Ngay sau khi trở về từ hội nghị thượng đỉnh NATO ở Mỹ, hôm 16/7, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã khởi động một cuộc đánh giá về các lực lượng vũ trang Anh nhằm vạch ra lộ trình để quốc gia thành viên hàng đầu NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 2,5% GDP.
Bộ Quốc phòng Anh cho biết, "đánh giá phòng thủ chiến lược" sẽ bắt đầu được triển khai "ngay lập tức khi nhận thấy tính cấp bách của các mối đe dọa mà Vương quốc Anh phải đối mặt" và nhằm mục đích đưa ra báo cáo vào nửa đầu năm 2025.
Được khởi động chưa đầy 2 tuần sau cuộc tổng tuyển cử ở Vương quốc Anh, cuộc đánh giá là "phản ứng" từ chính phủ do vị Thủ tướng từ Đảng Lao động (Công đảng Anh) dẫn dắt đối với những nỗ lực của Đảng Bảo thủ đối lập nhằm reo giắc nghi ngờ về cam kết phòng thủ của đảng cầm quyền.
Trong chiến dịch bầu cử, Đảng Bảo thủ đã lập luận rằng, Công đảng của ông Starmer thiếu khung thời gian về tăng chi tiêu quốc phòng. Đảng này cũng tuyên bố Đảng Lao động là "mối nguy hiểm" đối với an ninh quốc gia.
Thủ tướng Anh Keir Starmer (trái) nói chuyện với ông Zelensky trong cuộc gặp song phương ở Washington DC, Mỹ, ngày 10/7/2024. Ảnh: AP
Tại hội nghị thượng đỉnh NATO hồi tuần trước ở Washington DC, Thủ tướng Starmer đã tái khẳng định sự ủng hộ của Vương quốc Anh đối với liên minh quân sự phương Tây và "cam kết nghiêm túc" của đất nước ông trong việc chi 2,5% GDP cho quốc phòng.
Cuộc đánh giá, do cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anh và cựu Tổng thư ký NATO George Robertson chủ trì, sẽ đảm bảo đặt chính sách "NATO là trên hết" vào trọng tâm trong các kế hoạch quốc phòng của Anh.
Ông Starmer cho biết, cuộc đánh giá sẽ đảm bảo "chi tiêu quốc phòng được tăng lên một cách có trách nhiệm".
Cuộc đánh giá sẽ được giám sát bởi Bộ trưởng Quốc phòng đương nhiệm John Healey, người đã nói rằng "khi bắt đầu một kỷ nguyên mới đối với nước Anh, chúng ta cần một kỷ nguyên mới cho quốc phòng".
"Cuộc đánh giá sẽ đảm bảo rằng quốc phòng là trung tâm đối với an ninh tương lai của nước Anh cũng như đối với sự tăng trưởng và thịnh vượng kinh tế của nước này", Bộ trưởng Healey nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh đã thúc giục NATO xem xét hướng tới mục tiêu 2,5% tại Hội nghị Thượng đỉnh kỷ niệm 75 năm thành lập liên minh xuyên Đại Tây Dương vào tuần trước. Mức mục tiêu 2% được các đồng minh NATO cam kết thực hiện từ năm 2014.
Các mục đích cụ thể khác của cuộc đánh giá bao gồm tăng cường khả năng của Ukraine trong cuộc xung đột với Nga, cũng như hiện đại hóa và duy trì khả năng răn đe hạt nhân của "xứ sở sương mù".
Theo đó, hội nghị thượng đỉnh NATO là sự kiện quốc tế lớn đầu tiên ông Starmer tham dự trên cương vị Thủ tướng Anh. Ông Starmer tuyên bố, thông điệp của ông gửi đến thế giới là Vương quốc Anh "đã trở lại", sau nhiều năm quan hệ khó khăn với các nước láng giềng châu Âu vì Brexit và những vấn đề nội bộ.
Thủ tướng Anh đặt an ninh – bao gồm nền kinh tế, năng lượng và quốc phòng – vào trung tâm trong các kế hoạch của mình. Ông muốn xây dựng lại mối quan hệ với EU sau Brexit, bao gồm cả việc ký hiệp ước quốc phòng và an ninh với khối 27 quốc gia, đồng thời trấn an Ukraine rằng sẽ không có thay đổi nào trong sự hỗ trợ của Anh.
Tại hội nghị, ông Starmer đã cam kết hỗ trợ quân sự trị giá 3 tỷ Bảng Anh (3,9 tỷ USD) mỗi năm cho Ukraine cho đến năm 2030-2031.
Minh Đức (Theo Malay Mail, Stars and Stripes)
