Ông Jensen Huang, CEO NVIDIA phát biểu khi nhận Giải thưởng Chính VinFuture 2024 cùng với 4 nhà khoa học khác
Tối 6/12 vừa qua, Giải thưởng Chính VinFuture 2024 trị giá 3 triệu USD đã xướng tên 5 cá nhân, gồm GS. Yoshua Bengio (ĐH Montreal, Canada), GS. Geoffrey E. Hinton (Viện Vector, Canada), ông Jensen Huang (Tập đoàn Nvidia, Mỹ), GS. Yann LeCun (ĐH New York, Mỹ), và GS. Fei-Fei Li (ĐH Stanford, Mỹ) vì những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của học sâu.
Đây cũng là lần hiếm hoi một đại diện đến từ ngành công nghiệp được vinh danh tại một giải thưởng quốc tế về khoa học công nghệ.
Đóng góp vô cùng quan trọng cho cuộc cách mạng học sâu
Theo Hội đồng giải thưởng VinFuture 2024, ông Jensen Huang được ghi nhận vì vai trò lãnh đạo mang tầm nhìn chiến lược trong việc chuyển đổi các bộ xử lý đồ họa (GPUs) thành công cụ mạnh mẽ phục vụ cho học sâu và điện toán tăng tốc.
Với vai trò đồng sáng lập NVIDIA, ông Huang đã lãnh đạo việc phát triển nền tảng CUDA (Compute Unified Device Architecture - Kiến trúc thiết bị tính toán hợp nhất) giúp lập trình GPU để xử lý hiệu quả các yêu cầu tính toán khổng lồ của học sâu.
Đột phá này đã cho phép huấn luyện nhanh chóng các mạng nơ-ron và khiến GPU trở thành công cụ thiết yếu trong việc nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo trên toàn thế giới.
Sự lãnh đạo của ông đã thúc đẩy hàng loạt đột phá trong các lĩnh vực như nhận diện giọng nói tự động, xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thị giác máy tính, robot, và phát triển hệ thống tự động.
Những đóng góp của ông Huang đã thúc đẩy GPU trở thành yếu tố thiết yếu trong nghiên cứu trí tuệ nhân tạo hiện đại, đẩy nhanh sự đổi mới trong các lĩnh vực như nhận diện giọng nói, xe tự lái, xử lý hình ảnh y tế và xử lý ngôn ngữ.
Ngày nay, học sâu tăng tốc bằng GPU đang thúc đẩy nhiều tiến bộ như các mô hình trí tuệ nhân tạo phổ biến hiện nay hay các công cụ chẩn đoán và chăm sóc sức khỏe, mang lại lợi ích cho hàng triệu người trên thế giới.
Bằng cách dân chủ hóa khả năng tiếp cận với điện toán tăng tốc, ông Huang đã định hình lại bối cảnh nghiên cứu học sâu và các ứng dụng của nó trong nhiều ngành công nghiệp.
Những đổi mới của ông cho phép các nhà nghiên cứu xử lý dữ liệu lớn với hiệu suất chưa từng có và mở rộng giới hạn của trí tuệ nhân tạo, thúc đẩy các giải pháp để đối phó với các thách thức toàn cầu.
Lý giải về quyết định trao giải cao nhất - Giải thưởng Chính VinFuture 2024 cho CEO NVIDIA, TS. Xuedong David Huang, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn Zoom (Mỹ), Viện sĩ Viện Hàn lâm Kỹ thuật Quốc gia Mỹ, Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture cho rằng, học sâu là một bước tiến của nhân loại, đạt được nhờ ba yếu tố.
Đầu tiên là thuật toán học sâu. Đây là bài toán mà các GS. Geoffrey Hinton, Yann LeCun và Yoshua Bengio đã nghiên cứu không ngừng để đẩy lùi ranh giới.
Song chỉ riêng thuật toán thôi là không đủ. Cuộc cách mạng học sâu mà thế giới chứng kiến cần một lượng dữ liệu khổng lồ và một nền tảng tính toán tăng tốc (GPU). Chính vì vậy, Giải thưởng Chính VinFuture năm nay còn vinh danh GS. Fei-Fei Li, người đã có đóng góp nền tảng cho ImageNet và bộ dữ liệu đi cùng.
Đặc biệt, TS. Huang đánh giá cao đóng góp của ông Jensen Huang, người đã tiên phong đem sức mạnh của GPU tới với toàn cộng đồng.
"Sự đóng góp của CEO Nvidia là vô cùng quan trọng cho sự bùng nổ của cách mạng học sâu", TS. Huang nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, GS. Soumitra Dutta, Đại học Oxford (Anh), Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture đánh giá, AI là lĩnh vực bùng nổ trong thập kỷ vừa qua.
Theo ông, không chỉ vinh danh những trí tuệ kiệt xuất, VinFuture còn làm được một điều quan trọng khi công nhận học sâu không chỉ là những thuật toán. Học sâu là kết tinh của thuật toán, dữ liệu và phần cứng.
