Sáng 29/11, tại Quảng Ninh, Bộ Tư pháp phối hợp với EU và UNDP đồng chủ trì tổ chức Diễn đàn pháp luật năm 2025 với chủ đề "Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới".
Diễn đàn tổ chức trong khuôn khổ dự án Tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt Nam giai đoạn 2026-2030 (Dự án EU JULE II) được tài trợ bởi Liên minh Châu Âu, Bộ Tư pháp phối hợp với Liên minh châu Âu, Chương trình phát triển của Liên hợp quốc.
Diễn đàn là cơ hội thúc đẩy hợp tác quốc tế
Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Nguyễn Hải Ninh, Bộ trưởng Bộ Tư Pháp cho rằng, diễn đàn được tổ chức nhằm thông tin, chia sẻ với các cơ quan đối tác trong và ngoài nước về nội dung của Nghị quyết số 66-NQ/TW và những nỗ lực, kết quả bước đầu cũng như vướng mắc, khó khăn trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết của các cấp, các ngành, các địa phương của Việt Nam. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các cơ quan Việt Nam và bạn bè quốc tế gặp gỡ, trao đổi về các cơ hội hợp tác liên quan đến việc triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW và công tác xây dựng, thi hành pháp luật trong tình hình mới....
Bộ trưởng Bộ Tư Pháp, Nguyễn Hải Ninh phát biểu khai mạc diễn đàn.
Theo đó, thời gian qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đạt nhiều kết quả quan trọng. Tư duy, nhận thức lý luận về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam không ngừng được hoàn thiện. Việt Nam đã hình thành hệ thống pháp luật tương đối đồng bộ, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận cơ bản điều chỉnh tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, tạo nền tảng pháp lý để phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh và hội nhập quốc tế.
Mặc dù vậy, công tác xây dựng và thi hành pháp luật thời gian qua vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới với khát vọng vươn xa, hội nhập sâu rộng, đòi hỏi khách quan là tiếp tục đổi mới thể chế, pháp luật mạnh mẽ hơn.
Trong bối cảnh đó, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66 ngày 30/4/2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, như một lời hiệu triệu cho một cuộc cải cách thể chế sâu sắc. Đây là văn kiện chiến lược, khẳng định quyết tâm chính trị cao của Đảng trong việc đổi mới toàn diện công tác xây dựng và thi hành pháp luật, với mục tiêu đưa thể chế, pháp luật thực sự trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, nền tảng vững chắc và động lực mạnh mẽ cho phát triển.
Tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết là hệ thống pháp luật phải mang tính kiến tạo, phải đi trước một bước để dẫn dắt, tháo gỡ các điểm nghẽn, tạo không gian pháp lý thông thoáng cho đổi mới sáng tạo, huy động mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm đầy đủ quyền con người, quyền công dân trong giai đoạn phát triển mới.
Toàn cảnh Diễn đàn Pháp luật 2025.
"Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, như một lời hiệu triệu cho một cuộc cải cách thể chế sâu sắc. Đây là văn kiện chiến lược, khẳng định quyết tâm chính trị cao của Đảng trong việc đổi mới toàn diện công tác xây dựng và thi hành pháp luật, với mục tiêu đưa thể chế, pháp luật thực sự trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, nền tảng vững chắc và động lực mạnh mẽ cho phát triển. Diễn đàn Pháp luật năm nay là cơ hội chia sẻ thông tin, thảo luận về những điều kiện cần thiết để hiện thực hóa Nghị quyết của Bộ Chính trị một cách thiết thực và hiệu quả nhất. Chúng ta kỳ vọng Diễn đàn sẽ kiến tạo sự đồng thuận và thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác quốc tế trong lĩnh vực pháp luật, tư pháp", Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chia sẻ.
