Chiều 4/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Khoa học công nghệ phải đi tắt đón đầu
Phát biểu tại tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ rất phấn khởi khi qua ý kiến các đại biểu, về cơ bản, các đại biểu đều đồng tình và đánh giá cao Dự thảo văn kiện lần này, từ cách đổi mới, tinh gọn, tích hợp, thống nhất, dễ hiểu cho đến việc làm rõ các mục tiêu, định hướng.
Các ý kiến cũng đánh giá văn kiện đã kết hợp chương trình hành động, phân rõ bước đi, cách tổ chức thực hiện, thời hạn, thời điểm và trách nhiệm. Tổng Bí thư khẳng định sẽ tiếp thu những ý kiến hay và mới mẻ của các đại biểu vào trong Văn kiện Đại hội XIV.
Tổng Bí thư Tô Lâm (Ảnh: Media Quốc hội).
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng hiện nay, nhiều quốc gia lựa chọn con đường khoa học công nghệ để thúc đẩy sự phát triển một cách nhanh chóng.
Với tốc độ phát triển hiện nay, chỉ trong vòng 10 năm nữa, nhiều quốc gia có thể đạt được những thành tựu mà trước đây phải mất hàng trăm năm mới có được nhờ khoa học – công nghệ.
"Nếu không có công nghệ thì không thể phát triển được", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Theo Tổng bí thư, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, nếu vẫn giữ tư duy dựa vào công nghiệp nặng hay tự động hóa truyền thống, các quốc gia sẽ nhanh chóng bị lạc hậu. Nhiều nước đang rơi vào khó khăn vì không kịp chuyển đổi số. Vốn đầu tư lớn chưa kịp thu hồi, cơ cấu sản xuất chưa kịp thay đổi, khiến họ bị chậm lại so với tốc độ phát triển chung.
Có những nước tìm cách chuyển các dây chuyền, nhà máy, thiết bị đã lỗi thời sang những quốc gia khác để tận thu, chuyển đổi số. Do đó, nếu không tỉnh táo, không khéo léo, chúng ta rất dễ trở thành "bãi rác của công nghệ", tiếp nhận những máy móc, công nghiệp nặng lạc hậu.
Bởi vậy, Tổng Bí thư đặt ra yêu cầu phải thật nhanh nhạy trong chính sách phát triển khoa học – công nghệ, cần nắm bắt xu hướng mới, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, và chuyển đổi mô hình sản xuất,...
"Mình đi sau mình có quyền đi tắt, đón đầu, phát triển khoa học công nghệ", Tổng Bí thư đặt ra yêu cầu.
Trao đổi thêm về ý kiến của đại biểu, liên quan tới vấn đề quản trị xã hội, theo Tổng Bí thư, mô hình quản trị quốc gia trong giai đoạn tới phải dựa trên pháp luật minh bạch và dữ liệu tin cậy.
"Nếu không có dữ liệu, đừng nói gì đến chuyển đổi số hay trí tuệ nhân tạo. Không có dữ liệu thì trí tuệ nhân tạo đến đâu cũng không thể hoạt động, giống như không có nguyên liệu đầu vào", Tổng Bí thư nói.
Cùng với đó, phải có hạ tầng số hiện đại, bộ máy tinh gọn và cán bộ đáp ứng yêu cầu. Đấy là nền tảng của quản trị hiện đại và là cuộc cách mạng toàn diện mà tất cả các ngành, các cấp đều phải thực hiện chứ không riêng ngành nào.
Thúc đẩy tăng trưởng hai con số phải ổn định và bền vững
Trao đổi thêm ý kiến về kinh tế biển, Tổng Bí thư khẳng định đây là tiềm năng rất lớn.
"Diện tích biển của Việt Nam rộng hơn 1 triệu km², gấp ba lần lục địa. Nhưng hiện nay, chúng ta mới chỉ khai thác bề mặt biển, còn rất nhiều tài nguyên dưới các tầng nước, dưới đáy biển gần như chưa khám phá đến", Tổng Bí thư nói và khẳng định đây là định hướng quan trọng.
Đặc biệt, trong bài phát biểu, Tổng Bí thư thông tin, sắp tới Bộ Chính trị có kế hoạch sớm ra Nghị quyết về kinh tế Nhà nước trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, không chỉ là doanh nghiệp Nhà nước.
"Chúng ta không quên vai trò kinh tế Nhà nước nhưng cần đánh giá lại. Đang đề nghị các cơ quan phải khẩn trương thực hiện việc này", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ 1 (Ảnh: Media Quốc hội).
Cùng với đó, Bộ Chính trị, Trung ương đang soạn thảo Nghị quyết về văn hóa trong đó sẽ có rất nhiều yêu cầu được đặt ra đòi hỏi tập trung trí tuệ, sức lực để thực hiện. Dự kiến đến cuối năm phải ban hành Nghị quyết này không chờ đến Đại hội XIV.
Tiếp đó, năm tới, sau khi thực hiện xong vấn đề nhân sự, ngay Hội nghị Trung ương II của Đại hội XIV, Trung ương sẽ bàn đến các nghị quyết cụ thể như nghị quyết về mô hình phát triển của đất nước.
"Trước đây, chúng ta hay nói về mô hình tăng trưởng nhưng nay phải thay đổi tư duy theo mô hình phát triển đất nước tổng thể, toàn diện, có sự phối hợp chặt chẽ với yêu cầu cao", Tổng Bí thư nói, đồng thời nhấn mạnh mô hình phát triển này phải dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Một nghị quyết khác là về giải pháp thúc đẩy tăng trưởng hai con số trong đó tăng trưởng phải ổn định và bền vững, dựa vào khoa học công nghệ, không đánh đổi môi trường.
Tổng Bí thư khẳng định cơ hội để đầu tư tăng trưởng 2 con số còn rất nhiều, đòi hỏi cần phải tìm ra giải pháp đột phá, nhìn ra được điểm khác biệt.
Một vấn đề khác được Tổng Bí thư nêu đó là vấn đề quy hoạch. Theo Tổng Bí thư, cần có quy hoạch rõ ràng cụ thể theo thời gian 5 năm, 10 năm… để người dân có thể nhìn rõ và góp ý.
Khi đã có quy hoạch, phải có tiêu chuẩn kỹ thuật đồng bộ, thống nhất, kết nối, từ đó lựa chọn doanh nghiệp đủ năng lực tham gia; không thể mỗi dự án, mỗi đoạn đường làm một kiểu dẫn đến không thể kết nối.
Tổng Bí thư lấy ví dụ trong phát triển đường sắt đô thị, cần vẽ ra quy hoạch, nếu ở nội thành có thể làm ngầm, ngoại thành làm đường sắt trên cao với những quy chuẩn, tiêu chuẩn rõ ràng để áp dụng đồng bộ.
