Lượng tiêu thụ tro, xỉ các nhà máy nhiệt điện tăng dần
Báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, tổng lượng tro, xỉ phát thải từ các nhà máy nhiệt điện trong cả nước ngày càng tăng. Nếu như năm 2022 tổng lượng tro, xỉ là 15,78 triệu tấn, năm 2023, con số này là 18,07 triệu tấn.
Tuy nhiên, sản lượng tro, xỉ sử dụng làm vật liệu san lấp, làm phụ gia cho sản xuất xi măng, và bê tông cũng ngày càng tăng.
Cụ thể, tính đến cuối năm 2023, tổng lượng tro, xỉ nhiệt điện đã tiêu thụ cộng dồn các năm trên cả nước đạt khoảng 83 triệu tấn, chiếm khoảng 66,2% tổng lượng phát thải từ trước đến nay, tăng hơn 10,4% so với thời điểm cuối 2022.
Tro, xỉ được sử dụng nhiều nhất trong các lĩnh vực làm vật liệu san lắp, phụ gia khoáng cho xi măng, sau đó là dùng làm phụ gia bê tông cho các công trình thủy lợi, giao thông và công trình xây dựng dân dụng.
Theo các số liệu tổng hợp từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và các nhà máy nhiệt điện khác, hiện cả nước có 31 nhà máy nhiệt điện đốt than đang hoạt động. Lượng tro, xỉ phát thải có xu hướng tăng dần theo từng năm: Năm 2019 là 13,6 triệu tấn; năm 2020 là 14,8 triệu tấn; năm 2021 là 16,35 triệu tấn; năm 20222 là 15,78 triệu tấn và năm 2023 là hơn 18,07 triệu tấn.
Lượng phát thải tro, xỉ tập trung chủ yếu ở khu vực miền Bắc, hơn 11,9 triệu tấn, chiếm 66%; miền Trung hơn 4,1 triệu tấn, chiếm 22,7% và miền Nam khoảng 2 triệu tấn, chiếm 11,3% tổng lượng thải.
Trong đó, 12 nhà máy nhiệt điện của EVN là 7,54 triệu tấn, chiếm 41,6% tổng lượng phát thải của cả nước; 6 nhà máy của TKV là 2,36 triệu tấn, chiếm 13,08%; 3 nhà máy của PVN là 1,95 triệu tấn, chiếm khoảng 10,3%; 10 nhà máy còn lại (BOT và các chủ đầu tư khác) phát thải khoảng 6,22 triệu tấn, chiếm 34,4%.
Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, tình hình tiêu thụ tro, xỉ nhiệt điện trên phạm vi cả nước có xu hướng tăng dần trong những năm gần đây và từng bước tiệm cận với mức phát thải.
Theo đó, lượng tro, xỉ tiêu thụ năm 2019 là 50%; năm 2020 là 60%; năm 2021 là 87% và năm 2022 là 105,7%. Riêng năm 2023, lượng tro, xỉ được tiêu thụ toàn quốc đạt hơn 18,01 triệu tấn, tương đương 99,6% tổng lượng phát thải trong năm. Đáng chú ý, 12 nhà máy nhiệt điện của EVN tiêu thụ khoảng 8,9 triệu tấn, đạt 118,2% lượng phát thải trong năm.
Việc tiêu thụ tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện thuộc PVN, TKV và các nhà máy nhiệt điện khác cũng đạt được những kết quả đáng ghi nhận và có xu hướng tăng dần qua từng năm, qua đó đã góp phần đáng kể lượng tro, tro, xỉ còn tồn đọng và phát sinh trong quá trình sản xuất cuarcacs nhà máy nhiệt điện,
Tính đến cuối năm 2023, tổng lượng tro, xỉ nhiệt điện đã tiêu thụ cộng dồn qua các năm trên cả nước khoảng 83 triệu tấn, chiếm khoảng 66,2% tổng lượng phát thải từ trước tới nay.
Tro, xỉ sử dụng nhiều nhất trong các lĩnh vực làm vật liệu san lắp, phụ gia khoáng cho xi măng, sau đó là dùng làm phụ gia bê tông cho các công trình thủy lợi, công trình giao thông (đường bê tông xi măng vùng nông thôn) và công trình xây dựng dân dụng (kết cấu móng khối lớn ít tỏa nhiệt).
Đồng thời, tro, xỉ được dùng để thay thế một phần nguyên liệu sản xuất gạch xây (nung và không nung).
Tiếp tục thúc đẩy tiêu thụ tro, xỉ các nhà máy nhiệt điện
Ngày 25/3/2024, Bộ Xây dựng đã có Báo cáo số 55/BC-BXD báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 26/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong công trình xây dựng.
Mới đây, ngày 13/7, trong khuôn khổ Hội nghị tại Cần Thơ, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, đẩy mạnh việc sử dụng tro, xỉ nhiệt điện trong thi công các công trình giao thông (đường cấp III trở xuống); hướng dẫn việc sử dụng tro, xỉ đắp nền đường giao thông.
Vì theo TCVN 12660:2019 thì tro, xỉ nhiệt điện chỉ được đắp nền đường ở chiều sâu 80cm-100cm kể từ đáy kết cấu áo đường trở xuống, những khu vực nước ngầm bên dưới thì không được sử dụng tro, xỉ để đắp nền đường.
Bộ Tài chính quy định hạch toán đối với hàng hóa là tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất và phân bón để phù hợp với các quy định hiện hành, phối hợ với UBND các địa phương nghiên cứu ban hành các cơ chế đặc thù hỗ trợ về cước vận chuyển đối với các công trình xây dựng nằm ở xa nguồn cung cấp để khuyến khích tăng cường sử dụng tro, xỉ.
Các nhà máy nhiệt điện thuộc EVN, TKV, các nhà máy nhiệt điện (BOT), tiếp tục đưa ra các chính sách khuyến khích và đầu tư nghiên cứu xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao để thu hút, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao tiếp cận nguồn phát thải.
Đồng thời tiếp tục tìm kiêm đối tác phù hợp để tăng tốc độ tiêu thụ, giảm lượng tồn đọng tro bay tối đa và đảm bảo lượng tồn trữ tại các bãi chứa của mỗi nhà máy không vượt quá tổng lượng thải của 2 năm sản xuất trung bình.
Toàn Thắng
