Bốn đợt mưa lũ liên tiếp tại Tp.Huế đã cuốn theo một lượng nước khổng lồ mang đất đá cùng nhiều gỗ, củi từ các cánh rừng già thượng nguồn đổ về hạ lưu. Khi nước rút, lòng hồ thủy điện Bình Điền (xã Bình Điền, Tp.Huế) xuất hiện những “bãi tài nguyên” tự nhiên. Đây cũng là thời điểm người dân địa phương tất bật mưu sinh với nghề “mót” (vớt-PV) củi.
Gỗ, củi từ thường nguồn đổ về mắc lại ven bờ.
Từ mờ sáng, khi mặt hồ còn phủ sương, những chiếc ghe nhỏ của người dân xã Bình Điền lại rẽ nước tiến về khu vực nơi gỗ, củi trôi dạt vào.
Giữa lòng hồ Bình Điền mênh mông, những “ốc đảo” nhỏ nổi lên trở thành điểm tụ của rất nhiều gỗ và củi. Những khúc gỗ đủ loại như: gỗ rừng tự nhiên mục dở, thân cây bị lũ quật đổ, thậm chí có cả những đoạn gỗ lớn mắc kẹt từ thượng nguồn cuốn về.
Mỗi chuyến ghe, người dân dùng sào và lưới để gom số củi, gỗ này. Gom được bao nhiêu, một phần họ chất lên ghe, phần họ neo lại thành bè rồi theo con nước kéo về chân hồ thuỷ điện.
Dù công việc vất vả, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhiều người vẫn chấp nhận đánh đổi vì cuộc sống mưu sinh.
Ông Nguyễn Vũ Ngân (trú ở thôn Thuận Lợi, xã Bình Điền) chia sẻ, công việc này phụ thuộc nhiều vào… may mắn. Có bữa đi cả buổi chỉ được vài bó, nhưng cũng có khi trúng mẻ, vớt được gần cả tấn. Bán cho các lò gạch, cơ sở làm than hay người dân trong xã, cũng đủ trang trải trong lúc nông nhàn.
Dù mang lại nguồn thu nhập vài trăm nghìn mỗi ngày, nghề vớt củi vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Lòng hồ rộng, nước sâu, gió to, nhiều dòng chảy xoáy sau khi thuỷ điện điều tiết.
Ngoài ra, việc tiếp cận những đám gỗ rậm đặc cũng có thể khiến ghe va chạm, hư hỏng hoặc mắc kẹt giữa lòng hồ. Người dân thường phải đi theo nhóm để hỗ trợ nhau khi gặp sự cố.
“Biết là làm thế cực và nguy hiểm, nhưng có thu nhập là bà con mừng rồi. Sau lũ, cái gì tận dụng được thì mình tận dụng”, một người phụ nữ đi cùng ông Ngân đang gom củi chia sẻ.
Với nhiều người dân Bình Điền, nghề "mót" củi chỉ là công việc thời vụ, nhưng lại mang ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh thu nhập nông thôn còn bấp bênh. Những chuyến ghe nhỏ như gom góp phần còn lại của thiên nhiên sau cơn lũ, biến chúng thành nguồn sống cho gia đình.
Theo cán bộ trạm bảo vệ rừng của lực lượng liên ngành tại lòng hồ thủy điện, trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thừa Thiên Huế, sau lũ, lượng lớn củi và gỗ tạp trôi dạt về hồ, tạo điều kiện để bà con tận dụng vớt về làm chất đốt hoặc bán tăng thêm thu nhập.
Trong quá trình tuần tra bằng ghe, thuyền, lực lượng bảo vệ rừng vừa kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn việc lợi dụng vận chuyển lâm sản trái phép, vừa thường xuyên nhắc nhở người dân tuân thủ các biện pháp an toàn, tránh tiếp cận khu vực nước xoáy, gió lớn hoặc cố kéo những khúc gỗ quá nặng dễ gây lật ghe.
Lê Kông
