Sẽ có 3 phương thức, 3 môn thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT
Năm học 2024-2025 là năm khép kín chu kỳ thực hiện Chương trình giáo dục 2018 từ lớp 1 đến lớp 12. Theo đó, năm học này thi tuyển sinh lớp 10 THPT và thi tốt nghiệp THPT sẽ thực hiện theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Để các địa phương có căn cứ triển khai chuẩn bị cho các kỳ thi, Bộ GD-ĐT đang lấy ý kiến rộng rãi xã hội về dự thảo Quy chế thi tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT.
Bộ GD-ĐT cho biết, theo dự thảo Quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT, có 3 phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT gồm: Thi tuyển, xét tuyển hoặc kết hợp giữa thi tuyển và xét tuyển. Việc lựa chọn phương thức tuyển sinh thuộc thẩm quyền của địa phương. Theo đó, Sở GD-ĐT tham mưu cho UBND tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương phê duyệt và lựa chọn phương thức.
Đối với việc tổ chức thi tuyển, để đảm bảo thống nhất và đảm bảo quan điểm kỳ thi nhẹ nhàng, không gây tốn kém, dự thảo Quy chế quy định chung việc thực hiện 3 môn thi, gồm Toán, Ngữ văn và 1 môn thi thứ 3 hoặc bài thi tổ hợp do Sở GD-ĐT, cơ sở giáo dục đại học có trường THPT lựa chọn và được công bố trước ngày 31/3 hằng năm.
Môn thi thứ 3 được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS. Việc lựa chọn môn thi thứ 3 có sự thay đổi qua các năm nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện trong giai đoạn giáo dục cơ bản.
Bài thi tổ hợp các môn học được lựa chọn trong số các môn học có đánh giá bằng điểm số trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS.
Về thời gian thi, dự thảo Quy chế quy định: Ngữ văn là 120 phút; Toán là 90 phút hoặc 120 phút; môn thi thứ 3 là 60 phút hoặc 90 phút; bài thi tổ hợp là 90 phút hoặc 120 phút. Nội dung thi tuyển sinh lớp 10 THPT nằm trong chương trình giáo dục phổ thông cấp THCS, chủ yếu là chương trình lớp 9.
Chị Trần Mai Thu (quận Thanh Xuân, Hà Nội) lo lắng cho biết, năm nay con trai chị thi vào lớp 10 nên gia đình đã theo dõi diễn biến liên quan đến kỳ thi rất sát sao. “Bởi đây là một bước thay đổi đối với lứa học sinh đầu tiên khi học và thi theo chương trình THPT mới, từ việc lựa chọn môn thi, cấu trúc đề thi đều khác với những năm trước. Vì thế, phụ huynh và học sinh đều mong muốn Bộ GD-ĐT sớm ban hành các quy định, quy chế về kỳ thi này. Tuy nhiên, khi đọc dự thảo Bộ GD-ĐT đang lấy ý kiến, tôi cho rằng việc Bộ quy định về môn thi thứ 3 vẫn đang tạo áp lực nặng nề cho học sinh. Vì môn thi thứ 3 sẽ thay đổi hàng năm và đến 31/3 mới công bố” - chị Thu băn khoăn.
Em Nguyễn Thu Hiền (học sinh lớp 9, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho biết: “Thời điểm công bố môn thi thứ 3 vào 31/3 là muộn để chúng em có đủ thời gian ôn tập. Vì từ đầu năm học cho đến thời điểm đó, chúng em phải học tất cả các môn nên sẽ không tập trung được kiến thức vào môn thi tốt nhất”.
Bộ GD-ĐT lý giải việc không công bố môn thi thứ 3 ngay từ đầu là để tránh tình trạng học sinh học tủ, học lệch. Tuy nhiên, dư luận cho rằng, sau thời điểm công bố môn thi thứ 3, học sinh sẽ chỉ tập trung vào học 3 môn thi và sẽ bỏ bê các môn còn lại. Như vậy, mục đích học đều các môn của Bộ vẫn không đạt được đến cùng.
Bên cạnh đó, quy định về phương thức xét tuyển trong dự thảo cũng đang nhận được nhiều ý kiến không đồng tình. Theo đó, Bộ quy định đối với phương thức xét tuyển: Căn cứ để xét tuyển là kết quả rèn luyện và kết quả học tập các năm học chương trình GDPT cấp THCS, hoặc chương trình giáo dục thường xuyên cấp THCS của đối tượng tuyển sinh, nếu lưu ban lớp nào thì lấy kết quả năm học lại của lớp đó.
Anh Trần Văn Tùng (Đống Đa, Hà Nội) cho rằng: Việc Bộ GD-ĐT quy định phương thức xét tuyển trong tuyển sinh vào lớp 10 sẽ khiến cho tình trạng “mạ học bạ” diễn ra âm thầm và gây ra tình trạng bất công đối với những học sinh “học thật thi thật”. Ngoài ra, Bộ GD-ĐT đã quy định 3 môn thi thì cũng nên thống nhất cụ thể 3 môn thi trên toàn quốc, không nên quy định giao quyền cho các địa phương lựa chọn. Như vậy, sẽ diễn ra tình trạng mỗi tỉnh, thành phố thi một kiểu như hiện nay.
Quy định ưu tiên vẫn còn bất hợp lý
Chế độ cộng điểm ưu tiên trong tuyển sinh luôn được phụ huynh quan tâm. Theo Điều 14 của Dự thảo quy định có 3 nhóm đối tượng được cộng điểm ưu tiên.
Cụ thể, nhóm 1 (được cộng ưu tiên 2 điểm): Con liệt sĩ; con thương binh mất sức lao động 81% trở lên; con bệnh binh mất sức lao động 81% trở lên; con của người được cấp “Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh mà người được cấp Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động 81% trở lên”; con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; con của người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945; con của người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945.
Nhóm đối tượng 2 (cộng ưu tiên 1,5 điểm): Con của Anh hùng lực lượng vũ trang, con của Anh hùng lao động, con của Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; con thương binh mất sức lao động dưới 81%; con bệnh binh mất sức lao động dưới 81%; con của người được cấp “Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh mà người được cấp Giấy chứng nhận người hưởng chính sách như thương binh bị suy giảm khả năng lao động dưới 81%.
Nhóm đối tượng 3 (cộng ưu tiên 1 điểm): Người có cha hoặc mẹ là người dân tộc thiểu số; người dân tộc thiểu số; học sinh đang sinh sống, học tập ở các xã khu vực I, khu vực II, khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Anh Lê Thanh Tùng (Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, quy định cộng 2 điểm ưu tiên cho con của người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945; con của người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 là bất hợp lý. Bởi những người tham gia và hoạt động các mạng thời điểm đó đến nay tuổi đã cao, không thể có con ở độ tuổi 15 thi vào lớp 10 để hưởng chính sách ưu tiên này. Do đó, Bộ GD-ĐT cần bỏ quy định này để phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
