Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thẳng thắn bày tỏ quan điểm rằng Kiev có rất ít đòn bẩy nếu không có sự ủng hộ của Washington, và bất kỳ kế hoạch hòa bình nào của Ukraine cũng cần sự phê duyệt từ ông.
"Ông ấy không có gì cả, cho đến khi tôi phê duyệt", ông Trump nói với Politico trong một cuộc phỏng vấn được công bố vào ngày 26/12. "Chúng ta sẽ xem ông ấy có gì", nhà lãnh đạo Mỹ nói, đồng thời bày tỏ lạc quan về các cuộc thảo luận với cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Ông Zelensky dự kiến sẽ gặp ông Trump tại Florida vào ngày 28/12. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết ông sẽ trình bày một kế hoạch hòa bình mới gồm 20 điểm. Khung kế hoạch này bao gồm các đề xuất về một khu vực phi quân sự, và các cuộc đàm phán dự kiến sẽ tập trung vào các đảm bảo an ninh của Mỹ dành cho Ukraine.
Tuy nhiên, ông Trump dường như không vội vàng ủng hộ đề xuất mới nhất của Kiev. Mặc dù dự đoán một cuộc gặp mang tính xây dựng, nhà lãnh đạo Mỹ cho biết rằng ông vẫn chưa bị thuyết phục bởi các đề xuất của ông Zelensky ngay cả trước khi xem xét chúng một cách chi tiết.
"Tôi nghĩ mọi chuyện sẽ tốt đẹp với ông Zelensky. Tôi nghĩ mọi chuyện sẽ tốt đẹp với ông Putin", ông Trump nói, bổ sung thêm rằng ông dự kiến sẽ nói chuyện với Tổng thống Nga "sớm thôi, ngay khi tôi muốn".
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: NY Times
Những phát biểu thẳng thắn của ông Trump được đưa ra sau khi ông Zelensky nói rằng ông đã có cuộc trò chuyện tốt đẹp với Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Jared Kushner, con rể của ông Trump trong bối cảnh các hoạt động ngoại giao sôi động nhằm giải quyết cuộc xung đột.
Trước đó, ông Zelensky cho biết ông sẽ gặp ông Trump ở Florida vào cuối tuần này, với các đảm bảo an ninh cho Ukraine dự kiến sẽ là trọng tâm của các cuộc thảo luận.
Thông báo về cuộc gặp, ông Zelensky nói rằng "nhiều điều có thể được quyết định trước năm mới". Một thỏa thuận đảm bảo an ninh giữa Ukraine và Mỹ "gần như đã sẵn sàng", trong khi bản dự thảo kế hoạch 20 điểm đã hoàn thành 90%, Tổng thống Ukraine nói với các phóng viên trong một cuộc trò chuyện qua WhatsApp ngày 26/12.
Ông Zelensky nói với Axios rằng Mỹ đã đề nghị một thỏa thuận đảm bảo an ninh 15 năm có thể được gia hạn, nhưng Kiev muốn một thời hạn dài hơn. Lo ngại về những cam kết thất bại từ các đồng minh trong quá khứ, Ukraine đang tìm kiếm những thỏa thuận mạnh mẽ và ràng buộc về mặt pháp lý để ngăn chặn xung đột tái bùng phát một lần nữa.
Ông Zelensky cho biết thêm rằng cuộc gặp của ông với ông Trump cũng nhằm mục đích "hoàn thiện" các bản dự thảo và thảo luận về các thỏa thuận tiềm năng về kinh tế của Ukraine.
Ông cũng không dám khẳng định rằng liệu có thỏa thuận nào được ký kết trong chuyến thăm này hay không, nhưng nhấn mạnh, "Ukraine sẵn sàng xem xét".
Theo ông Zelensky, các vấn đề về lãnh thổ cũng sẽ được nêu ra. "Về các vấn đề nhạy cảm: Chúng tôi sẽ thảo luận cả Donbass và nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Chúng tôi chắc chắn cũng sẽ thảo luận các vấn đề khác", ông Zelensky nói khi công bố chương trình nghị sự của cuộc gặp.
Lãnh thổ vốn vẫn là trở ngại cho các cuộc đàm phán tiến triển, khi Moscow tiếp tục gây áp lực buộc Kiev phải từ bỏ phần lãnh thổ còn lại mà họ đang kiểm soát ở vùng Donbass (bao gồm Donetsk và Lugansk), còn Ukraine kiên quyết bác bỏ điều này.
Ngoài ra, ông Zelensky cho biết Ukraine muốn châu Âu tham gia vào bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào trong tương lai, ngay cả khi điều đó khó khăn trong ngắn hạn. Ông nói: "Chắc chắn chúng ta phải tìm ra một hình thức nào đó trong tương lai gần, trong đó không chỉ Ukraine và Mỹ tham gia mà cả châu Âu cũng được đại diện".
Đầu tuần này, ông Zelensky cũng cho biết ông sẵn sàng xem xét việc rút quân Ukraine khỏi một số khu vực công nghiệp trọng điểm ở miền Đông như một phần của kế hoạch hòa bình rộng lớn hơn, với điều kiện Nga cũng rút quân, và khu vực này được biến thành khu phi quân sự dưới sự giám sát quốc tế.
Về phía Moscow, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết kế hoạch 20 điểm mới của Kiev khác biệt hoàn toàn so với những gì Nga đã thảo luận với Mỹ, theo hãng tin Interfax (Nga).
Tuy nhiên, ông nói thêm: "Tôi nghĩ rằng ngày 25/12/2025 sẽ mãi là một bước ngoặt trong ký ức của chúng ta, khi chúng ta tiến gần hơn, thực sự gần hơn, đến một giải pháp" cho cuộc xung đột kéo dài nhiều năm này.
Trợ lý chính sách đối ngoại của ông Putin, Yuri Ushakov, đã nói chuyện với các thành viên của chính quyền Trump sau khi Moscow nhận được các đề xuất của Mỹ về một thỏa thuận hòa bình khả thi, Điện Kremlin cho biết vào ngày 26/12. Họ không tiết lộ Moscow đánh giá các tài liệu này như thế nào.
Báo Kommersant (Nga) đưa tin, Tổng thống Putin đã nói với một số doanh nhân hàng đầu của Nga rằng ông có thể sẵn sàng trao đổi một số lãnh thổ do các lực lượng Nga kiểm soát ở những nơi khác tại Ukraine, nhưng đổi lại ông muốn toàn bộ Donbass.
Minh Đức (Theo India Today, Reuters)