"Nếu không có những nguồn lực tiên phong từ NVIDIA, những ứng dụng tính toán sẽ không thể chạy được và không thể cho ra những tính toán hay dự đoán phi thường và sự phát triển thần tốc của AI như chúng ta đã chứng kiến", GS. Soumitra Dutta phân tích.
Đảm nhiệm vai trò thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture đã 4 năm, GS. Kostya S. Novoselov, Đại học Manchester (Anh) thừa nhận để đi đến quyết định công trình thắng giải là một quá trình khó khăn. Đó không bao giờ là quyết định duy nhất của một người.
Với Giải thưởng Chính năm nay, Hội đồng khoa học của VinFuture đã có được sự thống nhất cao để đưa ra quyết định đúng đắn tôn vinh công nghệ đã làm thay đổi thế giới thời gian qua.
"Nếu không sở hữu sức mạnh tổng hòa của điện toán, của GPU và TPU hiện đại, cơ sở dữ liệu và thuật toán cụ thể thì không thể đạt được thành tựu như vậy", chủ nhân Giải thưởng Nobel Vật lý năm 2010 lý giải việc dành "phiếu thuận" cho doanh nhân Jensen Huang.
Lăng kính đánh giá đa chiều, công bằng và khác biệt
Là người trực tiếp đề cử CEO NVIDIA, GS. Monica Lam (ĐH Stanford, Mỹ) cũng nhận thấy để cử của mình "hơi khác so với thông thường". Bà cho biết, việc đề cử các chuyên gia về phần cứng là một cách để ghi nhận đóng góp vượt trội của giới công nghệ. Nobel đã vinh danh người làm nghiên cứu về AI nhưng để AI đạt được tác động sâu rộng đến vậy không thể không nhờ đến phần cứng.
Theo GS. Lam, thành công thương mại của doanh nhân Jensen Huang là một minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của việc đưa khoa học vào thực tiễn.
"VinFuture nổi tiếng với sự ghi nhận công bằng tới tất cả, không chỉ những cá nhân tiêu biểu, đó là lý do tôi đề cử CEO NVIDIA", GS. Lam tiết lộ.
Trong khi đó, GS. Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture, từng chỉ ra một "bất thường" xuất hiện trong khoảng 50 năm trở lại đây. Đó là xu hướng quá tách biệt giữa những người làm việc trong ngành công nghiệp với những người chỉ nghiên cứu. Theo ông, để thế giới vận hành tốt phải cần kết nối cả hai.
Thực tế, sau 4 mùa giải, VinFuture đã chứng minh tầm nhìn vượt trội cùng lối đi khác biệt khi đánh giá các nghiên cứu một cách toàn diện, trong mối quan hệ đa chiều thay vì chỉ vinh danh các nghiên cứu đơn lẻ.
Ở mùa 1, nghiên cứu giành Giải thưởng Chính bao gồm hai yếu tố, mRNA và hạt nano lipid, cả hai đều cần thiết để tạo ra vaccine mRNA. Năm 2022, với Công nghệ mạng toàn cầu, VinFuture không chỉ tôn vinh phần mềm hay các giao thức mà ghi nhận tầm quan trọng của cả cơ sở hạ tầng và khả năng truyền tải thông tin.
Tương tự, Giải thưởng Chính VinFuture 2023 không trao cho phát minh riêng lẻ về pin mặt trời hay pin lithium-ion. Thay vào đó, VinFuture tôn vinh tổ hợp phát minh kiến tạo nền tảng bền vững cho năng lượng xanh. Và ở mùa giải 2024, việc vinh danh một tỷ phú công nghệ cùng với các nhà nghiên cứu hàng đầu tiếp tục khẳng định tầm nhìn khác biệt của VinFuture.
"Lăng kính khác biệt giúp VinFuture tìm kiếm được các công trình có thể mang lại lợi ích cho hàng triệu người trên khắp thế giới. Điều này làm VinFuture không giống bất kỳ giải thưởng nào khác", chủ nhân Giải thưởng Millennium Technology năm 2010 nói.
Phát biểu trên sân khấu Lễ trao giải thưởng VinFuture vào tối 6/12, ông Jensen Huang chia sẻ: "Xin chào Việt Nam. Cảm ơn vì chào đón tôi trở lại và những lời tốt đẹp tôn vinh các thành tựu khoa học công nghệ.
Tôi rất vinh dự nhận Giải thưởng Chính VinFuture với sự có mặt những người bạn, những nhà khoa học lớn như GS. Yoshua Bengio, Geoffrey Hinton và Yann LeCun. Đây là sự công nhận dành cho chúng tôi của Quỹ VinFuture về khả năng đột phá của AI trong mọi ngành nghề.
Tôi vinh dự được nhận giải thưởng này, đại diện cho các đồng nghiệp tại NVIDIA, những người đã cống hiến cuộc đời sự nghiệp cho khoa học máy tính và các ngành nghề liên quan. Cảm ơn Quỹ VinFuture đã dành sự ghi nhận cho chúng tôi".
Hoàng Giang
