Báo cáo sơ bộ của cuộc điều tra về vụ tai nạn máy bay Dreamliner của Air India tại Ahmedabad hôm 12/6 đã được công bố, và một trong những phát hiện then chốt xác nhận điều nghi ngờ từ trước: cả hai động cơ của máy bay đã ngừng hoạt động giữa không trung chỉ vài giây sau khi cất cánh.
Từ Dnipro đến Konstantinovka: Bom FAB mở đường cho đòn tấn công gọng kìm của NgaĐỌC NGAYTheo báo cáo của Cục Điều tra Tai nạn Hàng không (AAIB) về vụ rơi chiếc Boeing Dreamliner 787-8 (khiến ít nhất 270 người thiệt mạng, bao gồm 241 trong tổng số 242 người trên khoang) các công tắc ngắt nhiên liệu, vốn điều khiển dòng nhiên liệu tới động cơ, đã chuyển từ chế độ vận hành sang ngắt chỉ cách nhau đúng một giây.
Đáng chú ý, trong bản ghi âm buồng lái, một phi công hỏi: "Sao anh lại ngắt (động cơ)?" và người kia trả lời: "Tôi không ngắt".
Việc hai công tắc chuyển sang chế độ ngắt, khiến động cơ bị cắt nhiên liệu, được cho là sẽ trở thành trọng tâm chính của cuộc điều tra trong thời gian tới.
Báo cáo được công bố vào sáng thứ Bảy cho biết, như thấy trong đoạn video về vụ rơi, cánh quạt Ram Air Turbine (RAT) đã bung ra, cho thấy máy bay mất hoàn toàn nguồn điện và lực đẩy.
"Đoạn CCTV lấy từ sân bay cho thấy cánh quạt Ram Air Turbine (RAT) bung ra trong quá trình máy bay bắt đầu tăng độ cao ngay sau khi cất cánh. Không có hoạt động nào của chim trong khu vực đường bay. Máy bay bắt đầu hạ độ cao trước khi vượt qua tường rào bao quanh sân bay", báo cáo nêu rõ.
Khoảnh khắc chiếc Dreamliner của Air India bị rơi ngay sau khi cất cánh.
Dữ liệu từ Hộp ghi dữ liệu bay (EAFR – còn gọi là hộp đen) cho thấy cả hai công tắc đã được chuyển trở lại vị trí vận hành. Trong khi động cơ số 1 có dấu hiệu phục hồi, thì động cơ số 2 không thể phục hồi hoàn toàn.
"Quá trình giảm tốc của lõi động cơ 1 đã dừng lại, đảo ngược và bắt đầu phục hồi. Động cơ 2 đã đánh lửa lại được nhưng không thể ngăn tốc độ lõi tiếp tục giảm. Hệ thống đã bơm nhiên liệu lại nhiều lần để tăng tốc độ lõi và phục hồi", AAIB ghi trong báo cáo.
Cánh tà và càng đáp ở chế độ bình thường
Máy bay chỉ bay được 32 giây trên không trước khi lao vào ký túc xá của Trường Cao đẳng Y khoa BJ, gần sân bay. Vụ tai nạn xảy ra lúc 13h39.
Báo cáo nói rằng cần điều khiển lực đẩy được tìm thấy ở gần vị trí tối thiểu, nhưng dữ liệu từ hộp đen lại cho thấy chúng ở vị trí tiến (tăng lực đẩy) cho đến khi va chạm. Cả hai công tắc điều khiển nhiên liệu đều ở vị trí vận hành.
Một điểm nghi vấn lớn được giải đáp là: chế độ cánh tà được đặt ở mức 5 độ và càng đáp ở vị trí "hạ" – cả hai đều là cài đặt bình thường khi cất cánh.
"Không có bằng chứng về hành vi phá hoại"
Một phát hiện quan trọng khác của AAIB là không có bằng nào cho thấy có hành vi phá hoại.
Cơ quan điều tra lưu ý rằng Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã ban hành một khuyến cáo vào năm 2018 về các công tắc điều khiển nhiên liệu.
"FAA đã ban hành Thông báo Thông tin An toàn Đặc biệt (SAIB) số NM-18-33 vào ngày 17/12/2018, về khả năng khóa công tắc điều khiển nhiên liệu bị vô hiệu hóa. Thông báo này dựa trên các báo cáo từ những hãng vận hành dòng Boeing 737 cho biết, các công tắc nhiên liệu được lắp đặt mà không có cơ chế khóa. Tuy nhiên, FAA không coi đây là một tình trạng mất an toàn đủ để ra lệnh điều chỉnh bắt buộc".
Báo cáo cho biết, Air India đã không tiến hành các cuộc kiểm tra như được khuyến nghị, song đây không phải là yêu cầu bắt buộc.
"Theo thông tin từ Air India, các cuộc kiểm tra được khuyến nghị đã không được thực hiện vì SAIB chỉ mang tính khuyến cáo. Việc rà soát hồ sơ bảo trì cho thấy bộ điều khiển cần đẩy đã được thay trên chiếc VT-ANB vào năm 2019 và 2023. Tuy nhiên, lý do thay thế không liên quan tới công tắc điều khiển nhiên liệu. Không có báo cáo lỗi nào liên quan tới công tắc này từ năm 2023 đến nay", báo cáo viết.
Yếu tố khác?
Báo cáo cho biết, thời tiết tại thời điểm xảy ra tai nạn hoàn toàn thuận lợi. Trời quang, tầm nhìn tốt và gió không mạnh.
Hai phi công đều đạt yêu cầu về sức khỏe, được nghỉ ngơi đầy đủ và có đủ kinh nghiệm điều khiển loại máy bay này.
Lê Anh (Theo ABCnews, NDTV)
