Nằm trong tứ trụ thứ nhất của nền mỹ thuật Việt Nam hiện đại Trí - Lân - Vân – Cẩn, danh họa Trần Văn Cẩn (1910 - 1994) thể hiện tài năng ở nhiều mặt, từ tranh lụa, tranh sơn mài, tranh sơn dầu đến tranh khắc gỗ. Những tác phẩm của ông góp phần hình thành nên diện mạo của nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam, đưa hương sắc mỹ thuật Việt Nam vươn tầm quốc tế.
Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam Nguyễn Anh Minh khẳng định tác phẩm có tính khái quát cao, bao trùm những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời và nhấn mạnh những đóng góp của danh họa Trần Văn Cẩn với nền mỹ thuật Việt Nam. Trần Văn Cẩn là một người chất phác, đôn hậu nhưng là một họa sĩ dám dấn thân. Cả nửa đầu sự nghiệp, ông dấn thân cho nghệ thuật, có nhiều tìm tòi, đóng góp cho mỹ thuật Việt Nam, đặc biệt là những đóng góp quan trọng trong việc hoàn thiện kỹ thuật sơn mài. Nửa sau sự nghiệp, Trần Văn Cẩn dấn thân cho sự nghiệp mỹ thuật phục vụ nhân dân. Ông chấp nhận hy sinh cái tôi cá nhân, ý thích cá nhân để phụng sự con người, phụng sự nền Mỹ thuật của dân tộc.
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam may mắn khi lưu giữ một bộ sưu tập quý giá những tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn. Với mong muốn giới thiệu rộng rãi tới công chúng bộ sưu tập quý giá này, Bảo tàng đã biên soạn và xuất bản cuốn sách "Trần Văn Cẩn - Tác phẩm chọn lọc trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam". Sách dày 213 trang, do Nhà xuất bản Thế giới ấn hành, gồm những bài viết, hình ảnh và thông tin các tác phẩm của danh họa Trần Văn Cẩn.
Là cố vấn nội dung cuốn sách, nhà nghiên cứu Nguyễn Hải Yến chia sẻ: Trần Văn Cẩn là họa sĩ duy nhất trong nhóm bốn danh họa Trí - Lân - Vân - Cẩn sống trọn vẹn cuộc đời trong thế kỷ 20. Các tác phẩm của ông đi theo ba mệnh đề gồm: lịch sử, di sản và xã hội. Đối với di sản, họa sĩ Trần Văn Cẩn luôn tuân thủ những giá trị nghệ thuật của di sản Việt Nam, trong đó ông sáng tác rất nhiều tranh về sơn mài. Mặc dù được học ở trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương theo hướng ấn tượng, ánh sáng và màu sắc trong tranh sơn dầu nhưng màu sắc và ánh sáng trong tranh của ông lại gắn bó chính với sơn mài truyền thống của Việt Nam. Bên cạnh đó, tranh của họa sĩ Trần Văn Cẩn luôn cho thấy cái nhìn bao quát về hình ảnh đất nước, con người Việt Nam qua những giai đoạn lịch sử. Tuy rất đơn giản nhưng đã để lại ấn tượng sâu sắc cho công chúng, đặc biệt những người hoạt động trong mỹ thuật Việt Nam hôm nay.
