Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đánh giá, NSMO đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh với nhiều dấu ấn quan trọng, đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của ngành điện lực Việt Nam
Chiều ngày 30/12, tại Hà Nội, Công ty TNHH Một thành viên vận hành hệ thống điện và thị trường điện (NSMO) đã tổ chức lễ kỷ niệm 30 thành lập Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia (A0) và tổng kết công tác năm 2024.
Đảm bảo vận hành hệ thống điện an toàn, hiệu quả
Trong suốt 30 năm qua, chưa tính đến các cấp điện áp 220 và 110kV, với khởi đầu chỉ điều độ vận hành 4.000 MW nguồn điện, 5 TBA 500kV cùng 4 đường dây 500kV với tổng chiều dài 1.500 km NSMO đã đáp ứng cấp điện cho phụ tải có công suất cực đại 2.800 MW và sản lượng điện năm khoảng 14,6 tỷ kWh.
Đến nay, NSMO thực hiện điều độ vận hành hơn 86.000 MW nguồn điện, 43 TBA 500 kV cùng 115 đường dây 500 kV với tổng chiều dài 115.000 km, qua đó đáp ứng cấp điện cho phụ tải có công suất cực đại 49.500 MW và sản lượng điện năm ước khoảng 310,9 tỷ kWh.
Ông Nguyễn Đức Cường, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH MTV Vận hành Hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO) cho biết, công suất nguồn điện, số TBA 500kV và số mạch đường dây 500kV mà công ty điều độ hiện đã tăng lần lượt hơn 21,8 và 23 lần so với ngày đầu thành lập.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đánh giá, sau 30 năm hoạt động với 3 lần chuyển đổi mô hình và bổ sung chức năng, chúng ta nhận thấy NSMO đã không ngừng trưởng thành, lớn mạnh với nhiều dấu ấn quan trọng, đóng góp không nhỏ cho sự phát triển của ngành điện lực Việt Nam.
Từ một đơn vị mới thành lập có quy mô nhỏ và trang thiết bị còn lạc hậu, NSMO ngày nay đã phát triển thành Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia thống nhất ở hai cấp độ (cấp quốc gia và cấp miền), chịu trách nhiệm điều độ, vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện quốc gia với quy mô công suất các nguồn điện toàn hệ thống cao gần 30 lần so với khi mới thành lập.
NSMO đã khẳng định vị trí đặc biệt quan trọng, đóng vai trò là "bộ não" trong công tác điều độ, vận hành hệ thống điện và điều hành thị trường điện quốc gia, bảo đảm thông suốt, an toàn, tin cậy, ổn định, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cung ứng đủ điện cho phát triển sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của nhân dân, tạo tiền đề cho việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hoàn thành nhiệm vụ kép
Báo cáo tại hội nghị tổng kết, ông Nguyễn Đức Ninh, Quyền Tổng giám đốc NSMO cho biết: Năm 2024, đánh dấu một năm đặc biệt trong quá trình hoạt động của A0 trước đây và nay là NSMO. Trong 8 tháng đầu năm, đơn vị đã tiếp tục đảm bảo tốt nhiệm vụ vận hành hệ thống điện quốc gia một cách an toàn, ổn định và tối ưu.
Ngày 1/8/2024, Thủ tướng chính phủ đã ban hành quyết định về việc tách A0 từ EVN và chủ trương thành lập NSMO trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Ngày 12/08/2024, NSMO chính thực được bàn giao từ Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp về Bộ Công Thương quản lý.
"Quá trình chuyển đổi này diễn ra trong bối cảnh hệ thống điện Quốc gia gặp nhiều biến động và thách thức, bao gồm các diễn biến bất thường gây khó khăn cho công tác đảm bảo an ninh cung cấp điện và miền Bắc vẫn đang trong cao điểm nắng nóng (2024 kéo đài đến đầu tháng 9. Tuy nhiên, Ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ trong NSMO đã làm việc với tinh thần đoàn kết và khí thế cao để hoàn thành nhiệm vụ kép: Đảm bảo hệ thống điện được vận hành an toàn, tin cậy, thị trường điện minh bạch và đảm bảo sự chuyển đổi mô hình tổ chức và vận hành thành công", Quyền Tổng giám đốc NSMO cho hay.
Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng và lãnh đạo Bộ tại Chỉ thị số 05 ngày 28/3/2024 và Công điện số 3427 ngày 22/5/2024, NSMO đã triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm đảm bảo cung ứng điện trong mọi tình huống. Đơn vị đã hoàn thành xuất sắc "nhiệm vụ kép" với các kết quả nổi bật: đảm bảo cung ứng điện trong mùa khô, đóng điện và vận hành an toàn đường dây 500kV mạch 3, ứng phó hiệu quả với các cơn bão lớn, đặc biệt là bão số 3 (Yagi).
Đồng thời, NSMO đã chủ động lập kế hoạch vận hành hệ thống điện, thị trường điện quốc gia trong giai đoạn tiếp theo và duy trì sự ổn định, hiệu quả trong quá trình chuyển đổi tổ chức theo Quyết định số 752 ngày 01/08/2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Nhìn lại quãng thời gian hoạt động từ khi chuyển về Bộ Công Thương, ông Nguyễn Đức Ninh cho hay, thời điểm chuyển giao diễn ra trong bối cảnh hệ thống điện Quốc gia gặp nhiều biến động và thách thức. Tuy nhiên, với sự chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ từ Bộ Công Thương, Cục Điều tiết Điện lực, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), cùng với sự nỗ lực không ngừng của toàn thể cán bộ nhân viên, NSMO hiện nay đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Theo đó, đến hết tháng 12/2024, tổng sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu hệ thống điện Quốc gia ước đạt khoảng 308.97 tỷ kWh, tăng khoảng 9.82% so với năm 2023, cao hơn 2.7 tỷ kWh so với kế hoạch năm. Sản lượng ngày cao nhất đã vượt qua ngưỡng 1 tỷ kWh/ ngày, đồng thời phụ tải cực đại hệ thống điện Quốc gia đã đạt 48.955MW, tăng trưởng 7.5% so với năm 2023.
Vận hành nhiều công trình nguồn, lưới điện mớiÔng Ninh chia sẻ, trong năm 2024, NSMO đã chỉ huy đóng điện đưa vào vận hành nhiều công trình nguồn, lưới điện mới và đảm bảo công tác vận hành hệ thống điện an toàn, liên tục, ổn định, tin cậy và chất lượng nhất.
Đồng thời, công ty cũng đã thực hiện đóng điện nghiệm thu nhiều công trình đường dây và trạm biến áp quan trọng trên lưới điện 500kV như: Đóng điện đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch đến Phố Nối; Nâng công suất MBA AT1 Đăk Nông và AT1 Sông Mây...
Năm 2024, công tác vận hành hệ thống điện cũng đối mặt với nhiều khó khăn như: Phụ tải tăng trưởng đột biến (tăng trưởng đến gần 10%, cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng các năm trước đây); lượng nguồn điện mới bổ sung không theo kịp với sự tăng trưởng phụ tải,.. Đặc biệt, trong mùa khô, phụ tải miền Bắc tăng cao đột biến trên 11-12% so với năm 2023 (trong các tháng 4-5), thậm chí, một số tỉnh, thành phố như: Ninh Bình, Quảng Ninh, Hà Nam, Bắc Ninh, Thanh Hóa có mức tăng trưởng trên 20% trong các tháng cao điểm so với cùng kỳ năm trước.
"Trong mùa mưa bão 2024, NSMO đã chuẩn bị kỹ các phương án vận hành, phối hợp chặt chẽ với các công ty điện lực, truyền tải và các đơn vị phát điện để khôi phục nhanh chóng lưới điện bị sự cố. Sau bão số 3 (Yagi), lưới điện 500kV, 220kV đã được khôi phục kịp thời, góp phần nhanh chóng hoà lưới 22 tổ máy nhiệt điện than Đông Bắc với tổng công suất khoảng 7.160 MW, cấp điện lại cho hơn 5,4 triệu khách hàng. NSMO cũng triển khai hiệu quả các biện pháp ứng phó cho các cơn bão tiếp theo, đảm bảo an toàn và liên tục cung cấp điện"- ông Ninh nhấn mạnh.
Đối với công tác điều hành thị trường điện, công tác lập kế hoạch vận hành và lập lịch huy động thị trường điện (TTĐ) được thực hiện đúng quy định đảm bảo hệ thống điện vận hành an toàn và liên tục đặc biệt trong các giai đoạn phụ tải thấp trong các dịp nghỉ lễ; cắt điện các đường dây 220kV, 500kV phục vụ thi công đường cao tốc Bắc – Nam...