Tại diễn đàn, dại diện phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam và Đại diện thường trú Chương trình phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam ghi nhận và đánh giá cao Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị, Nghị quyết này đã mang lại lợi ích toàn cục của quốc gia; coi trọng Nhân dân là trung tâm; nâng cao năng lực để bảo đảm thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý quốc tế, định hình trật tự pháp lý quốc tế; Đảm bảo các nguyên tắc trong xây dựng và thực thi pháp luật: không để ai bị bỏ lại phía sau, bảo đảm sự tham gia bình đẳng; tạo cơ chế đảm bảo và sự tin tưởng; dựa trên các bằng chứng; phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.
Ông Gonzalo Serrano de la Rosa - Phó Trưởng Ban hợp tác, Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam.
Trong đó, Nghị quyết 66 cũng đã chú trọng ưu tiên cải cách pháp luật bao gồm: Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống phân biệt đối xử toàn diện; Hoàn thiện pháp luật nhằm thúc đẩy quyền trẻ em; tăng cường bảo vệ khỏi bạo lực… Nghị quyết 66 đã góp phần thay đổi nhận thức của, tăng cường thúc đẩy hiệu quả, sáng tạo đổi mới để thực hiện tốt khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia.
Tới đây, dự án EU JULE giai đoạn 2 sẽ tăng cường những sáng kiến về năng lực cho cán bộ Việt Nam, đảm bảo tiếp cận công lý cho người dân; đảm bảo phát triển KT – XH, cải thiện thêm môi trường đầu tư kinh doanh cho Việt Nam… Diễn đàn pháp luật 2025 góp phần tăng cường mối quan hệ hợp tác với EU, đảm bảo chủ đề của Diễn đàn về pháp luật được thượng tôn…
Pháp luật phải đi trước, mở đường cho phát triển
Phát biểu tham luận tại Diễn đàn pháp luật năm 2025, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp Nguyễn Văn Cương chia sẻ, cùng với việc thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, phấn đấu tăng trưởng kinh tế "hai con số", công tác xây dựng THPL phải được đổi mới căn bản.
Đáp ứng yêu cầu đó, ngày 30/4/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66 về "Đổi mới công tác xây dựng và THPL đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới" đây là một Nghị quyết chuyên đề đặc biệt quan trọng với nhiều quyết sách chiến lược. Nghị quyết 66 chính là lời hiệu triệu cho một cuộc thể chế sâu sắc, nhằm xây dựng một hệ thống pháp luật hiện đại thực chất, vì nhân dân phục vụ, đồng thời tạo ra động lực bền vững cho công cuộc xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh trong thế kỷ XXI.
Các đại biểu tiến hành đối thoại thảo luận, tham luận về "Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới"
Nghị quyết 66 đặt ra mục tiêu, đến năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm cơ sở pháp lý cho hoạt động bình thường, liên tục, thông suốt của các cơ quan sau sắp xếp tổ chức bộ máy, tháo gỡ vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, mở đường cho kiến tạo phát triển, huy động mọi người dân và doanh nghiệp tham gia vào phát triển KT – XH đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.
Viện trưởng Nguyễn Văn Cương nhấn mạnh, Nghị quyết số 66 có tác động đột phá chiến lược, nhấn mạnh đổi mới toàn diện công tác xây dựng và THPL nhằm xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam hiệu quả, hiện đại, lấy người dân, DN làm trung tâm. Các tác động chính bao gồm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật thông qua các cơ chế đặc biệt và phân bổ nguồn tài chính linh hoạt hơn…
Bên cạnh những phiên họp thường kỳ của Chính phủ, Chính phủ đã duy trì các phiên họp Chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật, các phiên họp của Ban chỉ đạo Chính phủ về rà soát và tổ chức thực hiện việc xử lý vướng mắc pháp luật hàng tháng đã quyết nghị định hướng thể chế hóa, sớm đưa các chủ trương, chính sách mới của Trung ương, Nghị quyết của Bộ Chính trị, chỉ đạo của Tổng Bí thư đi vào thực tiễn cuộc sống; đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, quyết tâm đưa thể chế, pháp luật từ điểm nghẽn trở thành lợi thế cạnh tranh, xây dựng pháp luật là khâu "đột phá của đột phá", đẩy nhanh tiến độ xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhưng phải bảo đảm chất lượng, hiệu quả và đúng pháp luật. Nghị quyết 66 đã tạo ra bước đột phá chiến lược trong việc cải cách pháp luật để tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển KT – XH; đẩy nhanh tốc độ thể chế hóa các chủ trương, đường lối của TW Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tại Diễn đàn Pháp luật năm 2025, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban pháp luật - Tư pháp Quốc hội, ông Ngô Trung Thành khẳng định, với vai trò là đại biểu cơ quan cao nhất của Nhân dân, cơ quan quan quyền lực Nhà nước cao nhất của nước CHXHCN Việt Nam, Quốc hội là trung tâm trong hoàn thiện hệ thống pháp luật và giám sát việc thực hiện pháp luật.
