Ngày 26/10, Trung tâm Y tế khu vực Thanh Sơn, Phú Thọ tiếp nhận cấp cứu một bệnh nhân nam, 63 tuổi, nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, sau khi uống vài chén rượu không rõ nguồn gốc.
Kết quả xét nghiệm cho thấy toan chuyển hóa nặng (pH máu giảm, bicarbonate thấp) - chẩn đoán xác định ngộ độc methanol. Sau khi hội chẩn khẩn giữa các Khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực và Thận - Lọc máu, các bác sĩ chỉ định lọc máu cấp cứu cho người bệnh.
Bệnh nhân đang được cấp cứu. Ảnh: BVCC.
Quá trình lọc được tiến hành liên tục trong nhiều giờ nhằm loại bỏ methanol và các chất chuyển hóa độc hại (formaldehyde, formic acid) ra khỏi cơ thể bệnh nhân, đồng thời điều chỉnh tình trạng toan máu, điện giải và cải thiện chức năng hô hấp tuần hoàn.
Tại viện bệnh nhân được theo dõi sát các chỉ số huyết động, điện giải, khí máu và tri giác. Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng giữa hai khoa, tình trạng bệnh nhân dần cải thiện.
Methanol thường được gọi là cồn công nghiệp, có nhiều công dụng khác nhau: làm sơn, dung môi… Tuy nhiên, chất này rất độc với cơ thể và hoàn toàn không được dùng làm rượu thực phẩm như ethanol.
Methanol được hấp thu nhanh chóng và hoàn toàn qua đường tiêu hóa (nồng độ đỉnh đạt được sau 30-90 phút), có thể hấp thu qua da và đường hô hấp. Methanol không gắn với protein huyết tương. Thể tích phân bố 0,7L/kg. Phần lớn được chuyển hóa qua gan nhưng chậm hơn so với ethanol và ethylen glycol, giải thích cho hiện tượng nhiễm độc xuất hiện chậm. Tốc độ chuyển hóa của methanol chậm và rất thay đổi.
Bản thân methanol tác dụng giống ethanol nhưng sau đó methanol chuyển hóa thành acid formic, formate, gây nhiễm toan chuyển hóa, độc với các tạng, đặc biệt là thần kinh và thị giác.
Khi trong rượu có cả ethanol và methanol thì chuyển hóa gây độc của methanol xuất hiện chậm hơn và biểu hiện nhiễm độc muộn, bệnh nhân và bác sĩ có thể chỉ chú ý đến ngộ độc ethanol lúc đầu và dễ bỏ sót giai đoạn ngộ độc về sau của methanol. Ngộ độc methanol thường nặng, dễ gây tử vong nếu không được phát hiện kịp thời và điều trị tích cực.
Biểu hiện ngộ độc gồm đau đầu, chóng mặt, sau đó có thể gặp các triệu chứng: quên, bồn chồn, hưng cảm, ngủ lịm, lẫn lộn, hôn mê, co giật. Khi ngộ độc nặng có thể có xuất huyết não. Ở mắt gây nhìn mờ, nhìn đôi, cảm giác như có mây che trước mắt, sợ ánh sáng, đau mắt, song thị, thu hẹp thị trường, giảm hoặc mất thị lực, ảo thị. Đồng tử phản ứng kém với ánh sáng hoặc giãn cố định là dấu hiệu của ngộ độc nặng và tiên lượng xấu.
Bệnh nhân tụt huyết áp và suy tim, thở yếu, ngừng thở; thở nhanh, sâu nếu có nhiễm toan chuyển hóa... Khi có các dấu hiệu trên, người dân nên đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu.
Người đàn ông 62 tuổi qua đời vì ung thư, bác sĩ cảnh báo 3 thói quen "tai hại"ĐỌC NGAYCách xử lý như thế nào khi bị ngộ độc rượu methanol
Theo bác sĩ, để xử lý, sơ cứu cho người bị ngộ độc rượu methanol, lưu ý và thực hiện theo các bước cơ bản sau:
Cố gắng cho người bệnh nôn.
Cho bệnh uống trà đặc ấm hoặc sữa nóng để giúp bệnh nhân tỉnh táo.
Nới lỏng quần áo cho người bị ngộ độc.
Để người bệnh nằm tại nơi thoáng mát, tránh bị gió lùa trực tiếp vào. Tư thế nằm của người bị ngộ độc rượu nên được áp dụng là nằm úp xuống giường, mặt hơi nghiêng về bên trái và 2 tay duỗi ra sau.
Trong thời gian sơ cứu cho người bệnh, cần nhanh chóng gọi tới các cơ sở y tế gần nhất để nhận được sự trợ giúp y tế kịp thời. Đặc biệt là khi người bệnh có các triệu chứng ngộ độc nghiêm trọng như rối loạn nhịp tim, khó thở, hôn mê,...
Lưu ý: khi người bệnh có triệu chứng bị ngộ độc bởi rượu methanol, tuyệt đối không cho người bệnh sử dụng các chất chống nôn (khiến chất độc bị giữ lại cơ thể lâu hơn) hoặc uống paracetamol (gây hại trực tiếp cho gan).
Trúc Chi (t/h Vietnamnet, Tri Thức & Cuộc sống)
