Khu gian Vân Canh - Phước Lãnh bị sạt lở nghiêm trọng khi cơn bão số 13 đi qua với chiều dài bị trôi khoảng 75m, sâu tới 9m… tạo cảnh đường ray "treo lơ lửng" và tê liệt tuyến đường sắt Bắc-Nam
Chiều nay (15/12), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) tổ chức Hội nghị Công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; ứng phó sự cố và cứu nạn trong lĩnh vực đường sắt.
Thông tin tại hội nghị, ông Hoàng Gia Khánh, Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, năm 2025 bão lũ, mưa lớn đã ảnh hưởng trực tiếp và gây thiệt hại nặng nề tới kết cấu hạ tầng đường sắt và hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhiều vị trí kết cấu hạ tầng bị hư hỏng, gây ách tắc chính tuyến, buộc Tổng công ty phải dừng chạy tàu, tổ chức sửa chữa khẩn cấp và chuyển tải hành khách.
Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) tổ chức Hội nghị Công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai; ứng phó sự cố và cứu nạn trong lĩnh vực đường sắt - Ảnh: VGP/PT
Công bố tình huống khẩn cấp do hạ tầng hư hỏng nghiêm trọng
Cuối tháng 11/2025, bão số 13 (Kalmaegi) vào tháng 11/2025 đã gây sạt lở nghiêm trọng tuyến đường sắt Bắc-Nam, đặc biệt khu vực từ Km1136+850 - Km1136+925 khu gian Vân Canh - Phước Lãnh bị sạt lở nghiêm trọng nhất với chiều dài bị trôi khoảng 75m, sâu tới 9m… tạo cảnh đường ray "treo lơ lửng" và tê liệt giao thông tàu hỏa nhiều ngày, khiến hàng ngàn hành khách phải chuyển tải bằng đường bộ, trước khi được khắc phục và thông tuyến vào ngày 10/11/2025.
"Để khắc phục sự cố nghiêm trọng này, ngành đường sắt đã huy động hơn 300 cán bộ, công nhân viên cùng nhiều máy móc làm việc liên tục ngày đêm để có thể khơi thông lại tuyến đường sắt quốc gia sau 4 ngày xảy ra sạt lở", ông Hoàng Gia Khánh thông tin.
Ga Yên Bái, ga Văn Phú nước ngập đỉnh ray, lầu thông tin Yên Bái ngập trên 1m, nhiều vị trí sạt taluy dương, đất lấp mặt ray...
Trước đó, bão số 9 (bão Ragasa), bão số 10 (bão Bualoi) và hoàn lưu bão cũng gây mưa to kéo dài, các ga Yên Bái, ga Văn Phú nước ngập đỉnh ray, lầu thông tin Yên Bái ngập trên 1m, nhiều vị trí sạt taluy dương, đất lấp mặt ray...
Ngày 5/12/2025, Bộ Xây dựng đã có Quyết định số 2242/QĐ-BXD công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM.
Ngày 9/10, tại khu vực xã Trung Giã, TP Hà Nội, nước lũ cuốn trôi toàn bộ nền đường sắt, uy hiếp an toàn chạy tàu tại Km16+700 - Km18+250 tuyến đường sắt Đông Anh - Quán Triều.
Ngày 26/10, ảnh hưởng của cơn bão số 12 và hoàn lưu sau bão gây mưa to làm sạt lở taluy dương, đất đá tràn lấp mặt ray, trôi nền đá và gây ngập lụt kéo dài tại khu gian Văn Xá - Huế.
Ngày 6/11, ảnh hưởng cơn bão số 13 tại các tỉnh từ Quảng Ngãi tới Phú Yên (nay là tỉnh Đắk Lắk) làm nhiều tuyến đường sắt bị hư hỏng, gián đoạn chạy tàu.
Thiệt hại hơn 700 tỷ đồng về hạ tầng, vận tải
Ông Trần Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc VNR cho biết, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam luôn coi trọng công tác xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai, thống kê các điểm xung yếu trên mạng lưới đường sắt quốc gia để kiểm tra, sửa chữa, gia cố trước mùa mưa. Vì vậy, ngay khi xảy ra sự cố do bão, lũ, ảnh hưởng đến hạ tầng, vận tải, các đơn vị đường sắt đã chủ động, ứng phó nhanh, hiệu quả. Nhiều tình huống khẩn cấp đã được xử lý kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản, duy trì hoạt động vận tải cơ bản được thông suốt, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến hành khách.
VNR ước tính tổng kinh phí để khắc phục hạ tầng hơn 585 tỷ đồng, trong đó: Kinh phí cứu chữa bước 1 dự kiến hơn 138 tỷ đồng; Kinh phí cứu chữa khẩn cấp dự kiến khoảng 447 tỷ đồng.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão và các đợt mưa lớn kéo dài, đã gây thiệt hại nặng nề đến kết cấu hạ tầng đường sắt trên các tuyến đường sắt, nhiều vị trí bị hư hỏng trôi toàn bộ nền đường, trôi nền đá, biến dạng kiến trúc tầng trên, phải phong tỏa khu gian để tổ chức cứu chữa....
VNR ước tính tổng kinh phí để khắc phục hạ tầng hơn 585 tỷ đồng, trong đó: Kinh phí cứu chữa bước 1 dự kiến hơn 138 tỷ đồng; Kinh phí cứu chữa khẩn cấp dự kiến khoảng 447 tỷ đồng.
Về vận tải, ước tính thiệt hại khoảng 186,9 tỷ đồng. Trong đó: Thiệt hại do phải dừng chạy 121 đoàn tàu khách, 117 đoàn tàu hàng, tổ chức chuyển tải 8.454 lượt hành khách, chuyển tải hàng hóa bằng đường bộ, phục vụ 45.205 suất ăn miễn phí, hoàn trả 39.000 vé tàu. Thiệt hại doanh thu vận tải ngừng chạy tàu 74 tỷ đồng; hư hỏng đầu máy, toa xe 2,12 tỷ đồng.
Doanh thu vận tải sụt giảm thêm khoảng 5 tỷ đồng/ngày do phải hạn chế tốc độ chạy tàu qua khu vực hư hỏng, làm giảm năng lực thông qua; ước tính sụt giảm khoảng 100 tỷ đồng doanh thu trong khoảng 20 ngày.
Tổng Công ty ĐSVN kiến nghị cấp có thẩm quyền ưu tiên bố trí kinh phí để thực hiện ngay các công trình khẩn cấp để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM
Trước tình hình này, Tổng Công ty ĐSVN kiến nghị Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính báo cáo cấp có thẩm quyền điều chỉnh mức phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt xuống còn 2%, áp dụng cho giai đoạn năm 2026-2030 để giảm bớt khó khăn tài chính cho doanh nghiệp, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh, giữ nguồn hàng, phục hồi doanh thu.
VNR cũng kiến nghị cấp có thẩm quyền ưu tiên bố trí kinh phí để thực hiện ngay các công trình khẩn cấp để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM đoạn đi qua các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa và Lâm Đồng.
Đồng thời kiến nghị Cục Đường sắt Việt Nam khẩn trương ban bố Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp về thiên tai để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông nhằm đảm bảo an toàn giao thông đường sắt lâu dài.
Về lâu dài, để công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó sự cố và cứu nạn trong lĩnh vực đường sắt được kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại, theo ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty ĐSVN, tới đây ngành đường sắt cần triển khai quyết liệt theo phương châm "Chuẩn bị đầy đủ - Ứng phó kiên cường - Khắc phục khẩn trương - Chạy tàu hiệu quả". Trong đó, cần đẩy mạnh ứng dụng KHCN, cơ giới hóa, AI, số hóa, giúp thông tin truyền thông kịp thời, chính xác; đảm bảo an toàn, giảm sức lao động, tăng năng suất.
Vận hành băng tải đá, diễn tập lấp hố sụt, khắc phục hư hỏng đường sắt
Xuất phát từ thực tế những vụ sạt lở nghiêm trọng vừa qua của ngành đường sắt, Chủ tịch HĐTV Đặng Sỹ Mạnh đã chỉ đạo Công ty CP Xe lửa Gia Lâm chế tạo, lắp đặt hệ thống băng tải đá phục vụ công tác cứu chữa, khắc phục hậu quả do bão lũ gây ra, cũng như công tác sửa chữa thường xuyên kết cấu hạ tầng đường sắt.
"Khi xảy ra sụt đường, việc đầu tiên phải thăm dò hiện trường, lên phương án lấp đường và dự kiến thời gian khắc phục xong. Trong thực tế hiện nay, các điểm sụt không có địa hình thuận lợi đưa máy móc vào thi công mà chủ yếu sử dụng nhân công, đưa từng viên đá hộc vào để lấp hố sụt. Cách làm thủ công này năng suất thấp, mất thời gian và nguy cơ đe dọa an toàn lao động do phải dùng goòng bàn, di chuyển trên đường sắt. Vì vậy, băng tải đá sẽ là bước đưa thêm thiết bị, cơ giới hóa vào công tác khắc phục, sửa chữa đường sắt", Chủ tịch Đặng Sỹ Mạnh thông tin.
Tuy nhiên, việc chế tạo và diễn tập thử nghiệm mới là bước đầu. Để khẳng định được sản phẩm "made in Việt Nam", ông Mạnh đề nghị các kĩ sư cần tiếp tục hiệu chỉnh để tăng độ cứng vững, lắp đặt nhanh, vận hành hiệu quả để có thể áp dụng rộng rãi, không chỉ trong cứu chữa, khắc phục hậu quả do bão lũ, mà còn trong bảo trì, sửa chữa đường sắt, nhằm giảm sức người và tăng tính an toàn trong thi công", ông Mạnh đề nghị.
Được biết, sau khi chế tạo và diễn tập thử nghiệm cho thấy, băng tải hoạt động ổn định, cơ bản đáp ứng được yêu cầu. Việc sử dụng hệ thống băng tải đá có ưu điểm: Tăng năng suất lao động, giảm thời gian ứng cứu, cứu chữa trong thi công đường sắt; Có khả năng cơ động, linh hoạt trong vận chuyển thiết bị; Tháo, lắp nhanh chóng, dễ dàng tại chân công trình.
Phan Trang
