Khi cô nàng mùa hè đỏng đảnh chưa kịp rời đi, còn vương những tà áo nắng gây bức người, thì là lúc các giáo viên phải quay lại trường lớp để chuẩn bị cho một kỳ học mới. Thời điểm này, ngoài làm các công tác chuyên môn, dọn dẹp khuôn viên,… thì các cô phải kiêm nhiệm thêm chuyện phổ cập
Khóc cười với chuyện phổ cập giáo dục thời 4.0
Dù thông tin đã cập nhật, nhưng các giáo viên vẫn phải đến từng nhà để "phổ cập giáo dục".
Nói thì chẳng ai tin, nhưng thực tế thời điểm này rất nhiều giáo viên mầm non, tiểu học, đang phải đến tận hộ gia đình với yêu cầu là "không được bỏ sót đối tượng phổ cập". Cả thôn xóm gần trăm hộ mà chỉ giao cho 2 giáo viên, cực chẳng đã các cô phải chia nhau ra để làm. Thế nhưng, ban ngày người dân đi làm, các cô phải đến vào buổi đêm. Thậm chí có những nhà đi 2 – 3 lần mới gặp được chủ hộ. Thông tin cung cấp sai, dữ liệu không trùng khớp, quay lại cập nhật tiếp.
Đồng bằng đã như vậy, ở vùng núi còn khổ trăm bề. Tôi từng theo chân nhóm giáo viên đến nhà học sinh vào đầu năm học tại xã biên giới Mỹ Lý, tỉnh Nghệ An. Vùng đất mà mỗi bản cách nhau chỉ vài chục cây nhưng đi hết cả buổi bởi toàn đồi núi, một bên là vực thẳm, một bên là vách đá dựng đứng. Đến nhà, toàn trẻ con chưa biết chữ và người già không thể nhớ ngày sinh của con cháu. Vì vậy, đoàn phải chờ đến đêm khi bố mẹ đi rẫy trở về.
Có số liệu về lập danh sách, ghi sổ điểm, đối chiếu với những số liệu năm trước, giữa các thôn xóm… rồi báo cáo cho giáo viên phụ trách chuyên phổ cập của trường. Nhiều khi làm ngày không kịp thì đêm về vẫn phải vật vã với những số liệu ấy. Nhiều cô trêu đùa nhau, dạy học có thể lơ là bởi không ai biết, nhưng phổ cập lại không thể sai vì bị cấp trên kiểm tra, đối chiếu thường xuyên.

Yêu cầu không được bỏ sót đối tượng phổ cập.
Nếu chỉ có thế cũng chẳng có gì đáng nói. Các thầy cô làm xong đưa lên các nhóm kín đối chiếu; in ấn, photocoppy, chuyển sang viết tay… Thông tin cá nhân (từ tên họ, ngày sinh, CCCD, số điện thoại) cứ thế lộ lọt khắp nơi, có nguy cơ rất cao rơi vào tay kẻ xấu. Khi bị lừa đảo, mọi người hỏi nhau: Tại sao bọn lừa đảo nó biết tuốt tông ty họ hàng nhà mình? Nó biết chủ hộ công tác ở đâu, thân phụ bao nhiêu tuổi, con cái học lớp mấy, số điện thoại để liên lạc.
Thời đại 4.0, thời đại công nghệ số, mọi dữ liệu của công dân, hộ gia đình… nhà chức trách đều có trong tay.
Năm 2020, việc cập nhật thông tin căn cước công dân (CCCD) được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Công an, tập trung vào việc cấp CCCD gắn chip thay thế cho Chứng minh nhân dân (CMND) và CCCD mã vạch. Việc cập nhật thông tin này nhằm mục đích kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, phục vụ công tác quản lý dân cư và cải cách hành chính.
Đặc biệt, hiện nay, trẻ em đều được cấp mã định danh cá nhân ngay khi đăng ký khai sinh. Vậy tại sao nhà trường, phòng, sở, bộ… vẫn để giáo viên đến từng nhà lấy thông tin cá nhân của cả gia đình họ.
Với cách làm "phổ cập giáo dục" như hiện nay, ai sẽ chịu trách nhiệm, nếu những dữ liệu cá nhân này bị lộ lọt, bị rơi vào tay kẻ xấu?
Song song với sự phát triển của công nghệ, cuộc "cách mạng giáo dục" cũng đang diễn ra mạnh mẽ. Giáo dục thay đổi trong nhiều thế kỷ, từ phạm vi kiến thức tới mô hình và không gian học tập. Thế nhưng, trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0, các giáo viên vẫn đang phải làm phương pháp thủ công, vừa tốn thời gian, vừa không đảm bảo thông tin.
Nên chăng, ngành giáo dục phải tự "cách mạng" từ cách làm "phổ cập giáo dục"?
* Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả