Phấn đấu khởi công cao tốc Vinh-Thanh Thủy vào Quốc khánh 2/9

Sơ đồ cao tốc Hà Nội - Vientiane - Ảnh: Bộ Xây dựng

Hoàn thiện mạng lưới đường bộ kết nối Việt Nam-Lào

Cơ quan này cho biết, việc đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy là cần thiết, nhằm  triển khai các Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần XIII và các Nghị quyết của Bộ Chính trị; tăng cường quan hệ giữa Việt Nam và Lào; hoàn thiện và phát triển mạng lưới đường bộ kết nối hai nước. Đồng thời, tạo không gian mới phục vụ phát triển kinh tế tỉnh Nghệ An, rút ngắn khoảng cách di chuyển từ cửa khẩu Thanh Thủy đến các trung tâm đô thị lớn trên địa bàn tỉnh Nghệ An và cảng biển Nghệ An.

Về quá trình triển khai dự án, Bộ Xây dựng đã tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Hà Nội - Vientiane (Lào). Hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đã được Chính phủ hai nước cơ bản thống nhất hướng tuyến tại cuộc họp về thỏa thuận về đầu tư xây dựng đường cao tốc Hà Nội - Vientiane (ngày 24/11/2016) tại Thủ đô Vientiane và được phía Lào thống nhất tại Công thư số 301/BCCVT theo Công điện số 237-18/ĐSQLA ngày 02/4/2018 của Đại sứ quán Việt Nam tại Lào.

Để triển khai dự án, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Bộ Công chính và Vận tải Lào làm việc với nhà tài trợ là Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) để huy động nguồn vốn đầu tư toàn bộ dự án cao tốc Hà Nội – Vientiane nhưng không khả thi. 

Trong đó, đoạn tuyến cao tốc Vinh – Thanh Thủy (địa phận Việt Nam), đến nay Bộ Xây dựng đã cơ bản hoàn chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án với quy mô, tiêu chuẩn kỹ thuật, tổng mức đầu tư. 

TIN LIÊN QUANĐề xuất phương án xây cao tốc Quảng Ngãi-Kon Tum

Đoạn cao tốc trên địa phận Lào từ Thanh Thủy (Nậm On) đến Vientiane dài khoảng 355km, kinh phí đầu tư lớn (nếu đầu tư quy mô cao tốc 4 làn xe, tổng mức đầu tư khoảng 94.000 tỷ đồng – tính theo suất đầu tư tuyến Vinh – Thanh Thủy), chưa xác định được nguồn vốn đầu tư. 

"Để phát huy hiệu quả đầu tư tuyến cao tốc Vinh – Thanh Thủy cần phải kết nối và sớm đầu tư tuyến đường bộ cao tốc Hà Nội – Vientiane đoạn qua địa phận Lào", báo cáo của Bộ Xây dựng nêu rõ.

Tổng mức đầu tư hơn 19.000 tỷ đồng

Đường cao tốc Vinh-Thanh Thủy có điểm đầu tại Km0 giao với đường cao tốc Bắc Nam phía Đông đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt tại nút giao Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An; điểm cuối tại khu vực cặp cửa khẩu Thanh Thủy - Nậm On biên giới Việt Nam – Lào, tỉnh Nghệ An. Tổng chiều dài khoảng 65km.

Giai đoạn hoàn thiện quy mô 6 làn xe cao tốc. Trước mắt, đầu tư giai đoạn 1 theo quy mô 4 làn hoàn chỉnh, các cầu lớn trên tuyến có quy mô 6 làn xe. Tiêu chuẩn kỹ thuật đáp ứng yêu cầu tuyến cao tốc với vận tốc thiết kế 100-120km/h (đoạn khó khăn vận tốc thiết kế 60-80km/h) theo TCVN 5729:2012.

Theo dự báo nhu cầu vận tải, đến năm 2030 lưu lượng xe trên tuyến khoảng 21.828 PCU/ngày đêm (tương đương quy mô 4 làn xe) và đến năm 2045 lưu lượng xe trên tuyến khoảng 57.717 PCU/ngày đêm (tương đương quy mô 6 làn xe). 

Vì vậy, để phù hợp với nhu cầu vận tải và nguồn lực, Bộ Xây dựng nhận thấy trước mắt đầu tư giai đoạn 1 với quy mô 4 làn xe và các cầu lớn trên tuyến có quy mô 6 làn xe, giải phóng mặt bằng quy mô 6 làn xe như đề nghị của UBND tỉnh Nghệ An. 

Bộ Xây dựng tính toán và dự kiến sơ bộ tổng mức đầu tư dự án là 19.591 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng cho biết, UBND tỉnh Nghệ An đã nghiên cứu các phương án đầu tư, trong đó thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) không khả thi. Vì vậy, UBND tỉnh Nghệ An kiến nghị triển khai dự án theo hình thức đầu tư công. Quá trình triển khai, trường hợp có nhà đầu tư quan tâm thực hiện đầu tư theo phương thức PPP sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Nguồn vốn chuẩn bị đầu tư, thiết kế kỹ thuật, dự toán, hồ sơ yêu cầu, hồ sơ mời thầu từ nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024. Nguồn vốn thực hiện dự án từ nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 – 2030 và ngân sách địa phương.

Về thời gian dự kiến khởi công, UBND tỉnh Nghệ An đánh giá việc dự kiến khởi công dự án vào dịp lễ Quốc khánh ngày 2/9/2025 là không khả thi. Để rút ngắn thời gian thực hiện, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng dự án, tỉnh Nghệ An đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù cho dự án.

Bộ Xây dựng nhận thấy, trong quá trình hoàn chỉnh Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, Cơ quan chủ quản sẽ tiếp tục rà soát, cập nhật các quy định hiện hành và căn cứ tình hình thực tiễn để đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù đầu tư dự án để trình cấp có thẩm quyền xem xét, chấp thuận làm căn cứ để triển khai.

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu phương án đầu tư dự án, để sớm triển khai và hoàn thành dự án, Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ chấp thuận triển khai dự án theo hình thức đầu tư công (có sử dụng một phần ngân sách địa phương) và giao UBND tỉnh Nghệ An là cơ quan chủ quản. Đồng thời, cho phép dự án sử dụng nguồn vốn tăng thu ngân sách Trung ương năm 202415 để chuẩn bị đầu tư dự án và nguồn vốn Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 để triển khai thực hiện dự án.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất giao UBND tỉnh Nghệ An (trường hợp được giao là cơ quan chủ quản) nghiên cứu đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng cho dự án; giao Bộ Quốc phòng và cơ quan liên quan triển khai nhiệm vụ làm việc với phía Lào để huy động các nguồn lực sớm đầu tư đoạn tuyến cao tốc Thanh Thủy - Vientiane, kết nối đồng bộ với đoạn tuyến Vinh - Thanh Thủy để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư tuyến cao tốc này.

Phan Trang