Trái với dự đoán rằng Hungary – quốc gia thường xuyên phản đối các biện pháp hạn chế đối với Nga – sẽ là trở ngại chính, lần này Áo và Slovakia mới là 2 nước giữ lập trường cứng rắn.
Theo RFE/RL, Áo đang tìm cách nới lỏng các lệnh trừng phạt đã được áp dụng trước đó đối với một số cá nhân và thực thể Nga để bảo vệ ngân hàng Raiffeisen Bank International của nước này, vốn đang đối mặt với khoản tiền phạt 2 tỷ Euro từ một phán quyết của tòa án Nga.
Trong khi đó, Slovakia muốn trì hoãn các lệnh trừng phạt để yêu cầu EU thảo luận về tác động của các biện pháp này đến giá năng lượng và bảo vệ ngành công nghiệp ô tô của nước này, vốn bị ảnh hưởng bởi kế hoạch cấm bán xe chạy xăng và diesel từ năm 2035.
Trong các cuộc đàm phán giữa các Đại sứ EU tại Brussels, cho đến nay cả Vienna và Bratislava đều từ chối nhượng bộ, với các nhà ngoại giao hiện đang mong đợi rằng điều này sẽ không được giải quyết cho đến khi các nhà lãnh đạo gặp nhau tại Hội nghị Thượng đỉnh EU vào ngày 23/10.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban (trái) và Thủ tướng Slovakia Robert Fico. Ảnh: Euronews
Gói trừng phạt mới bao gồm một số biện pháp quan trọng, như cấm hoàn toàn nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Nga vào EU trước năm 2027, hạn chế di chuyển của các nhà ngoại giao Nga trong khối, và đưa 121 tàu thuộc "hạm đội bóng tối" của Nga vào "danh sách đen".
Ngoài ra, các ngân hàng ở Nga, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Tajikistan cũng sẽ bị nhắm đến, cùng với khả năng trừng phạt các cảng và cửa ngõ ngoài Nga bị nghi ngờ hỗ trợ Moscow trong việc nhập khẩu vũ khí và xuất khẩu dầu mỏ.
Đáng chú ý, gói trừng phạt không đề cập đến việc cấm nhập khẩu dầu Nga qua đường ống, có thể vì Hungary và Slovakia vẫn phụ thuộc vào nguồn dầu này, khiến Ủy ban châu Âu tránh đưa vấn đề này vào đề xuất để tránh bị phủ quyết.
Thủ tướng Slovakia Robert Fico nhấn mạnh rằng ông muốn Hội nghị Thượng đỉnh EU sắp tới thảo luận về cách các biện pháp trừng phạt Nga làm tăng giá năng lượng cho các hộ gia đình châu Âu.
Theo EU Observer, ông Fico cũng đang tìm kiếm các nhượng bộ từ EU liên quan đến kế hoạch cấm bán xe chạy xăng và diesel từ năm 2035, với hy vọng nới lỏng thời hạn này.
Ngành công nghiệp ô tô của Slovakia, một trong những trụ cột kinh tế của nước này, đang chịu áp lực lớn từ các mục tiêu khí hậu đầy tham vọng của EU, được gọi chung là Thỏa thuận Xanh (Green Deal).
Với sự ủng hộ từ một số quốc gia khác như Đức và có thể là chính phủ mới của Cộng hòa Séc, ông Fico có cơ hội đạt được một số mục tiêu của mình.
Trong khi đó, Áo đang cố gắng bảo vệ ngân hàng Raiffeisen, một trong những ngân hàng châu Âu lớn nhất vẫn hoạt động tại Nga.
Theo RFE/RL, Áo đề xuất một điều khoản cho phép giải phóng các quỹ bị đóng băng liên quan đến nhà tài phiệt Nga Oleg Deripaska và đối tác kinh doanh của ông này là Dmitry Beloglazov, cùng với 3 công ty liên quan là Rasperia, Titul và Iliadis. Những cá nhân và tổ chức này bị EU trừng phạt vì các hoạt động né tránh trừng phạt.
Đề xuất của Áo nhằm cho phép Raiffeisen tiếp quản các cổ phần bị trừng phạt để tuân thủ phán quyết của tòa án Nga, vốn yêu cầu ngân hàng này bồi thường 2 tỷ Euro liên quan đến cổ phần trong công ty xây dựng Áo Strabag, từng thuộc sở hữu của ông Deripaska.
Đề xuất của Áo vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ 26 quốc gia thành viên EU còn lại. Theo các nhà ngoại giao được RFE/RL phỏng vấn, các nước này lo ngại rằng việc yêu cầu của Áo được thông qua sẽ tạo tiền lệ nguy hiểm.
Điều này sẽ ngầm thừa nhận các phán quyết của tòa án Nga trong EU và khuyến khích các nhà tài phiệt Nga khác nhắm đến các công ty EU vẫn hoạt động tại Nga để giải phóng tài sản bị đóng băng.
Sự ủng hộ của Ủy ban châu Âu (EC) đối với đề xuất của Áo cũng gây bất mãn, vì nhiều quốc gia cho rằng Brussels đang ưu ái Raiffeisen, vốn tạo ra hơn 50% doanh thu từ thị trường Nga trong năm qua, trong khi nhiều công ty châu Âu khác đã rút khỏi hoặc giảm hiện diện tại Nga.
Minh Đức (Theo RFE/RL, EU Observer)