Trong thời gian gần đây, Quốc hội đã chủ động trong công tác lập pháp với tầm nhìn chiến lược. Các luật được Quốc hội thông qua đã bám sát định hướng lập pháp, bảo đảm thể chế hoá đúng đắn, đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Quốc hội đã có bước chuyển biến lớn về đổi mới tư duy và quy trình lập pháp. Quốc hội đã sửa đổi toàn diện Luật Ban hành văn bản QPPL và ban hành Nghị quyết số 197/2025/QH151 với nhiều đổi mới quan trọng về quy trình, thẩm quyền ban hành văn bản, đầu tư cho công tác xây dựng pháp luật.
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban pháp luật - Tư pháp Quốc hội, ông Ngô Trung Thành phát biểu tham luận.
Bắt đầu từ Kỳ họp thứ 8 và đặc biệt từ Kỳ họp thứ 9, các dự án luật được Quốc hội thông qua đã thể hiện sâu sắc, rõ nét tinh thần đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, luật cơ bản chỉ quy định những vấn đề khung, những vấn đề có tính nguyên tắc, những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên thì giao cho Chính phủ, địa phương quy định để đảm bảo linh hoạt trong điều hành. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, áp dụng thực tiễn vào Việt Nam để xây dựng các quy định pháp luật phù hợp; dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm"; các chính sách lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm; triệt để cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư, kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ; chủ động tháo gỡ các rào cản pháp lý, hành chính…
Để có một hệ thống pháp luật chất lượng cao, hiện đại, tiệm cận chuẩn mực, thông lệ quốc tế, tiên tiến và phù hợp với thực tiễn Việt Nam như Nghị quyết số 66 đề ra, công tác lập pháp, giám sát thực hiện pháp luật của Quốc hội cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, nâng cao chất lượng, hiệu quả để cùng Chính phủ, các ngành, các cấp xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật "đi trước mở đường", thực sự trở thành khâu đột phá của đột phá, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong Kỷ nguyên mới…
Còn theo ông Nguyễn Khánh Ngọc, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam, để giới luật gia có điều kiện đóng góp thiết thực cho đổi mới công tác xây dựng và thi hành chính sách, pháp luật theo tinh thần Nghị quyết 66-NQ/TW, Hội Luật gia Việt Nam có một số đề xuất, kiến nghị: Đề nghị các cơ quan có thẩm quyền thiết lập cơ chế phối hợp chính thức để Hội Luật gia Việt Nam được mời tham gia thường xuyên và thực chất hơn vào Ban soạn thảo, Tổ biên tập các dự án luật, pháp lệnh, nghị định, thông tư ngay từ giai đoạn xây dựng chính sách; tham gia nhiều hơn các Hội đồng thẩm định chính sách, thẩm tra dự án luật và nghị định, thông tư;
Đồng thời, kiến nghị bổ sung quy định hiệu quả hơn để kiểm soát việc các cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu, giải trình, phản hồi các ý kiến góp ý, phản biện xã hội của Hội Luật gia Việt Nam và các tổ chức khác.
