Đây là số ít người may mắn được ghép tạng ở nước ta từ người cho chết não. Họ đã được hồi sinh cuộc đời, sống có ích cho gia đình và xã hội.
Tại Hội thảo truyền thông về vận động hiến mô tạng do Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam và Trung tâm Điều phối tạng Quốc gia phối hợp tổ chức ngày 16-17/7, tại Hà Nam, GS.TS Đồng Văn Hệ, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người cho biết, trong năm 2023, nước ta có khoảng 1.000 người được ghép tạng và trở thành nước có số người được ghép tạng nhiều nhất Đông Nam Á.
Tuy nhiên, bệnh nhân được ghép tạng chủ yếu là nguồn tạng hiến từ người cho sống, trong khi chỉ có 12 người chết não hiến tạng. Nhu cầu người bệnh cần ghép tạng hiện nay là rất lớn, nhưng vì thiếu nguồn tạng từ người cho chết não nên phải lấy một số tạng từ nguồn người hiến sống (như gan, thận).
Trong khi nguồn hiến tạng từ một người cho chết não, chết tim, có thể lấy được nhiều tạng (2 thận, 2 gan, 2 phổi, tim, tuyến tụy và giác mạc…), cứu sống nhiều người cùng lúc.
Hiện, tỷ lệ hiến tạng từ người chết não tại Việt Nam chỉ có 0,15/1 triệu dân, trong khi tỷ lệ này trên thế giới là 50 người/1 triệu dân. Như ở Tây Ban Nha, có tới 14.000 cơ sơ y tế đăng ký tham gia hiến tạng, cao hơn số bệnh viện ghép rất nhiều và ngày càng hiệu quả. Điều này cho thấy, số người hiến tạng khi chết não tại Việt Nam vẫn đang rất thấp.
Cho đi là hạnh phúc
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam cũng chia sẻ, việc ghép tạng những năm gần đây ở nước ta đã tái sinh nhiều cuộc đời.
Mới đây, bà Tiến đã gặp lại người đàn ông được ghép tim - giờ là lao động chính trong gia đình; một cô gái trẻ được ghép phổi ở Bệnh viện Phổi Trung ương đầu năm 2024, giờ đã đi học trở lại và còn hát rất hay.
Thực tế, việc ghép tạng đã tái sinh nhiều cuộc đời. Bà Tiến cho biết mới đây gặp lại người đàn ông được ghép tim giờ đã là lao động chính trong gia đình và cô gái ghép phổi ở Bệnh viện Phổi Trung ương đầu năm 2024 đã đi học trở lại và còn hát được.
Theo các chuyên gia, khó khăn lớn nhất hiện liên quan đến vận động đăng ký hiến tạng khi chết não, vẫn là quan niệm, nhận thức của người dân e ngại đụng vào thân thể người thân sau chết, lo sợ ảnh hưởng gia đình và chưa thấy hiến tạng là văn hóa, trách nhiệm, từ bi với cộng đồng.
Ngoài ra, không ít người dân còn chưa hiểu rõ và chưa được giải thích rõ về chết não, chết tim; chưa hiểu cách thức đăng ký hiến tạng…nên tỷ lệ đăng ký hiến tạng sau chết não vẫn chưa cao.
Tại Hội nghị, Đại đức Thích An Đạt, Ủy viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định, địa táng hay "chết toàn thây" không phải là quan niệm của nhà Phật.
Hiện nay, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cũng đang có chương trình phối hợp truyền thông cho cộng đồng về hiến mô tạng là một trong những thực hành theo tinh thần từ bi của nhà Phật.
Được biết, trong năm nay (2024), công tác hiến, ghép bộ phận cơ thể người sẽ được đưa vào chương trình đào tạo thường quy tại Đại học Y Hà Nội. Nội dung đào tạo sẽ bao gồm: ghép tạng, hiến mô tạng, Luật hiến mô tạng, chết não, phát hiện và quản lý chết não tiềm năng... nhằm tăng cường nguồn tạng hiến để cứu sống nhiều người bệnh.
HM
