Rau mồng tơi, tên khoa học Basella rubra L. (Basella alba L.), thuộc họ Mồng tơi Basellaceae.
Mồng tơi là một dây leo, sống hằng năm hay hai năm. Thân mọc cuốn, dài 1,5-2m. Thân có phân nhánh, màu xanh nhạt hoặc tím nhạt. Lá mọc so le, đơn, có cuống, phiến lá hình trứng, đầu nhọn, phía cuống bằng hay hơi hẹp lại, dài 3-12cm, rộng 2-6cm.
Cụm hoa hình bông mọc ở kẽ lá, nhỏ, màu trắng hay tím đỏ nhạt. Những bông ở phía trên dài và gầy hơn. Quả mọng, nhỏ hình cầu hay hình trứng, dài chừng 5mm, màu tím đen khi chín.
Cây mồng tơi nguồn gốc ở các nước nhiệt đới của châu Á và châu Phi. Tại Việt Nam, mồng tơi mọc hoang và được trồng cho leo hàng rào để lấy rau ăn.
Không chỉ là nguyên liệu của nhiều món ăn thơm ngon, rau mồng tơi còn chứa đựng nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời.
Rau mồng tơi rất giàu vitamin A, C, canxi và magie. Vitamin A giúp bảo vệ và cải thiện thị lực, đồng thời duy trì làn da khỏe mạnh. Hàm lượng canxi và magie trong rau mồng tơi đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và củng cố hệ xương khớp, giúp giảm nguy cơ loãng xương khi về già.
Một nghiên cứu của Đại học Harvard (Mỹ) đã chỉ ra rằng, rau mồng tơi còn chứa chất nhầy tự nhiên (polysaccharides), giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Chính nhờ đặc tính này mà rau mồng tơi thường được sử dụng trong các món canh giải nhiệt, giúp làm dịu dạ dày và hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, chất chống oxy hóa có trong rau mồng tơi cũng giúp ngăn chặn sự hình thành của các nếp nhăn và làm chậm quá trình lão hóa da.
Theo American Journal of Clinical Nutrition, việc tiêu thụ rau lá xanh giàu chất chống oxy hóa như rau mồng tơi có thể giúp cải thiện sức khỏe làn da và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác.
Mồng tơi cũng là một nguồn cung cấp sắt dồi dào, một khoáng chất thiết yếu cho quá trình sản xuất hemoglobin, thành phần chính của hồng cầu vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Loại rau này cũng chứa lượng đáng kể vitamin C, giúp tăng cường hấp thụ sắt từ thực phẩm, do đó hỗ trợ quá trình tạo máu hiệu quả hơn.
Thêm vào đó, chất xơ trong mồng tơi giúp giảm hấp thu cholesterol xấu (LDL) từ thức ăn, từ đó ngăn ngừa xơ vữa động mạch và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Mùng tơi cũng chứa nhiều kali giúp điều hòa huyết áp. Mồng tơi giàu kali, giúp duy trì huyết áp ổn định, giảm gánh nặng cho tim.
Các chất chống oxy hóa như vitamin C, beta-carotene trong mồng tơi giúp bảo vệ tế bào nội mô mạch máu khỏi tổn thương do gốc tự do, từ đó duy trì sức khỏe tim mạch. Mồng tơi chứa nitrat vô cơ, chất này khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành nitric oxide, giúp giãn mạch máu, cải thiện lưu thông máu và giảm huyết áp.
Rau mồng tơi còn nổi tiếng là một loại rau có khả năng hạ đường huyết hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho người mắc bệnh tiểu đường. Nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng chất xơ dồi dào trong rau mồng tơi đóng vai trò quan trọng trong việc làm chậm quá trình hấp thụ đường từ máu, từ đó giúp kiểm soát và điều chỉnh mức đường huyết ổn định hơn.
Ngoài ra, lượng vitamin C dồi dào còn giúp tối ưu hóa chức năng tuyến tụy, hỗ trợ sản xuất insulin. Vitamin K giúp cải thiện hoạt động của các protein liên quan đến kiểm soát đường huyết. Chất nhầy trong rau mồng tơi cũng có tác dụng hạ đường huyết rất tốt nhờ khả năng làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu sau bữa ăn, ngăn ngừa nguy cơ tăng đường huyết đột ngột.
Lưu ý: Mặc dù mồng tơi có nhiều chất dinh dưỡng nhưng không nên lạm dụng vì sẽ khiến cho cơ thể hấp thụ kém vì nó có chứa một hàm lượng acid oxalic cao. Chất hóa học này có thể liên kết với sắt và calci khiến cho cơ thể khó hấp thụ các dinh dưỡng quan trọng khác, từ đó cơ thể sẽ thiếu chất và suy yếu.
Minh Hoa (t/h)