Cùng với đó, NMSO cũng tích cực tham gia xây dựng cơ chế DPPA áp dụng cho các nhà máy điện Năng lượng tái tạo khi tham gia vào thị trường bán buôn điện cạnh tranh; Triển khai cơ sở hạ tầng để đáp ứng thông tư về cơ chế DPPA đã ban hành; tham gia hoàn thiện và xây dựng tham gia sửa đổi thông tư, quy trình quy định liên quan đến vận hành hệ thống điện và thị trường điện cập nhật các vấn đề xuất hiện trong năm 2023…
Ba mục tiêu lớn trong năm 2025
Nhận diện về những khó khăn và thách thức trong năm 2025 và những năm tiếp theo, ông Nguyễn Đức Cường cho biết, trong thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục phải đối mặt với công tác điều hành hệ thống điện lớn với muôn vàn khó khăn, nhu cầu phụ tải tiếp tục tăng cao, đòi hỏi của khách hàng về chất lượng điện ngày càng lớn.
Đặc biệt, nhiệm vụ điều hành thị trường điện phải đảm bảo công bằng, minh bạch, trên cơ sở Quy hoạch điện VIII đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cũng như đảm bảo đời sống cho CBCNV trong giai đoạn chuyển mình theo mô hình mới.
Cụ thể, năm 2025, dự báo nền kinh tế bắt đầu hồi phục trở lại, nhu cầu điện năng trong năm 2025 dự kiến tiếp tục tăng trưởng cao trong khi nguồn điện mới không được bổ sung tương xứng với nhu cầu tăng trưởng phụ tải. Do đó, công tác vận hành hệ thống điện quốc gia trong năm 2025 có xu hướng căng thẳng hơn trong năm 2024 và dự kiến sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức.
Quyền Tổng giám đốc NSMO nhấn mạnh, với vai trò hàng đầu trong điều độ hệ thống điện và điều hành thị trường điện, NSMO đặt mục tiêu cao nhất là đảm bảo vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, thị trường điện minh bạch và tối ưu trong bối cảnh công tác đảm bảo an ninh cung ứng điện năm 2025 có nhiều khó khăn, thách thức.
Đồng thời, tăng cường hoàn thiện, đầu tư về cơ sở hạ tầng, công cụ kỹ thuật trong năm bản lề 2025 với tầm nhìn đến năm 2030, đáp ứng sự phát triển của hệ thống điện Việt Nam – theo Tổng sơ đồ Điện lực Quốc gia VIII.
Tiếp tục rà soát, hoàn thiện mô hình tổ chức công ty cả về Đảng và Chính quyền, đảm bảo hoạt động ổn định, liên tục, hiệu quả nhằm củng cố vai trò của NSMO trong vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia, đáp ứng các yêu cầu chiến lược và nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn tới.
Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia - A0 (nay là Công ty TNHH Một thành viên vận hành hệ thống điện và thị trường điện - NSM0
Vì mục tiêu duy nhất là 'đảm bảo điện'
Đánh giá về thành quả của A0/NSMO, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Mặc dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, như điều kiện thời tiết khắc nghiệt, phụ tải tăng cao đột biến và quá trình chuyển đổi mô hình tổ chức, song dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; của Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan, cùng với sự phối hợp đồng bộ, hiệu quả của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các doanh nghiệp đối tác, NSMO đã nhanh chóng kiện toàn, ổn định tổ chức bộ máy theo mô hình mới, chủ động, nỗ lực triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm đảm bảo cung ứng điện trong mọi tình huống và đã hoàn thành xuất sắc "nhiệm vụ kép" được giao: Vừa duy trì sự ổn định, không bị gián đoạn trong quá trình chuyển đổi tổ chức, vừa tổ chức đóng điện và vận hành an toàn đường dây 500kV mạch 3, ứng phó hiệu quả với các cơn bão lớn, đặc biệt là siêu bão Yagi, bảo đảm công tác điều độ, vận hành hệ thống điện và thị trường điện thông suốt, hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc cung cấp đủ điện an toàn, ổn định, đáp ứng nhu cầu sản xuất - kinh doanh và đời sống sinh hoạt của người dân.
Bên cạnh đó, NSMO đã tích cực tham gia xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vận hành hệ thống điện và thị trường điện theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền; đồng thời, phối hợp chuẩn bị tốt cho kế hoạch cung cấp điện năm 2025.
