Nguyệt thực toàn phần, hay còn gọi là "trăng máu". Đây là cơ hội đặc biệt để chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo của vũ trụ, và dưới đây là những lý do nên thức khuya để không bỏ lỡ hiện tượng thiên văn kỳ thú này.
Ảnh minh họa.
Thấy bóng Trái đất trên Mặt trăng: Nguyệt thực xảy ra khi Trái đất nằm giữa Mặt trời và Mặt trăng, khiến ánh sáng Mặt trời bị chắn lại.
Trong vài giờ, bóng Trái đất từ từ trùm lên Mặt trăng. Khi vào giai đoạn toàn phần, Mặt trăng sẽ chuyển sang màu đỏ gỉ sắt do ánh sáng Mặt trời khúc xạ qua khí quyển Trái đất - minh chứng sống động cho "bộ máy đồng hồ" kỳ diệu của hệ Mặt trời.
Hiện tượng ảo giác Mặt trăng: Mỗi lần trăng tròn mọc thấp, người quan sát thường thấy trăng to hơn bình thường - gọi là "ảo giác Mặt trăng". Thực tế, đây chỉ là hiệu ứng thị giác, nhưng lý giải chính xác vẫn còn là bí ẩn.
Đêm 7/9, rạng sáng 8/9, ở nhiều nơi như châu Âu sẽ thấy cả "trăng máu" lẫn "ảo giác Mặt trăng" cùng lúc - một khung cảnh hiếm hoi.
Dễ quan sát nhưng cực kỳ ngoạn mục: Không cần kính thiên văn, không cần kính lọc như nhật thực, nguyệt thực toàn phần có thể chiêm ngưỡng trực tiếp bằng mắt thường, an toàn tuyệt đối. Chỉ cần trời quang, bất cứ ai, từ trẻ nhỏ đến người chưa từng quan sát thiên văn, đều có thể thưởng thức trọn vẹn.
85% dân số thế giới cùng chiêm ngưỡng: Năm nay ước tính có tới 85% dân số toàn cầu có thể quan sát một phần hoặc toàn bộ hiện tượng này. Hãy tưởng tượng, khi bạn đang ngước nhìn "trăng máu", hàng tỉ người khác từ: Nga, Trung Quốc, Ấn Độ đến châu Phi cũng đang cùng trải nghiệm khoảnh khắc vũ trụ kỳ diệu ấy.
Trăng máu sánh đôi cùng Sao Thổ: Điểm đặc biệt của nguyệt thực lần này là sự xuất hiện của Sao Thổ ngay gần Mặt trăng, trông như một ngôi sao sáng lấp lánh.
Tùy vị trí địa lý, Sao Thổ sẽ ở bên trái hoặc bên phải "trăng máu". Đêm 8/9, hành tinh này còn tiến lại gần Mặt trăng hơn, cho bạn thêm lý do để ngắm trời đêm 2 ngày liên tiếp.
Trăng tròn cuối cùng trước ba siêu trăng: Nguyệt thực toàn phần đêm nay cũng đánh dấu lần trăng tròn cuối cùng trước ba siêu trăng liên tiếp vào tháng 10, 11 và 12/2025. Siêu trăng xảy ra khi Mặt trăng ở điểm gần Trái đất nhất trong quỹ đạo, khiến nó sáng và to hơn thường lệ. Nói cách khác, "trăng máu" đêm nay chính là khởi đầu cho chuỗi mùa trăng mãn nhãn cuối năm nay.
Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) cho biết phạm vi có thể quan sát hiện tượng nguyệt thực trải dài qua nhiều khu vực thuộc châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Đại Dương. Việt Nam thuộc khu vực có thể quan sát trọn vẹn hiện tượng này.
Đặc biệt, hiện tượng nguyệt thực có thể nhìn trực tiếp bằng mắt thường, nên người dân không cần phải có những dụng cụ chuyên dụng như kính thiên văn hay ống nhòm để quan sát hiện tượng này.
Tuy nhiên, để quan sát được nguyệt thực, yếu tố thời tiết rất quan trọng. Nếu trời có mưa, dông hoặc mây mù thì người dân không thể quan sát. Do đó để có thể quan sát được nguyệt thực trọn vẹn thì cần một bầu trời ít mây và nhìn thấy Mặt trăng.
Lưu ý người dân cần chọn nơi quan sát có góc nhìn càng rộng càng tốt, tránh việc bị ánh sáng nhân tạo như đèn đường, đèn của các tòa nhà chiếu thẳng vào mắt từ phía trên.
Ngày nay, các nhà khoa học khai thác trăng máu như một "phòng thí nghiệm tự nhiên". Khi ánh sáng Mặt Trời đi qua bầu khí quyển Trái Đất trước khi chiếu đến Mặt Trăng, các đặc điểm về bụi, hơi nước, mức độ ô nhiễm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sắc độ đỏ của Mặt Trăng.
Thời gian xem nguyệt thực toàn phần ở Việt Nam
00h30 ngày 8/9: Nguyệt thực toàn phần bắt đầu, Mặt trăng chuyển sang màu đỏ rực "trăng máu".
01h11 ngày 8/9: Thời điểm cực đại của nguyệt thực.
01h52 ngày 8/9: Nguyệt thực toàn phần kết thúc.
02h56 ngày 8/9: Nguyệt thực một phần kết thúc.
03h55 ngày 8/9: Nguyệt thực nửa tối kết thúc.
Trúc Chi (t/h Lao Động, Dân Trí, Tuổi Trẻ)
