Đường dây này đã tồn tại tới 4 năm, và khi bị bắt thì đã thu giữ được gần 10 tấn thuốc giả và nguyên liệu để làm thuốc giả.
Và, điều này mới kinh. Đối tượng bọn này nhắm tới là nhóm người cao tuổi có nhu cầu mua, sử dụng các loại thuốc có tác dụng chữa bệnh về xương khớp, đau nhức, tê bại với giá thành rẻ, phù hợp với thu nhập của người già.
Và dân ta, như chúng tôi có lần đề cập, là rất thích... tự chữa bệnh, hoặc giao cho các quầy thuốc chữa bệnh cho mình. Cứ nhức mỏi hắt hơi sổ mũi đau bụng tới sốt cảm thương hàn giang mai lậu... vân vân là ra hiệu thuốc. Và các nhân viên bán thuốc, chúng tôi cũng thử liệt kê, rất ít dược sĩ đại học, đa phần là sơ cấp, may mắn có trung cấp, chỉ cần nghe người mua kể bệnh là kê thuốc.
Ngay cái cách dùng chữ, dân ta cũng nói... ngược, khiến cho lộn tùng phèo lên, thay vì bác sĩ khám cho chúng ta thì chúng ta đi... khám bác sĩ.
Vào hiệu thuốc khai bệnh hoặc... ra lệnh: cho liều thuốc đau bụng chẳng hạn, các "dược sĩ" bán thuốc thoăn thoắt chọn thuốc rồi nắn nót ghi từng loại thuốc: sáng 2v, chiều 4v, tối 5v, vân vân... hầu như không có tên thuốc, à có, tên là thuốc sáng 2 viên chiều 4 viên đấy...
Trong khi vào bệnh viện nhé, bác sĩ xịn nhé, vẫn phải khám, làm các công đoạn chẩn đoán đủ loại chụp chiếu xét nghiệm rồi mới kết luận, cho thuốc, đây cứ khai khơi khơi rồi người bán thuốc cấp thuốc như bác sĩ, lâu nay quen như thế rồi.
Bên cạnh đó, bọn làm thuốc giả lợi dụng sơ hở trong quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh dược phẩm tại các quầy thuốc, nhà thuốc.
Cách đây mấy ngày, một phụ nữ ở thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh, chú ý là thị xã chứ không phải địa phương hẻo lánh nào cả, tới một quầy thuốc trong thị xã mua thuốc khi thấy mình có các trị các triệu chứng: ho, có đờm, sổ mũi, ớn lạnh. Mua xong uống tại quầy, sau 15 phút thì tử vong. Chưa cần điều tra xem thuốc được chị này mua và uống là thật hay giả, thì cái sự tới quầy thuốc khai bệnh rồi người bán thuốc tự kê thuốc bán cho bệnh nhân uống là nó đã rất phản y khoa rồi. Phản y khoa nhưng lại... hợp tập tính dân ta. Bởi cũng từng có chuyện, mượn đơn của nhau mua thuốc khi thấy có triệu chứng giống nhau.
Còn rất nhiều trường hợp nữa...
Và những kẻ táng tận lương tâm kia khai thác đúng cái tâm lý kỳ lạ này, "sản xuất thuốc" để phục vụ số "bệnh nhân đặc biệt" kể trên.
Mấy năm trước, nước ta rộ lên vụ có một ổ nhóm sản xuất thuốc ung thư từ... than tre. Là cái công ty Vinaca bị phát hiện sản xuất loại "thần dược" từ than tre, và trước đó thì nó từng được nhận giải thưởng, vinh danh trong chương trình Top 10 thương hiệu hàng đầu Việt Nam, và gương mặt doanh nhân tiêu biểu Việt Nam. Tôi từng rùng mình khi thấy ảnh và clip các "công nhân dược" sản xuất thuốc ung thư mà đen nhẻm, đen sì sì từ đầu tới chân ngồi vào bao, đóng gói loại thuốc mà được quảng cáo vừa là mỹ phẩm, vừa là thực phẩm chức năng và có cả chức năng chữa bệnh, trong đấy có bệnh ung thư, loại bệnh mà giờ ở nước ta ai chưa biết thì là... sự lạ. Xem và không thể tưởng tượng nó lại xảy ra ở thế kỷ... 21, bởi nó hết sức rị mọ, u mê, phản khoa học, đầy chất lừa đảo, lừa đảo một cách thô sơ, hết sức vớ vẩn, hết sức buồn cười, hết sức tàn nhẫn, nhưng, nó đã tồn tại, đã có chi nhánh, đã bán được khá nhiều, và có... giải thưởng nữa. Vụ này, tổng giám đốc công ty Vinaca lĩnh 22 năm tù vì sản xuất thuốc giả, và trước đó thì như đã nói, Vinaca được cấp chứng nhận "Top 10 thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ tốt nhất Việt Nam năm 2017".
Giờ đến cái ổ nhóm làm thuốc giả này.
