Dưới sức ép từ lệnh trừng phạt của Mỹ, tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Lukoil của Nga đã đồng ý bán toàn bộ tài sản nước ngoài của mình cho Gunvor – một nhà buôn hàng hóa quốc tế có trụ sở tại Geneva, Thụy Sĩ.
Thông tin này được Lukoil công bố chính thức, đánh dấu bước đi khẩn cấp nhằm tuân thủ các biện pháp hạn chế từ phương Tây.
Theo thông cáo báo chí ngày 30/10 từ Lukoil, "các điều khoản chính của giao dịch đã được hai bên thống nhất trước đó. Công ty PJSC Lukoil đã chấp nhận đề nghị, cam kết không đàm phán với bất kỳ bên mua tiềm năng nào khác".
Giao dịch đề xuất liên quan đến 100% cổ phần của LUKOIL International GmbH (có trụ sở tại Vienna, Áo). Công ty con này được đưa ra bán do áp lực từ các lệnh trừng phạt. Các nhà phân tích tại Renaissance Capital ước tính giá trị tài sản này khoảng 3-4 tỷ USD, bao gồm cả các khoản chiết khấu.
Theo Lukoil, để hoàn tất thỏa thuận, giao dịch cần sự phê duyệt từ Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) thuộc Bộ Tài chính Mỹ, nhằm ký kết hợp đồng ràng buộc.
Các bên cũng có thể cần phê duyệt từ các cơ quan khác ở những quốc gia liên quan, và họ dự định yêu cầu OFAC gia hạn giấy phép hiện tại nếu cần thiết.
Lukoil đã công bố kế hoạch bán tài sản quốc tế, viện dẫn “các biện pháp hạn chế” từ một số quốc gia. Ảnh: 1Lurer
Lệnh trừng phạt từ Mỹ nhắm vào Lukoil và Rosneft được công bố vào ngày 22/10, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức tuyên bố hủy bỏ cuộc họp dự kiến với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Budapest.
Bộ Tài chính Mỹ cho 2 công ty Nga một tháng để kết thúc mọi giao dịch. Là nhà sản xuất dầu lớn thứ hai của Nga, Lukoil sở hữu cổ phần trong các dự án tại Azerbaijan, Kazakhstan, Uzbekistan, Iraq, Ai Cập, UAE, cũng như châu Mỹ Latinh và châu Phi.
Công ty còn sở hữu các nhà máy lọc dầu ở Bulgaria, Romania và Hà Lan, cùng mạng lưới khoảng 5.000 trạm xăng tại châu Âu. Tổng giá trị tài sản nước ngoài của Lukoil ước tính khoảng 10 tỷ USD. Chủ sở hữu chính là tỷ phú Vagit Alekperov – người giàu nhất Nga với tài sản ròng 28,7 tỷ USD.
Gunvor, bên mua tiềm năng, được đồng sáng lập năm 1997 bởi doanh nhân Thụy Điển Thorbjörn Törnqvist và tỷ phú Gennady Timchenko – một đồng minh thân cận của Tổng thống Putin.
Trong nhiều năm, Gunvor là nhà xuất khẩu dầu Nga lớn nhất và nằm trong top 3 nhà buôn dầu toàn cầu.
Sau khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014, ngay trước các lệnh trừng phạt của Mỹ, ông Timchenko đã bán cổ phần của mình cho đối tác. Tuy nhiên, Bộ Tài chính Mỹ sau đó cáo buộc rằng ông Putin "có đầu tư vào Gunvor và tiếp cận quỹ của công ty".
Lukoil đã thông báo vào ngày 28/10 về kế hoạch bán tài sản quốc tế, viện dẫn "các biện pháp hạn chế" từ một số quốc gia.
Một cựu giám đốc điều hành chia sẻ với Politico rằng động thái này có thể làm giảm doanh thu và lợi nhuận của công ty khoảng 30%, buộc Lukoil phải bán 3 nhà máy lọc dầu và khoảng một nửa số trạm xăng nước ngoài.
OFAC đặt hạn chót ngày 21/11 cho Lukoil kết thúc hoạt động ở nước ngoài, nếu không sẽ đối mặt với hình phạt nặng nề.
Washington cũng cho các công ty toàn cầu một tháng để chấm dứt giao dịch với Lukoil và Rosneft, nếu không sẽ chịu trừng phạt thứ cấp, chặn tiếp cận ngân hàng, nhà buôn và bảo hiểm Mỹ.
Lukoil khẳng định sẽ tuân thủ và có thể xin gia hạn để duy trì hoạt động ở nước ngoài.
Ông Putin mô tả các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với Rosneft và Lukoil là một "hành động không thân thiện" nhưng hạ thấp tác động của động thái này đối với nền kinh tế Nga. Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố nước này đã phát triển "miễn dịch mạnh mẽ" trước các biện pháp trừng phạt.
Trong khi đó, Bloomberg đưa tin các nhà máy lọc dầu Ấn Độ dự kiến ngừng nhập khẩu dầu Nga, còn Anh đã trừng phạt Lukoil và Rosneft từ ngày 15/10 vì hỗ trợ Moscow lách lệnh cấm.
Động thái bán tài sản của Lukoil phản ánh áp lực ngày càng tăng lên các "ông lớn" năng lượng Nga giữa bối cảnh xung đột Ukraine leo thang, buộc họ phải tái cấu trúc để tránh sụp đổ tài chính.
Minh Đức (Theo Kyiv Post, Politico)