Bộ trưởng nhìn nhận, 2025 năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước và của ngành; là năm toàn ngành Công Thương quyết tâm tăng tốc, bứt phá để hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu, nhiệm vụ tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 5 năm 2021-2025, tạo nền tảng vững chắc cho đất nước bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Trong bối cảnh đó, để kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao với mục tiêu cao nhất là "Tuyệt đối bảo đảm cung ứng đủ điện, an toàn, hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân trong mọi tình huống", Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu Công ty NSMO quán triệt, tập trung thực hiện tốt 5 nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước về phát triển năng lượng nói chung, lĩnh vực vận hành hệ thống điện và thị trường điện nói riêng; đồng thời, kịp thời tham mưu thể chế thành các cơ chế, chính sách đủ mạnh, đồng bộ, khả thi để tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả, tạo dư địa, động lực mới cho sự phát triển của Ngành và kinh tế đất nước.
Trước mắt, NSMO cần tích cực, chủ động đề xuất, phối hợp với các Cục, Vụ chức năng thuộc Bộ trong công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực (sửa đổi), đặc biệt đối với các lĩnh vực liên quan đến vận hành hệ thống điện và thị trường điện; đồng thời, chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh (nếu có), bảo đảm công tác vận hành hệ thống điện quốc gia an toàn, ổn định, tin cậy và vận hành thị trường điện công bằng, minh bạch, góp phần cùng với EVN và các đơn vị có liên quan bảo đảm cung ứng điện cho nhu cầu phát triển kinh tế xã hội và phục vụ đời sống dân sinh.
Hai là, tập trung mọi nguồn lực nhằm vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện và minh bạch thị trường điện, bảo đảm an ninh cung cấp điện năm 2025 với các kịch bản phụ tải tăng trưởng cao khoảng 12%-14% (phù hợp với mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên theo chỉ đạo của Chính phủ và Lãnh đạo Bộ).
Ba là, chủ động phối hợp với Vụ Kế hoạch - Tài chính, các đơn vị chức năng thuộc bộ, và các đơn vị có liên quan trong công tác xây dựng cơ chế, chính sách ưu đãi, bảo đảm cơ sở hạ tầng và các hệ thống thiết yếu trong công tác vận hành hệ thống điện, điều hành thị trường điện. Phối hợp thu xếp, bố trí vốn đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn; trong đó, đặc biệt chú trọng công tác thu xếp vốn và triển khai các dự án trọng điểm nhằm đáp ứng sự phát triển về quy mô, độ phức tạp của hệ thống điện trong tương lai như: (i) Dự án tòa nhà độc lập cho Đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia và điều hành giao dịch thị trường điện tại khu E5 Cầu Giấy đồng bộ với hệ thống SCADA/EMS giai đoạn mới, (ii) Dự án xây dựng Hệ thống thu thập và quản lý số liệu đo đếm mới phục vụ thị trường bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh, (iii) Dự án giải pháp đồng bộ cấu hình đường dây 500 kV mạch 3.
Bốn là, đối với công tác nguồn nhân lực của công ty: Chủ động phối hợp với vụ Tổ chức Cán bộ sớm kiện toàn tổ chức công ty, đặc biệt lưu ý tăng cường cả về chất và lượng đối với lực lượng quản lý điều hành, kỹ sư để đảm bảo nguồn nhân lực điều hành Hệ thống an toàn, ổn định trong các năm tới. Đồng thời, phối hợp các đơn vị chức năng thuộc bộ ban hành hoặc tham mưu với cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Năm là, đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm, nâng cao trình độ đội ngũ kỹ sư, lao động kỹ thuật hoàn thiện mô hình điều độ, chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở hạ tầng nhằm đáp ứng yêu cầu triển khai Quy hoạch điện VIII và Điện VIII điều chỉnh cũng như yêu cầu vận hành hệ thống điện quy mô lớn trong khu vực.
Đồng thời, tích cực tham gia đề xuất xây dựng các cơ chế chính sách vận hành mới cho hệ thống điện trong tương lai, bao gồm tích hợp các nguồn năng lượng mới (năng lượng tái tạo, điện hạt nhân, hydrogen, hệ thống lưu trữ năng lượng…), cũng như thúc đẩy phát triển thị trường điện Việt Nam, bảo đảm minh bạch, công bằng, hiệu quả.
Phan Trang
