Tin liên quan
Tổng Bí thư dự Lễ khởi công, khánh thành 250 công trình tiêu biểu trên cả nước chào mừng Quốc khánh
“Miễn là cây chanh còn mọc“- Tiểu thuyết của nữ tác giả lay động trái tim độc giả toàn cầu
Lan tỏa giá trị bất diệt của Cách mạng Tháng Tám trên vùng biên Phan Ngọc Hiển
Tìm lại cội nguồn qua tấm vóc sơn mài
Chu Nhật Quang không phải là người xa lạ với nghệ thuật. Dòng máu của ông nội - danh họa Chu Mạnh Chấn, và người cha - NSƯT Chu Lượng đã chảy trong anh, nuôi dưỡng một tình yêu sâu sắc với văn hóa truyền thống. Thế nhưng, con đường nghệ thuật của anh không bắt đầu ở một xưởng vẽ quen thuộc, mà là từ một cuộc tìm kiếm ở xứ người. Những năm tháng du học ở trời Tây đã giúp anh có cái nhìn rộng mở, nhưng cũng đồng thời thôi thúc một khát khao mãnh liệt: trở về để tìm lại cội nguồn, để mang những giá trị văn hóa dân tộc vào hơi thở của thời đại.
"Tôi muốn trở thành cây cầu nối giữa hiện tại và quá khứ, bảo tồn và lan tỏa giá trị lịch sử của nước nhà" - Quang chia sẻ, như một lời tự sự về sứ mệnh của mình. Và để hiện thực hóa lời hứa ấy, anh đã dồn tâm sức vào một hành trình không chỉ miệt mài mà còn vô cùng gian nan. Anh không chỉ đọc sách, xem phim tư liệu, mà còn trực tiếp đến những địa danh lịch sử, lắng nghe các nhân chứng, và tham khảo ý kiến của các nhà sử học.
Thách thức lớn nhất mà Quang đối mặt chính là làm sao để chất liệu sơn mài truyền thống có thể tải được những câu chuyện lịch sử hào hùng trên những tấm vóc khổng lồ. Có những bức nặng tới 2 tấn, cao hơn 3 mét, đòi hỏi hàng chục, thậm chí hàng trăm lớp sơn, mài ròng rã nhiều năm trời. Quang đã dũng cảm thử nghiệm vật liệu tái chế để chống cong vênh, kết hợp vỏ bào ngư, lá vàng, lá bạc để tăng độ bền và hiệu ứng thị giác.
Hành trình ấy không chỉ có mồ hôi mà còn không ít thương tích. Khi chia sẻ về các tác phẩm sơn mài, Chu Nhật Quang vô tình để lộ những vết thương trên đôi tay còn chưa kịp lành hẳn. Hỏi ra mới biết, những vết thương, vết sẹo Quang gặp phải trong suốt quá trình sáng tạo các bức tranh sơn mài khổ lớn… chẳng phải hiếm. Ấy vậy mà khi nói tới những “tai nạn nghề nghiệp” ấy, Chu Nhật Quang chẳng thấy mệt mỏi hay bận lòng.
Sâu trong mắt chàng họa sĩ đâu đó lại ánh lên niềm vui, như thể đó là dấu ấn và kỷ niệm đẹp của một người nghệ sĩ đang sống trọn với đam mê của mình. "Những vết thương ấy không làm tôi chùn bước" - anh tâm sự, "ngược lại, chúng nhắc tôi rằng mình đang đi đúng hướng". Để rồi chính từ những trải nghiệm và sự hy sinh đó, người họa sĩ trẻ đã thổi hồn vào từng tác phẩm, biến 17 tấm vóc sơn mài khổng lồ thành những lát cắt sống động của lịch sử.
Khi lịch sử sống lại qua cảm xúc của người trẻ
17 tác phẩm tại triển lãm "Mùa xuân Độc lập" không chỉ là một bộ sưu tập tranh, mà còn là những chương sử được kể bằng màu son, khắc họa hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh và những dấu mốc vĩ đại. Mỗi tác phẩm trong triển lãm là một câu chuyện riêng, một lát cắt đầy cảm xúc về lịch sử dân tộc.
Nổi bật nhất là bức "Mùa Xuân Dân Tộc" khổng lồ (khổ 7,2m x 2,4m, nặng khoảng 2 tấn). Một mặt của tác phẩm tái hiện khoảnh khắc thiêng liêng Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, mặt còn lại diễn tả tinh thần hân hoan, phơi phới của cả đất nước sau khi giành được tự do. Hay bức tranh cao nhất triển lãm (3,6m x 2,4m) khắc họa chân dung Bác Hồ cùng những cột mốc lịch sử xuyên suốt hai cuộc kháng chiến.
Một tác phẩm khác cũng gây ấn tượng mạnh mẽ là bức tranh "Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước". Nhà văn Nguyễn Quang Thiều từng có bình luận về tác phẩm này: Thay vì tuân thủ logic thời gian, Quang đã tạo nên một bố cục đầy táo bạo. Đó là một nền ngổn ngang ám ảnh của đất nước nô lệ, nhưng phía xa, mặt trời rạng rỡ và lá cờ đỏ sao vàng kiêu hãnh đang bay. Sự "phi logic về thời gian" này lại chính là một sáng tạo thiên tài, bởi nó không chỉ tái hiện một sự kiện, mà còn chạm đến một sự thật sâu thẳm hơn: khát vọng độc lập, tự do đã luôn rực cháy trong trái tim Hồ Chí Minh ngay cả khi đất nước còn chìm trong bóng tối.
