Sáng 4/10, tại Hà Nội đã diễn ra Lễ Khai mạc Hội nghị Mạng lưới các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực châu Á - Thái Bình Dương 2024.
Tham dự Hội nghị có bà Nguyễn Thị Thanh, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam; bà Hà Thị Nga, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam, cùng các đại biểu, nhà khoa học trong nước và quốc tế.
Thế giới đang bước vào thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu
Mạng lưới các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực châu Á - Thái Bình Dương được thành lập năm 2011, hiện có 15 thành viên thuộc 15 nước và vùng lãnh thổ là Australia, Bangladesh, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Mông Cổ, Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Đài Loan (Trung Quốc), Myanmar, Indonesia, Singapore, Philipines và Việt Nam.
Tham gia Mạng lưới các thành viên có cơ hội hợp tác nghiên cứu, chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi các vấn đề chung, các dự án và các sáng kiến nhằm phục vụ cho sự phát triển của từng thành viên.
Hội nghị Mạng lưới các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ( INWES-APNN) được tổ chức thường niên, luân phiên giữa các nước. Đây là lần thứ 2 Hội nghị được tổ chức tại Việt Nam, lần thứ nhất được tổ chức năm 2018.
Trong số 60 đại biểu quốc tế tham dự Hội nghị năm nay, đoàn quốc tế có số lượng đại biểu đông nhất là Philippines: 16 đại biểu; Đài Loan (Trung Quốc): 15 đại biểu; Nhật Bản: 10 đại biểu.
Phát biểu khai mạc, GS.TS. Lê Thị Hợp - Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam cho biết, Hội nghị lần này không chỉ là một diễn đàn để chia sẻ kiến thức, mà còn là cầu nối để chúng ta cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững hơn, nơi mà phụ nữ được trao quyền và đóng góp hết mình vào sự phát triển của cộng đồng. Theo đó, Hội nghị tập trung vào việc đánh giá những kết quả đã đạt được cũng như những thách thức mà các tổ chức khoa học và kỹ sư nữ trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đang đối mặt.
Hai phiên họp chuyên đề về sức khỏe, môi trường, và về giới, kỹ thuật và toán học sẽ mang đến những góc nhìn sâu sắc về những vấn đề cấp bách trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, sẽ đưa ra những giải pháp khả thi.
Mặt khác, Hội nghị cũng sẽ đưa ra được những kiến nghị đích đáng đóng góp vào việc mở rộng mạng lưới hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức nữ trong khu vực.
Tại Hội nghị, bà Hà Thị Nga, Uỷ viên Ban chấp hành TW Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết: Thế giới đang bước vào thời kỳ chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của sự bùng nổ trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu. Điều này đặt ra những thách thức to lớn, đặc biệt là trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Bên cạnh đó, chúng ta cũng đang phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng về cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người.
Đáng chú ý là phụ nữ và trẻ em gái bị tác động tiêu cực hơn so với nam giới bởi họ chiếm tỷ lệ cao trong các hộ gia đình sản xuất nông nghiệp quy mô nhỏ, sống dựa vào thiên nhiên trong khi đó họ lại thiếu kiến thức và kỹ năng. Các nghiên cứu của Liên hợp quốc cũng chỉ ra rằng việc lồng ghép giới trong các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu không chỉ để bảo đảm quyền con người và bình đẳng giới mà còn giúp nâng cao hiệu quả công tác này.
Lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nhu cầu nhân lực, là trụ cột quan trọng cho sự phát triển. Trên thế giới đã có nhiều nhà khoa học nữ nổi tiếng tài năng, với những nghiên cứu và đóng góp làm thay đổi lịch sử nhân loại. Giải Nobel năm 2023 trong lĩnh vực Y học và Vật lý đã xướng tên 2 nhà khoa học nữ với những đóng góp trong việc tạo ra vaccine hiệu quả phòng chống COVID-19 và nghiên cứu động lực học điện tử trong vật chất.
Tại Việt Nam, dù còn phải đối mặt với định kiến giới trong hành trình theo đuổi đam mê nghiên cứu khoa học, phụ nữ vẫn khẳng định được vị thế, vai trò của mình trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Đội ngũ các nhà khoa học nữ phát triển cả về số lượng và chất lượng, có những công trình ứng dụng đem lại nhiều lợi ích cho xã hội và đất nước, Nhiều nhà khoa học, nữ giáo sư trẻ được vinh danh bởi các tổ chức quốc tế như UNESCO, Top 1% những nhà khoa học có ảnh hưởng toàn cầu, Top 100 nhà khoa học tiêu biểu châu Á...
“Hội nghị Mạng lưới các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực châu Á - Thái Bình Dương lần này không chỉ là cơ hội để Việt Nam lắng nghe và học hỏi từ các nước trong khu vực mà còn là dịp để các nhà khoa học nữ, từ mọi quốc gia, có thể kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác nhằm tạo ra những sáng kiến đột phá thúc đẩy bình đẳng giới, trao quyền cho phụ nữ”- bà Hà Thị Nga nhấn mạnh.
Đề cao vai trò của phụ nữ trong khoa học & công nghệ và hội nhập quốc tế
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh bày tỏ sự vui mừng tham dự Hội nghị Mạng lưới các nhà khoa học và kỹ sư nữ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương lần thứ 14.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, theo Báo cáo do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (uy pô) WIPO công bố ngày 26/9/2024, Việt Nam xếp hạng 44/133 quốc gia, nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2023; là một trong 08 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhiều nhất tính từ năm 2013.