Một tờ báo cho biết: "Sau khi đầu tư dây chuyền, máy móc sản xuất, nhóm bị can này đặt mua các nguyên liệu là dược phẩm, dược liệu, thảo mộc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thuê nhân công trộn và nghiền thành bột, sử dụng máy đóng thành viên nang, ép vỉ, đóng gói thành phẩm thuốc giả rồi bán ra thị trường qua các kênh phân phối.
Theo Công an tỉnh Thanh Hóa, thủ đoạn mà các bị can sử dụng là đối với loại thuốc chữa bệnh về xương khớp, nhóm này không làm giả sản phẩm có sẵn đang lưu hành trên thị trường mà tự đặt ra tên thuốc và tên công ty sản xuất thuốc có trụ sở ở... nước ngoài. Từ đó rất dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, nên sẵn sàng bỏ tiền mua thuốc chữa bệnh giả".
Bên cạnh đó, nhiều thuốc kháng sinh đang lưu hành phổ biến trên thị trường nông thôn cũng bị bị làm giả như Tetracyclin, Clorocid...
Rất nhiều thuốc dành cho người già như Phong tê nhức Bạch Xà Vương, Nhức khớp tê bại hoàn, Tọa cốt thiên ma thống phong hoàn, Tuyết liên thiên ma bảo khớp hoàn, Phong tê nhức Hổ Cốt Hoàn, Đa xoang mũi, Viên vai cổ, Thoái hóa tọa cốt đơn, Thoái hóa nhức khớp hoàn vân vân rất xủng xoảng lẫn lộn Hán Việt, biến thuốc giả của họ như một ma trận, mà chả cứ người già, người ở nông thôn mới hoa mắt. Tôi nhớ có lần mình cũng bị đau vai gáy, trong nhà có tới ba người làm nghề y, nhưng ngoài việc ra bệnh viện để... khám bác sĩ, nghe lời khuyên của bạn bè, những người đã... đi trước trong việc đau vai gáy, cũng len lén ra hiệu thuốc thửa mấy hộp. Rồi sau nó khỏi lúc nào không biết, người nhà tôi bảo, là nhờ bác sĩ đấy, nhưng hồi ấy, trong tôi vẫn lợn cợn niềm tin: có cả thuốc tôi mua.
Giờ thấy trong lổn nhổn tên thuốc giả này có cả viên vai cổ, bèn thở hắt ra, may là nó mới tồn tại có... 4 năm, mà tôi bị đau vai gáy gần 10 năm rồi, tức mua và dùng thuốc này từ thời ấy. Lạy trời cho cái thuốc tôi uống thời ấy là thuốc thật.
Rõ ràng là, với tội phạm này, chúng sẽ tận dụng mọi kẽ hở để phạm tội, kể cả khi chúng chui xuống hầm sâu để sản xuất, tức kín bưng, chả có kẽ hở nào. Sáng tôi ngồi cà phê với mấy ông bạn, có ông cười khà khà nói: chính bọn này chúng học Mác kỹ nhất. Ông ấy từng nói mà một thời chúng ta đều học: "Được 100% lợi nhuận thì nó chà đạp lên mọi luật lệ của loài người, được 300% thì không có tội ác nào nó không dám phạm dù có nguy cơ treo cổ"...
Nhưng qua các vụ này, về mặt quản lý xã hội, chúng ta cũng cần phải có cơ chế hết sức chặt chẽ để không những thuốc giả, sữa giả tung hoành như thế, mà tất cả mọi thứ thuốc muốn mua đều phải có đơn của bác sĩ, phải để bác sĩ khám bệnh chứ không phải người bán thuốc, và thậm chí là, bệnh nhân "khám bác sĩ".
Được biết ở các bệnh viện tiêu chuẩn, bên cạnh bác sĩ phòng khám và điều trị, còn phải có dược sĩ lâm sàng, đơn giản là họ có nhiệm vụ phản biện đơn của bác sĩ về thuốc trước khi phát hành.
Ở ta, thất nghiệp, chả biết làm gì, được đền bù ít tiền, bèn... mở hiệu thuốc. Không phải tất cả, nhưng có. Còn tất cả là, mua thuốc không cần đơn bác sĩ.
Và sau cái vụ sữa kia, giờ thì cả xã hội và các cơ quan đang tìm xem, ai, cơ quan nào là người quản lý mà để họ tung hoành thế. Ngay bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội cũng phải đặt câu hỏi trên nghị trường: qua báo chí thì thấy Bộ Công Thương nói không thuộc đối tượng quản lý của Bộ này, sữa có vi chất dinh dưỡng là do Bộ Y tế quản lý. Bộ Y tế lại nói việc này liên quan đến hậu kiểm. "Như vậy thì văn bản pháp luật có "lỗ hổng" hay không?", bà Hải đặt câu hỏi?
Câu hỏi về sữa cũng có thể áp vào thuốc giả. Và nói luôn, thuốc giả nguy hiểm hơn rất nhiều sữa giả. Sữa giả có thể... chết từ từ, chứ thuốc giả có thể khiến người ta... chết ngay.
Và như thế, cái tội làm thuốc giả là hết sức độc ác, hết sức táng tận lương tâm, hết sức đáng... kịch khung...
* Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả
