Sáng 5/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.
Bố trí nguồn lực để di dời khẩn cấp thôn, bản nguy cơ sạt lở cao
ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị tách vấn đề thích ứng với biến đổi khí hậu thành một nội dung lớn trong mục tiêu chung, thay vì chỉ gắn với xây dựng nông thôn mới như hiện nay.
Bà phân tích, Việt Nam có đường biển dài, hai đồng bằng thấp và bây giờ hợp nhất còn 34 tỉnh (28 tỉnh có biển). Đương nhiên sẽ chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Bà chia sẻ: "Những tháng vừa qua chúng ta thấy sức tàn phá của bão lũ, có thể có những gia đình, có những vùng vừa thoát nghèo nhưng chỉ sau một trận lũ có thể trở lại nghèo". Do đó, kinh phí khắc phục hậu quả thiên tai cần được ưu tiên thích đáng.
ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (Ảnh: Media Quốc hội).
Tham gia góp ý kiến về mục tiêu cụ thể năm 2030, ông Hoàng Quốc Khánh (đoàn Lai Châu) chia sẻ trong thời gian qua, trước diễn biến phức tạp của biến đổi khí hậu, nhiều tỉnh miền núi chịu thiệt hại lớn về lũ quét, sạt lở đất, thiệt hại nặng nề về người và tài sản, hạ tầng thiết yếu, sản xuất nông nghiệp bị phá hủy nghiêm trọng.
Trong thời gian qua, theo chủ trương của Đảng và trong chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn trước đã đề cập đến vấn đề này, nhưng kết quả thực hiện còn rất hạn chế.
"Số điểm, khu vực nguy cơ sạt lở cao còn rất lớn. Đây là nhiệm vụ rất cấp bách, cần ưu tiên bố trí nguồn lực để di dời khẩn cấp thôn, bản nguy cơ sạt lở cao; bố trí đủ nguồn kinh phí để xây dựng các khu tái định cư an toàn, hạ tầng thiết yếu sinh kế bền vững cho người dân, chủ động phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại ngay từ gốc", ông Khánh nói.
Do đó, đại biểu đề nghị quy định cụ thể hơn mục tiêu về tỉ lệ thôn, bản ở vùng nguy cơ sạt lở cao được quy hoạch, sắp xếp, bố trí ổn định dân cư.
Tăng mức hỗ trợ phí đóng bảo hiểm cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số
ĐBQH Châu Quỳnh Dao (đoàn An Giang) cho rằng, trong một thời gian thực hiện chính sách về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã đạt được nhiều thành tựu đáng khích lệ. Tuy nhiên, tỉ lệ tái nghèo vẫn còn cao, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Báo cáo cũng đã chỉ ra một trong những nguyên nhân đó chính là thiên tai. Đất nước Việt Nam phải oằn mình "sáng chắn bão giông chiều ngăn nắng lửa".
ĐBQH Châu Quỳnh Dao (Ảnh: Media Quốc hội).
Đại biểu nêu, chỉ trong năm 2025, Việt Nam phải đương đầu với trên 20 loại hình thiên tai. Thiên tai dồn dập, khốc liệt, vượt mức lịch sử trên phạm vi rộng. Ngay đợt mưa lũ tại 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng vừa rồi con số thiệt hại trên 8.900 tỷ đồng.
"Mặc dù Chính phủ và cộng đồng đã thực hiện rất nhiều biện pháp phòng chống thiên tai, ứng phó nhưng cũng không thoát khỏi thảm cảnh là nhiều hộ gia đình, tài sản chắt chiu dành dụm cả một đời điện, đường, trường, trạm chỉ trong một đêm đều tan theo dòng nước. Những sinh mệnh mất đi, trong đó có những trẻ em. Như vậy, thiên tai không chỉ làm mất đi cơ sở vật chất mà làm đứt gãy cả một ước vọng về tương lai đối với những vùng chịu nhiều tổn thương nhất", bà Dao chia sẻ.
Bà cũng cho rằng, giảm nghèo bền vững phải thích ứng, tăng cường sức chống chịu của nhân dân trước thảm họa của thiên tai.
Song theo đại biểu, biện pháp tài chính đang chỉ đề cập đến vấn đề tín dụng, cho vay vốn, chưa chú ý đến công cụ tài chính rất quan trọng đó là bảo hiểm.
Đại biểu đề nghị Chính phủ, Quốc hội thực hiện một số nội dung để bảo hiểm thực sự là một công cụ bảo toàn vốn, giúp người dân tái thiết nhanh và thoát nghèo bền vững.
Cụ thể là tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý về chính sách bảo hiểm, tăng mức hỗ trợ phí đóng bảo hiểm cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, vùng nông thôn ở mức: ngân sách hỗ trợ 20 đến 50%, giống như Nhật Bản, Hàn Quốc để khuyến khích người dân tham gia.
Một điểm nữa là tích hợp bảo hiểm vào hệ sinh thái tín dụng nông nghiệp để gắn bảo hiểm tài sản với vốn vay để giảm rủi ro, hạn chế nợ xấu; phát triển bảo hiểm vi mô chi phí thấp cho người dân thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Có chính sách ưu đãi về thuế, hỗ trợ rủi ro, về chính sách cho các doanh nghiệp bảo hiểm để chung tay giúp người dân qua cơn hoạn nạn…
