Vườn chè của bà Nguyễn Thị Thiết tại xã Yên Bài, TP. Hà Nội. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Từ những năm 1989, khi gia đình bà Nguyễn Thị Thiết cùng nhiều hộ dân khác lên vùng kinh tế mới tại xã Yên Bài, cây chè đã trở thành "người bạn tri kỷ" gắn bó bền chặt với đời sống bà con nhân dân nơi đây. Sau khi được nhà nước giao đất sản xuất, bà Thiết đã mạnh dạn đưa giống chè cành PH1 vào trồng trên toàn bộ diện tích khoảng 1 nghìn m2. Nhờ khí hậu mát mẻ trong lành quanh năm và thổ nhưỡng phù hợp, cùng với việc chăm sóc tỉ mỉ bằng phân hữu cơ ủ mục, cây chè nhanh chóng bén rễ, phát triển xanh tốt, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều gia đình, đồng thời hình thành nên một vùng chè đặc sản của huyện Ba Vì cũ.
Từ năm 1990, không chỉ sản xuất cho gia đình, bà Thiết đã đứng ra bao tiêu chè thô cho bà con. Nhưng để thay đổi thói quen sản xuất nhỏ lẻ, thô sơ sang hướng làm chè xanh an toàn là cả một hành trình dài đầy gian nan, thử thách. Do người dân địa phương vốn quen với cách làm truyền thống, chưa mặn mà với kỹ thuật mới, lại thêm thị trường bấp bênh nên việc vận động bà con không hề dễ dàng.
Nhưng đất không phụ lòng người, sau nhiều năm kiên trì bền bỉ theo đuổi nghề trồng chè, đến năm 2015, làng nghề truyền thống chè Yên Bài đã được công nhận. Đây là nguồn động viên lớn để bà Thiết cùng các hộ sản xuất có thêm động lực để phát triển chè sạch theo hướng hữu cơ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Đến năm 2021, bà Thiết cùng một số hộ dân tâm huyết đã thành lập Hợp tác xã chè Phú Yên – Yên Bài.
Năm 2024, sau nhiều năm bền bỉ, bà Thiết chính thức ra mắt thương hiệu "Chè xanh Tri Kỷ", cái tên gợi lên sự gắn bó như tri âm, tri kỷ của người làm chè với cây chè. Sản phẩm nhanh chóng được người tiêu dùng biết đến và tiếp tục được chứng nhận OCOP 3 sao. Kết quả này đã góp phần tạo nên thương hiệu cho sản phẩm và khẳng định vị trí của chè Yên Bài trên thị trường.
Dù hành trình quảng bá, tiêu thụ chè vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu vốn và hạn chế kênh tiếp cận đến người tiêu dùng nhưng bà Thiết và các hộ dân trên địa bàn xã Yên Bài không nản lòng. Trái lại, bà vẫn miệt mài nghiên cứu, học hỏi kỹ thuật sao chè, chế biến chè hữu cơ, với khát vọng xây dựng thương hiệu chè mang bản sắc riêng của gia đình và quê hương.
Điểm khác biệt của Chè Tri Kỷ nằm ở giống chè cành PH1 – loại chè có búp mập, cánh dài đều, có thể hãm được 4–5 lần nước. Khi pha, nước chè sánh vàng, vị đậm, chát nhẹ nhưng ngọt hậu, hương thơm tự nhiên và lưu giữ lâu. Cây chè PH1 còn có ưu điểm chịu hạn tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu Ba Vì, tạo nên hương vị đặc trưng mang đậm hương vị của đất trời.
Chia sẻ về sản phẩm tâm huyết của mình, bà Thiết xúc động: "Chè xanh Tri Kỷ giống như một đứa con tinh thần mà tôi chăm sóc từng ngày. Từ khâu hái đúng lứa, sao sấy, bảo quản cho đến kỹ thuật chế biến đều tuân thủ nghiêm ngặt quy trình hữu cơ. Tôi mong muốn mang đến cho người tiêu dùng sự yên tâm tuyệt đối về một sản phẩm sạch, an toàn và giữ trọn vẹn hương vị truyền thống".
Theo bà Thiết, việc tham gia OCOP giúp sản phẩm chè của gia đình tiếp cận thị trường tốt hơn. Các hoạt động xúc tiến thương mại, đặc biệt là hỗ trợ đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, đã mở ra cơ hội kết nối với nhiều khách hàng mới.
Chăn nuôi đà điểu cũng là một thế mạnh trong phát triển nông nghiệp của huyện Bà Vì cũ. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Không chỉ riêng cây chè, nhiều sản phẩm nông nghiệp của huyện Ba Vì trước đây cũng đã có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ tham gia chương trình OCOP. Tiêu biểu như miến dong Minh Hồng, sữa tươi, thịt đà điểu, khoai lang Đồng Thái… Trong đó, câu chuyện của Hợp tác xã Chăn nuôi và tiêu thụ gà đồi Ba Vì cũng là minh chứng rõ nét cho thấy hiệu quả từ chương trình OCOP. Trước đây, các hộ chăn nuôi gà đồi chủ yếu bán qua thương lái và thường xuyên bị ép giá. Nhưng từ khi tham gia OCOP, sản phẩm được chứng nhận, có thương hiệu, giá trị tăng lên rõ rệt và từ đó cũng giúp người chăn nuôi yên tâm mở rộng sản xuất.
Phát triển sản phẩm OCOP từ vùng đất bãiCác sản phẩm OCOP đã khẳng định được thương hiệu trên thị trường thông qua việc chú trọng nâng cao chất lượng, cải tiến mẫu mã, gắn kết hiệu quả với hoạt động du lịch, dịch vụ. Nhờ vậy, những sản phẩm đặc trưng của Ba Vì ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng, trở thành điểm nhấn hấp dẫn trong các tour du lịch của địa phương.
Trong dòng chảy hội nhập, nhiều sản phẩm truyền thống có nguy cơ bị mai một nếu không được quan tâm đầu tư và xây dựng thương hiệu nhưng với sự kiên trì, niềm đam mê cùng sự hỗ trợ từ các chương trình như OCOP chính là chìa khóa để gìn giữ và phát huy các giá trị đặc trưng của mỗi địa phương.
Thiện Tâm
