Trong cái group ấy, mấy hôm nay chúng tôi hỏi han nhau, lo lắng cho các bạn Thái Nguyên, bàn cách tiếp tế, cách chia sẻ với các bạn. Nhưng các bạn Thái Nguyên có trong nhóm im lặng.
Chúng tôi biết họ đang thức, đang vật lộn với nước lũ lên, đang thấp thỏm trên mái nhà, đang đi giúp dân, hoặc chính họ đang gặp nguy hiểm.
Họ im lặng bởi đơn giản, điện cúp, sóng điện thoại, wifi, không có. Đêm thì đen như thế, nước mênh mông như thế. Những nóc nhà im lìm, những hình người lờ mờ, đêm thăm thẳm, đêm vô tận...
Nhiều khu dân cư ở Thái Nguyên bị nước lũ cô lập. Ảnh: MXH.
Tin tức liên tục đổ về. Trong đó: "4 người chết, 2 mất tích, 200.000 ngôi nhà ở Thái Nguyên ngập lụt, khẩn cấp chống tràn đê Hà Châu". Không chỉ Thái Nguyên, nhiều tỉnh khác: Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Ninh... cũng ngập. VTV "chào buổi sáng" cũng đưa tin tại hiện trường Bắc Ninh lúc 2h sáng ngày 9/10, mọi người đang dùng bao cát tôn cao đê, và nước đã mấp mé mặt đê. Hơn 10.000 hộ dân phải di dời nhà cửa đến nơi an toàn, hơn 1.800 hộ dân bị cô lập do mưa lũ. Nhiều câu chuyện cảm động, những người dân tình nguyện lên hộ đê suốt đêm. Dân hầu như cả đêm không ngủ canh lũ. Có chị nói, em lên đê xem thế nào, thấy mọi người đang chuyển bao cát hộ đê, thế là ở lại làm luôn, suốt đêm. Lạng Sơn thì: "Ngập lụt lịch sử, người dân trèo lên mái nhà, tháo chạy lên núi chờ cứu". Cảm động nhất là clip mấy trai Hà Nội, vác xuồng lên Thái Nguyên cứu dân. Ông cháu nhà kia chèo thuyền đi mua thuốc hạ sốt cho cháu nhỏ, thuyền lật, bám vào được mái tôn và ở đấy... 18 tiếng. Xuồng không vào được vì mắc dây điện, các bạn này ném áo phao lên mái nhà, rồi một bạn, cận lòi ra, tên Bùi Tùng, lấy dây thừng quấn vào mình rồi bơi vào đưa mẹ trẻ lên xuồng. Ông bơi ra sau. 18 tiếng, đói và lạnh, và họ đã sống.
Nhóm của bạn này có ba bốn người gì đấy đã cứu được mấy chục người. Hôm nay nhiều thuyền "chuyên nghiệp" với những người chèo chuyên nghiệp, chủ yếu là nữ, ở Chùa Hương, sẽ lên Thái Nguyên cứu người. Họ phải bốc thuyền lên các xe tải lớn để chở lên. Nhiều khách sạn, nhà nghỉ ở Thái Nguyên chưa bị nước vào, mở cửa đón... khách, gồm những người bị lút nhà và những người nơi khác lên cứu nạn, tất nhiên là miễn phí. Hàng vạn suất ăn được chuyển đến những nơi ngập nước. Tất nhiên không phải dễ, vẫn có chỗ nhận nhiều nhưng có nơi cả ngày nhịn đói. Các bạn ở Báo Thái Nguyên tôi quen, tìm được thùng mì hết hạn từ... năm ngoái, và họ qua bữa bằng những gói mì ấy. Họ ở lại phòng làm việc vì không về được, nước lút đầu người. Và có vụ này rất thương: "Hiệu trưởng bị lũ cuốn tử vong tại Thái Nguyên"...
Một vị lãnh đạo tỉnh Gia Lai cho biết, tỉnh đang kết nối để đưa anh em y tế đi hỗ trợ khẩn cấp Thái Nguyên và Cao Bằng. Gồm nhân lực, vật lực, nhất là túi thuốc và xử lý nước để uống. Quan điểm là đi giúp một cách thực sự, không làm màu, không phiền hà. Một lãnh đạo MTTQVN Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, ngay ngày đầu tiên đã chuyển 7 tỷ cho tỉnh Thái Nguyên cứu trợ bà con... Mọi người đang hướng về phía ấy. Có một báo thống kê đến hôm qua đây: "Hai cơn bão làm 80 người chết và mất tích, thiệt hại hàng chục nghìn tỉ đồng".