Kiến nghị Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan hữu quan bảo đảm nguồn lực tài chính và nhân lực ổn định cho hoạt động tham gia xây dựng và thi hành pháp luật của Hội; có cơ chế đãi ngộ phù hợp để thu hút luật gia giỏi tận tâm, trách nhiệm, cống hiến cho công tác xây dựng và thi hành pháp luật.
Ông Nguyễn Khánh Ngọc, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam phát biểu tham luận tại diễn đàn.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam đề nghị các tổ chức quốc tế, các cơ quan, tổ chức nước ngoài quan tâm tới hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực pháp luật, dành sự quan tâm hơn tới các tổ chức như Hội Luật gia Việt Nam.
Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục đồng hành trong quá trình đổi mới
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, để hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết 66, toàn bộ hệ thống chính trị đã vào cuộc với quyết tâm cao, cụ thể, Bộ Chính trị đã thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật do đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm là Trưởng Ban; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 140/NQ-CP với gần 50 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể; các bộ, ngành, địa phương đang tích cực triển khai với tinh thần khẩn trương, chủ động.
Mục tiêu hướng đến năm 2030, Việt Nam có hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, đồng bộ, thống nhất, minh bạch và khả thi, với cơ chế tổ chức thực hiện nghiêm minh, hiệu quả, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để Việt Nam trở thành nước đang phát triển, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, Việt Nam trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao.
Để đạt được mục tiêu đó, các cơ quan đã đồng thời thực hiện nhiều nhiệm vụ trọng tâm vừa rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật với tư duy mới, vừa xây dựng cơ chế đặt thù, linh hoạt trước mắt để khắc phục kịp thời những bất cập, hạn chế trong thực tế dồn tích nhiều năm, vừa xác định tầm nhìn dài hạn, bảo đảm tính ổn định hệ thống, tính dự báo, kiến tạo của 1 hệ thống pháp luật hiện đại, tiệm cận tầm quốc tế. Đồng thời, phải đổi mới toàn diện quy trình lập pháp, gắn với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, nâng cao chất lượng dự báo và đánh giá tác động, bảo đảm tổ chức thi hành pháp luật hiệu lực, hiệu quả; phát triển nguồn nhân lực pháp luật chất lượng cao.
Sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế là nguồn lực quý giá, giúp tiếp cận các mô hình và kinh nghiệm quốc tế có giá trị.
Tại diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh đánh giá cao sự đồng hành của các đối tác quốc tế, đặc biệt là Liên minh châu Âu, Liên hợp quốc và các quốc gia, tổ chức phát triển. Cho rằng, sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế là nguồn lực quý giá, giúp tiếp cận các mô hình và kinh nghiệm quốc tế có giá trị. Đồng thời, bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như xây dựng khung pháp lý cho trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số; hiện đại hóa công tác theo dõi thi hành pháp luật; nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ pháp luật và tăng cường đối thoại, chia sẻ thông tin.
Phát biểu bế mạc Diễn đàn pháp luật năm 2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh ghi nhận các ý kiến đóng góp tâm huyết của các đại biểu, những kinh nghiệm quý báu trong quá trình xây dựng hoàn thiện pháp luật được chia sẻ từ những dự án hợp tác quốc tế đã mang lại lợi ích thiết thực cho Việt Nam. Sau Diễn đàn này công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật còn nhiều việc phải làm. Trong thời gian tới, Việt Nam quyết tâm đổi mới và ứng dụng công nghệ số để đảm bảo việc xây dựng và thực thi pháp luật trở nên hiệu quả hơn…
"Bộ Tư pháp và các cơ quan chức năng của Việt Nam cam kết sẽ tiếp tục đồng hành trong quá trình đổi mới toàn diện này với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Đồng thời tin tưởng rằng diễn đàn hôm nay sẽ đóng góp những ý tưởng quan trọng, thiết thực cho quá trình triển khai Nghị quyết 66, đồng thời mở ra những cơ hội mới trong hợp tác giữa Việt Nam và các đối tác quốc tế", Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh khẳng định.