Việt Nam tiếp tục có sự cải thiện thứ hạng đầu ra đổi mới sáng tạo tăng 4 bậc so với năm 2023, từ vị trí 40 lên 36 với 2 trụ cột sản phẩm tri thức và công nghệ, sản phẩm sáng tạo.
Trong 14 năm liền, Việt Nam luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển, cho thấy tính hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra của nền kinh tế tri thức.
Những thành tựu quan trọng đó có sự đóng góp to lớn của các nhà khoa học và kỹ sư nữ với những công trình, sản phẩm nghiên cứu chất lượng cao, những sáng chế có giá trị ứng dụng hữu ích để giải quyết những vấn đề cấp thiết của đất nước, của ngành, lĩnh vực.
Với lực lượng ngày càng đông đảo và có mặt ở hầu hết mọi lĩnh vực kinh tế - xã hội, đội ngũ nhà khoa học và kỹ sư nữ đang mạnh mẽ tiến bước và ngày càng khẳng định tài năng, trí tuệ và tiềm năng sáng tạo to lớn trên các lĩnh vực khoa học – kỹ thuật mới, công nghệ cao…
“Sự có mặt của các chị đã lấp dần những khoảng trống về giới trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Chúng ta tự hào vì trong số gần 6.000 hội viên của Hội Nữ trí thức Việt Nam, nhiều chị được vinh danh xứng đáng tại các giải thưởng khoa học uy tín trong nước và quốc tế như Giải thưởng Nhà nước về khoa học - công nghệ, giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng (Vi phô tếch) Vifotex, giải thưởng (Cô va lét cai a) Kovalevskaia, (Lo - ri - an unesco) L’Oreal-UNESCO và nhiều giải quốc tế khác”- Phó Chủ tịch Quốc hội phát biểu.
Trong bài phát biểu của mình, Phó Chủ tịch cũng vinh danh 02 hội viên tiêu biểu của Hội được Nhà nước phong tặng danh hiệu vinh dự Anh hùng Lao động. Đó là PGS.TS. AHLĐ Nguyễn Thị Trâm, và Thầy thuốc Nhân dân GS.TS. AHLĐ Huỳnh Thị Phương Liên.
Bên cạnh đó là tấm gương TS.BS Nguyễn Thị Phương Thảo, 33 tuổi, hiện đang làm việc tại Viện nghiên cứu Tế bào gốc và Công nghệ Gen Vinmec đã trở thành nhà khoa học nữ đầu tiên của Việt Nam được bầu làm thành viên của Viện Hàn lâm khoa học trẻ toàn cầu năm 2024.
“Cùng với nhiều tấm gương tiêu biểu khác, các chị không chỉ thành công trong những nhiệm vụ khoa học, công nghệ đầy thách thức mang tầm thời đại, mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ nhà khoa học nữ trẻ kế tiếp vượt lên định kiến giới, khắc phục những khó khăn trong việc phải cân bằng giữa trách nhiệm người vợ, người mẹ trong gia đình với việc theo đuổi đam mê sáng tạo, cống hiến, chinh phục những đỉnh cao mới trong lĩnh vực (Xờ tem) STEM”- Phó Chủ tịch tôn vinh.
Hội nghị INWES-APNN 2024 với chủ đề “Vai trò của phụ nữ trong khoa học & công nghệ và hội nhập quốc tế: Thông minh, Sáng tạo & Bền vững”, bên cạnh phiên khai mạc trọng thể, sẽ diễn ra hai hội thảo chuyên đề: “Giới và STEM” và “Sức khỏe và Môi trường”.
Hội nghị thường niên APNN 2024 sẽ tập trung vào các nội dung như: báo cáo hoạt động của các quốc gia, bàn thảo chiến lược hoạt động của APNN cho các năm tiếp theo, thông qua Chương trình hành động và họp Ban lãnh đạo Mạng lưới quốc tế INWES và Mạng lưới khu vực APNN.
Ngoài các hoạt động chuyên môn, Hội nghị còn tổ chức nhiều hoạt động bên lề hấp dẫn như: Triển lãm tranh của các họa sĩ nữ; Triển lãm sản phẩm khoa học và công nghệ của các nhà khoa học nữ; Gala Diner; Biểu diễn nghệ thuật, trưng bày sản phẩm của các nhà khoa học tại không gian triển lãm...
Hội nghị INWES-APNN 2024 được tổ chức tại Việt Nam là hoạt động có ý nghĩa lớn, nhằm tạo đà cho các hoạt động hợp tác phát triển của Hội Nữ trí thức Việt Nam không chỉ với các đối tác quốc tế, mà còn với các tổ chức, cơ quan, viện nghiên cứu, trường đại học tại Việt Nam.
Qua đó, nâng cao vai trò, vị thế, uy tín và trách nhiệm của Hội Nữ Trí thức Việt Nam trong phát huy vai trò đổi mới sáng tạo của đội ngũ nữ trí thức (Women Innovation) nhằm phục vụ phát triển bền vững đất nước với những mục tiêu, nhiệm vụ tới năm 2030, tầm nhìn 2045 phù hợp với tinh thần của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
