EVN cho biết, việc đề nghị sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2025/NĐ-CP là cần thiết nhằm bù đắp chi phí hợp lý, bảo toàn vốn nhà nước tại doanh nghiệp và bảo đảm nguồn lực đầu tư cho các dự án điện trọng điểm trong thời gian tới - Ảnh minh họa
44.000 tỷ đồng chi phí chưa được tính đủ vào giá điện
Theo EVN, trong giai đoạn 2022 - 2023, có khoảng 44.000 tỷ đồng chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện. Đây là nguyên nhân chính khiến doanh thu bán điện chưa đủ bù đắp chi phí đầu vào, ảnh hưởng trực tiếp đến cân đối tài chính và khả năng đầu tư mở rộng của tập đoàn
Trong cơ cấu giá thành điện, chi phí phát điện chiếm tới 83%, còn lại 17% thuộc các khâu truyền tải, phân phối, bán lẻ và quản lý ngành. Trong bối cảnh giá nhiên liệu than, dầu, khí cùng tỉ giá ngoại tệ tăng cao đột biến do tác động của xung đột Nga - Ukraine và giai đoạn phục hồi sau đại dịch, chi phí phát điện đội lên mạnh. Thủy điện dù là nguồn rẻ nhưng lại giảm tỉ trọng, khiến EVN phải mua nhiều hơn từ các nguồn nhiệt điện có giá cao.
Năm 2022, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.032,26 đồng/kWh (trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.698,45 đ/kWh, bằng 83,57% giá thành) trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.882,73 đồng/kWh. Như vậy, giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 149,53 đồng/kWh.
Năm 2023, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.088,90 đồng/kWh (trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.744,12 đ/kWh, bằng 83,49% giá thành) trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.953,57 đồng/kWh. Như vậy, giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 135,33 đồng/kWh.
Sau khi tính toán tổng hợp các số liệu liên quan, các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện giai đoạn 2022-2023 là khoảng 44.000 tỷ đồng.
Nhu cầu vốn lớn cho loạt dự án trọng điểm
EVN cho biết trong thời gian tới, Tập đoàn sẽ phải triển khai nhiều dự án quy mô lớn, quan trọng và cấp bách như Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Nhà máy điện khí LNG Quảng Trạch 2 và 3, Thủy điện tích năng Bác Ái, các dự án thủy điện mở rộng và điện gió ngoài khơi. Nhu cầu vốn để thực hiện các dự án này là rất lớn.
Căn cứ Luật Điện lực 2024 và Luật Quản lý, đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp 2025, EVN có trách nhiệm bảo toàn và phát triển vốn. Do đó, việc cho phép tính chi phí chưa được tính đầy đủ vào các lần điều chỉnh giá điện tiếp theo là cần thiết và phù hợp với quy định pháp luật hiện hành
EVN cho biết thêm, dù gặp nhiều khó khăn, Tập đoàn và các đơn vị thành viên đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để tiết giảm chi phí thường xuyên, chi phí sửa chữa lớn tối thiểu 10%. Đồng thời, trong giai đoạn 2020 - 2021, EVN đã 5 lần giảm giá điện, hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 với tổng số tiền hơn 15.200 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, EVN vẫn bảo đảm cung cấp điện tới các vùng sâu, vùng xa, hải đảo, dù chi phí sản xuất cao gấp nhiều lần so với giá bán bình quân toàn quốc. Riêng năm 2023, lỗ do chênh lệch giá bán và giá thành điện sản xuất tại các huyện đảo lên tới 428 tỷ đồng.
Giá điện Việt Nam ở mức trung bình khu vực
Theo thống kê quốc tế, giá bán lẻ điện sinh hoạt của Việt Nam hiện vào khoảng 7,8 cents/kWh, đứng thứ 42 trong số 144 quốc gia và vùng lãnh thổ. So với khu vực, giá điện Việt Nam cao hơn Lào và Malaysia, nhưng thấp hơn nhiều nước như Indonesia (9,2 cents), Thái Lan (12,7 cents), Philippines (20,3 cents) và Singapore (23 cents).
EVN nhấn mạnh, sửa đổi Nghị định 72/2025/NĐ-CP không chỉ nhằm tháo gỡ khó khăn tài chính trước mắt mà còn bảo đảm nguồn lực thực hiện các dự án điện trọng điểm, đáp ứng nhu cầu điện năng cho phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời thực hiện cam kết về chuyển dịch năng lượng và an ninh năng lượng quốc gia.
Anh Thơ
