ đề “Công nghệ truy xuất nguồn gốc và năng lực cạnh tranh hàng hóa Việt Nam” sẽ quy tụ các chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức công nghệ để cùng trao đổi, chia sẻ góc nhìn thực tiễn, nhằm tìm ra giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Ông Nguyễn Đức Lê, Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước, Bộ Công thương cho biết, hiện nay, hạ tầng và chuẩn quốc gia: đã hình thành (Đề án 100, Cổng TXNG quốc gia, tiêu chuẩn TCVN, NDATrace…). Công nghệ nền tảng: đủ phong phú (GS1, QR, blockchain, IoT, AI…), có nhiều case thực tế ở nông nghiệp, thực phẩm, xuất khẩu. Tuy nhiên, điểm nghẽn kỹ thuật – vận hành: Hệ thống phân mảnh, thiếu chuẩn dữ liệu thống nhất end-to-end. Liên thông API còn yếu; dữ liệu chủ yếu ở dạng “hồ chứa” chứ chưa là “dòng chảy thời gian thực”. Bảo mật mã & chống giả mã chưa đồng đều, nhiều nơi vẫn dùng QR tĩnh đơn giản, cần nghiên cứu bổ sung thêm công nghệ mới hiện đại như RFID, NFC. Lớp phân tích rủi ro, cảnh báo gian lận dựa trên dữ liệu TXNG còn rất hạn chế.
“Việt Nam đã đi qua giai đoạn “thử nghiệm công nghệ”, đang ở giai đoạn phải giải bài toán tích hợp – chuẩn hóa – mở rộng quy mô, để TXNG thực sự trở thành “hạ tầng số chống hàng giả và minh bạch chuỗi cung ứng”, chứ không chỉ là một vài mã QR trên bao bì”, ông Lê nói.
Diễn đàn Tương lai số Việt Nam 2025 là sự kiện quan trọng, được tổ chức nhằm kết nối chính sách – công nghệ – doanh nghiệp, thúc đẩy hợp tác phát triển và ứng dụng các công nghệ chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt là truy xuất nguồn gốc và quản lý dữ liệu sản phẩm bằng công nghệ chip bán dẫn RFID.
Diễn đàn đóng vai trò là không gian đối thoại, chia sẻ và kết nối giữa các cơ quan quản lý, chuyên gia, tổ chức quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp, nơi quy tụ những giải pháp, nền tảng và mô hình công nghệ tiên tiến, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam và xây dựng hệ sinh thái sản phẩm minh bạch, bền vững trong kỷ nguyên số.
Với chủ đề “Phát triển, ứng dụng công nghệ chiến lược cho chuyển đổi số và truy xuất nguồn gốc – Đòn bẩy kiến tạo tương lai số cho Việt Nam hội nhập”, diễn đàn hướng tới mục tiêu lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong mọi lĩnh vực của đời sống, kinh tế, xã hội; đồng thời tạo diễn đàn đối thoại chính sách cởi mở giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các bên liên quan nhằm hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