Dựng chân dung một vĩ nhân là thách thức lớn nhất của người họa sĩ trẻ. Nhà văn Nguyễn Quang Thiều đã từng lo lắng khi biết một họa sĩ trẻ như Chu Nhật Quang sẽ vẽ về Bác. Nỗi lo ấy xuất phát từ bối cảnh xã hội hiện đại, nơi những giá trị truyền thống đôi khi bị phai nhạt. Thế nhưng, khi chiêm ngưỡng tác phẩm, nhà văn đã trút bỏ hoàn toàn nỗi lo lắng. "Vĩ nhân Hồ Chí Minh đã hiện ra và điều đầu tiên đến với tôi là một cảm xúc lạ lùng, mạnh mẽ… Tác phẩm của họa sĩ trẻ Chu Nhật Quang cho tôi cảm giác con người vĩ đại ấy đang sống trong chính những năm tháng này của chúng ta" - ông chia sẻ.
Dưới góc nhìn của một người làm nghệ thuật, nhà văn, họa sĩ, nhà báo... Nguyễn Quang Thiều đã khẳng định: "Nếu Chu Nhật Quang không có tình yêu và cách nhìn riêng của mình cũng như cá tính sáng tạo, anh sẽ thất bại. Anh sẽ không có khả năng truyền cảm hứng cho người xem trong đó có tôi". Với tình yêu và sự tôn trọng lịch sử dân tộc sâu sắc, Quang đã đi qua thách thức lớn ấy bằng một sự sáng tạo đầy tự do, mang đến một góc nhìn mới mẻ và xúc động về lịch sử.
Di sản và trách nhiệm: Tiếng lòng từ một người trẻ
Quả thật, triển lãm không chỉ dừng lại ở câu chuyện lịch sử, mà còn là lời tự sự của một người trẻ về trách nhiệm của mình với Tổ quốc. Chu Nhật Quang tin rằng nghệ thuật có thể chạm vào cảm xúc, khơi gợi sự đồng cảm mạnh mẽ hơn bất kỳ bài diễn văn hay con số thống kê nào.
Thông điệp mà anh muốn lan tỏa là: Độc lập, tự do không phải là món quà bất biến, mà là thành quả cần được bồi đắp bằng trí tuệ, lòng yêu nước và khát vọng vươn lên của mỗi thế hệ. Anh chia sẻ rằng, mỗi khi "cầm bút vẽ tranh", anh đều tâm niệm rằng mình không chỉ vẽ, mà đang kể một câu chuyện. Câu chuyện ấy không chỉ dành cho thế hệ hôm nay, mà còn là một di sản cho mai sau.
Anh mong muốn mỗi người trẻ khi rời triển lãm sẽ mang theo một chút lặng im để suy ngẫm, và một chút háo hức để tiếp tục viết tiếp câu chuyện của dân tộc trong hiện tại. Khát vọng ấy không dừng lại ở biên giới quốc gia. Ngay sau triển lãm, Quang đã bắt tay vào dự án mới, một loạt chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, và ấp ủ đưa tác phẩm ra quốc tế để bạn bè năm châu thấy được một Việt Nam kiên cường, giàu bản sắc, và yêu hòa bình.
Việc triển lãm được khai mạc vào ngày 18/8, tổ chức tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, đúng dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, càng làm tăng thêm ý nghĩa: Đây chính là "mùa xuân" của tình yêu nước, của sự tiếp nối ký ức lịch sử qua sắc màu sơn mài - một chất liệu mang hồn Việt, bền bỉ và càng mài giũa lại càng thêm sáng ngời.
Phát biểu khai mạc triển lãm, TS. Vũ Mạnh Hà - Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Đây là một hoạt động nghệ thuật đặc biệt, giàu ý nghĩa. Lần đầu tiên, một bộ tranh sơn mài khổ lớn với 17 tác phẩm được sáng tác công phu tái hiện sinh động các chặng đường lịch sử, những chiến thắng vẻ vang của dân tộc và những hình ảnh đặc sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu do một nghệ sĩ trẻ thực hiện, được giới thiệu đến đông đảo công chúng trong cả nước.
Triển lãm tranh sơn mài "Mùa xuân Độc lập" thông qua ngôn ngữ hình ảnh của họa sỹ, thể hiện tình yêu quê hương đất nước, và lòng biết ơn vô hạn đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các hy sinh xương máu của chiến sỹ, đồng bào cho độc lập, tự do của Dân tộc. Với phong cách kết hợp giữa chất liệu sơn mài truyền thống và tư duy tạo hình đương đại, các tác phẩm thể hiện giá trị thẩm mỹ đặc sắc, mới lạ; thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo, kết hợp giữa chất liệu truyền thống và nghệ thuật đương đại; mang đến chiều sâu thẩm mỹ mới mẻ, đồng thời tôn vinh khát vọng độc lập, tự do và hòa bình của dân tộc Việt Nam.
