Tóp mỡ hay mỡ rán là món ăn dân dã của người Việt từ xa xưa. Khi chưa có dầu thực vật, các gia đình thường mua miếng thịt mỡ về rán, nước mỡ để xào nấu, còn phần tóp để ăn.
Những miếng tóp mỡ rán giòn tan, vàng ruộm chấm cùng với mắm là món ăn vặt đứa trẻ nào cũng thích. Ngày nay, khi điều kiện kinh tế đủ đầy, tóp mỡ thành đặc sản nổi tiếng, không chỉ ngon và lạ miệng mà còn gợi nhớ một thời gian khó.
Từ món ăn "cứu đói", giờ đây cùng với nhu cầu của khách và tay nghề của người làm, tóp mỡ trở nên ngon và dễ ăn, không ngấy, kích thích vị giác.
Trên chợ mạng và các cửa hàng thực phẩm sạch, các sản phẩm tóp mỡ được rao bán nhiều, giá đắt đỏ. Nhiều người nghe giá xong còn giật mình, không nghĩ món ăn nhà nghèo ngày xưa nay lại đắt đến thế, còn rất đắt hàng.
Theo đó, tóp mỡ tẩm gia vị có giá từ 250.000-400.000 đồng/kg. Có những loại đặt làm từ lợn sạch còn có giá tới hơn 500.000 đồng/kg.
Vừa đặt 1kg tóp mỡ rim tỏi ớt lá chanh với giá 350.000 đồng, bạn Hoài Thương (ở Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: "Mình biết tới món này vì có một người bạn gửi tặng. Lúc đầu mang ra cả nhà chê, chồng thì sợ béo không đụng vào. Nhưng sau khi thử, mình thực sự bị bất ngờ, từng miếng tóp róc mỡ, vàng ruộm được tẩm với gia vị rất vừa miệng và kích thích vị giác nữa. Sau đó, mình tìm địa chỉ uy tín trên chợ mạng để thỉnh thoảng đặt ăn. Tối đi làm về, 2 vợ chồng mang ra kèm với cốc bia lạnh thì tuyệt vời".
Được biết, tóp mỡ tẩm gia vị được đóng túi zip, có loại 2 lạng, 3 lạng, 4 lạng, khách bảo quản trong tủ mát có thể để được cả tháng. Thịt được chọn để làm tóp mỡ là thịt ba chỉ hoặc phần thịt có 50% nạc, 50% mỡ để giảm độ ngấy.
Một tiểu thương ở Triều Khúc, Hà Nội chia sẻ với VietNamNet, chị thường xuyên làm tóp mỡ ba chỉ để bán cho khách. Tóp mỡ nhà chị được đảm bảo hàng mới mỗi ngày, thịt lợn ba chỉ mua ở những hàng thịt được kiểm định rõ ràng trước khi bán. Vì thế, chưa có mẻ tóp mỡ nào bị hôi, chỉ cần mở túi tóp mỡ ra là thơm phức và có thể đưa vào miệng nếm luôn.
Tiểu thương này chia sẻ, tóp mỡ nhà chị ra mẻ nào là được khách hàng mua hết. “Tóp nhà mình được làm từ thịt ba chỉ trung hòa được độ béo với tỷ lệ mỡ nạc là 50:50. Do đó, khi ăn sẽ không có cảm giác ngấy, không béo mà lại không bị cháy khét, khô như thịt nạc. Nói chung ăn món này rất vừa miệng”, chị nói.
Ngoài ăn trực tiếp, tóp mỡ ba chỉ còn chế biến được với nhiều món ăn khác nhau. Tóp mỡ có thể chưng với cà chua ăn cùng rau sống, cuốn bánh tráng, trộn gỏi dưa leo, mồng cua, mắm ớt, nước tương ớt, kho bầu và đặc biệt là nhậu, ăn vặt, ăn cơm... Thậm chí, nhiều khách hàng nhà chị mua tóp mỡ để tặng người thân, bạn bè hoặc mang theo khi đi du lịch trong và ngoài nước.
Tiểu thương này cũng tiết lộ, tóp mỡ nhà chị được làm hoàn toàn bằng thịt ba chỉ, không pha trộn và đảm bảo ngon, sạch. Giá 1 kg tóp ba chỉ tùy theo thời điểm thịt lợn lên hoặc xuống được bán với giá 400.000-450.000 đồng. Riêng loại tóp mỡ đặc biệt có giá 600.000 đồng/kg.
“Để làm được 1kg tóp mỡ mất rất nhiều thời gian. Ngoài việc phải cẩn thận, kỹ lưỡng từng khâu một từ cách chọn thịt, cách thái còn phải chú ý nhiều đến cách rán phải kỹ công hơn nhằm đảm bảo độ giòn, thơm, ngậy mà không đắng”, chị khẳng định.
Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng mua sỉ và mua lẻ, nhà chị làm nhiều loại tóp mỡ: Tóp mỡ heo quay giòn 320.000 đồng/kg; tóp mỡ heo quay dẻo 320.000 đồng/kg; tóp mỡ ba rọi tỏi ớt 380.000 đồng/kg; tóp mỡ nạc 340.000 đồng/kg; tóp mỡ kho xả ớt 320.000 đồng/kg. Riêng tóp mỡ ba chỉ nạc loại đặc biệt là 640.000 đồng/kg.
Ngoài loại thông thường, tóp mỡ còn được ép thành món bánh lạ, gọi là bánh tóp mỡ heo quay, heo quay tóp mỡ ép giòn. Chiếc bánh này có màu vàng đậm, giòn rụm, ăn có vị mằn mặn, thơm ngon, hấp dẫn.
Miếng bánh tóp mỡ được đóng túi cẩn thận, khách mua về có thể ăn được luôn. Muốn ngon hơn, nhiều người còn hâm nóng hoặc quay lại bằng lò vi sóng.
Chị Ngọc (người bán bánh tóp mỡ trên chợ mạng) cho biết bánh tóp mỡ có loại giòn, loại dẻo, tùy sở thích của từng người, mỗi bánh có trọng lượng 250g hoặc 300g.
Bánh tóp mỡ được bán với giá khoảng 120.000 đồng/chiếc loại 250g. Như vậy, 1kg bánh tóp mỡ có giá lên tới 480.000 đồng/kg, nhưng vì ngon và lạ nên loại bánh này rất được ưa chuộng.
"Bánh tóp mỡ chấm với muối tiêu là chuẩn vị nhất. Nhiều khách ở các tỉnh thành cũng đặt mua để ăn hoặc làm quà tặng cho đồng nghiệp, người thân. Nghe tên bánh tóp mỡ cứ ngỡ sẽ ngấy và khó ăn, nhưng nếu ai đã từng thưởng thức thì sẽ nghiện món này", chị Ngọc chia sẻ với Tri thức & Cuộc sống.
Minh Hoa (t/h)