Tất nhiên bên cạnh đấy là lực lượng chuyên nghiệp của quân đội và công an. Tin các báo cho biết, quân đội đã điều trực thăng và hơn 30.000 bộ đội cùng hàng nghìn tàu xuồng, phương tiện cứu hộ cứu trợ vùng lụt. Rồi công an, tại chỗ có, lực lượng cứu hộ cứu nạn chuyên nghiệp có. Mỗi lực lượng sử dụng hết thế mạnh để cứu dân.
Ngay sau khi vừa bế mạc hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 13, trưa ngày 8/10, thủ tướng Phạm Minh Chính và bộ trưởng quốc phòng, đại tướng Phan Văn Giang, đã lên vùng lũ kiểm tra tình hình và thăm bà con. Hình ảnh 2 ông và đoàn tùy tùng lội nước lõm bõm đến với bà con đã gây xúc động mạnh trong dân chúng.
Nhà thơ Nguyễn Thúy Quỳnh, chủ tịch hội Văn học Nghệ thuật Thái Nguyên, tranh thủ lúc có sóng, có điện, lại "ngoi" lên Facebook thông báo tin tức và "điều phối" công việc, đây là bản tin mới nhất của chị: "Theo thông tin từ đ/c Đạt, Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc xã Văn Lăng, các xóm Tân Yên, Trung Thành, Phố Hích (thuộc khu vực xã Hoà Bình, huyện Đồng Hỷ cũ nay thuộc xã Văn Lăng mới) hiện nay bị ảnh hưởng nặng nhất. Trong đó xóm Tân Yên là gần như không kịp trở tay vì lũ dâng lên trong đêm, bà con chỉ kịp chạy lên đồi thoát thân còn lại tài sản đã bị lũ cuốn trôi. Tổng số hộ cần giúp đỡ là 500 hộ. Sáng nay mình đã vận động 2 đoàn từ Hà Nội và Bắc Kạn chuyển hàng cứu trợ vào Văn Lăng. Hai đoàn đều nhận lời. Văn Lăng là xã năm ngoái bị ảnh hưởng bão Yagi, Hội Nhà văn Việt Nam đã ủng hộ kịp thời 2 tấn gạo, trao trong đêm". Hôm qua thì chị "lên" xin ủng hộ chỗ nghỉ cho lực lượng cứu hộ tình nguyện...
Và hôm nay, theo tôi biết, rất nhiều chuyến xe từ nhiều tỉnh thành đã xuất phát chở hàng, nhu yếu phẩm thiết yếu tới với bà con vùng lũ.
Dân ta là thế, tinh thần tương thân tương ái ấy, chả ai bảo ai, cứ có hoạn nạn khó khăn là bùng lên, tự phát nhưng trật tự. Bên cạnh kênh Mặt trận Tổ quốc Việt Nam bằng chuyển khoản, thì các chuyến hàng ăm ắp yêu thương lầm lũi đường xa chia sẻ khó khăn với bà con bị ngập lụt.
Hậu quả của bão lũ sẽ rất nặng nề, và dài lâu. Bởi nước rút đi kéo theo rất nhiều tài sản. Đô thị thì tài sản, những tủ lạnh, ti vi, xe cộ, đồ đạc... Nông thôn thì gia súc, rau màu, lúa ngô khoai sắn, tức là lương thực..., giờ trắng tay sau nhiều năm tích cóp...
Nước ta, hầu như năm nào cũng bị thiên tai gây họa, năm lớn năm nhỏ. Nhưng như các cụ dạy: "Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây", và với tinh thần tương thân tương ái vốn sẵn có trong từng người, tin rằng, mọi việc sẽ nhanh chóng trở lại như cũ, dẫu những vết thương không dễ lành.
Trước mắt, chúng ta hy vọng những đêm không ngủ phía ấy sẽ chấm dứt.
Hy vọng mãnh liệt.
* Bài viết thể hiện quan điểm tác giả!
