Sự kiện được tổ chức ở quy mô cấp tỉnh, song sẽ có nhiều hoạt động được phối hợp với các bộ, ngành trung ương và tỉnh, thành phố trên cả nước, qua đó thể hiện sâu sắc ý nghĩa “hội tụ - về nguồn” của lễ hội. Bên cạnh phần lễ với các nghi thức trang nghiêm, thành kính tại Lễ giỗ Quốc tổ Lạc Long Quân và dâng hương tưởng niệm Tổ mẫu Âu Cơ; Lễ giỗ tổ Hùng Vương và dâng hoa tại bức phù điêu “Bác Hồ nói chuyện với Đại đoàn quân tiên phong”…, Giỗ tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng năm nay gắn với “Tuần lễ di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh”, do tỉnh Phú Thọ và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức.
Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng là biểu hiện cụ thể nhất của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, thể hiện sự gắn bó của cộng đồng, khẳng định dân tộc Việt Nam có chung một cội nguồn, cả nước cùng tôn thờ một vị Vua Tổ. Thờ cúng Hùng Vương không phân biệt huyết thống, dòng họ, không phân chia địa lý, vùng miền, dân tộc điều đó làm nên giá trị cốt lõi của văn hóa Việt Nam, làm nên sức mạnh khối đoàn kết dân tộc. Có lẽ trên thế giới chưa có nơi nào cả nước lại có tín ngưỡng thờ tổ tiên chung như dân tộc Việt Nam.
Phần hội diễn ra với hơn 20 hoạt động. Điểm nhấn là Tuần lễ di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh diễn ra ngày 21/4 tại quảng trường Hùng Vương - thành phố Việt Trì, do UBND tỉnh Phú Thọ và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp tổ chức và hội thảo quốc tế “Diễn đàn du lịch, văn hóa, di sản và sự phát triển bền vững Việt Nam” do Hội Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) và UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức.
Tuần lễ diễn ra dưới hình thức liên hoan giao lưu, trình diễn, qua đó tôn vinh, quảng bá, nâng cao hiểu biết, trách nhiệm về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong cộng đồng. Tham gia tuần lễ là 15 tỉnh, thành phố đang nắm giữ các di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh, tiêu biểu như: Nhã nhạc Cung đình Huế; Dân ca quan họ Bắc Ninh; Nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ; Hát ví - dặm Nghệ Tĩnh; Nghi lễ và trò chơi kéo co; Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu tam phủ; Hát xoan Phú Thọ...
Trong khuôn khổ các sự kiện kỷ niệm Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng 2023, còn có các hoạt động: Thi bơi chải và trình diễn ván chèo đứng trên hồ Công viên Văn Lang, Giải bóng đá Cúp Hùng Vương, Giải bóng chuyền các đội mạnh toàn quốc tranh cúp Hùng Vương, Giải đua xe đạp phong trào các câu lạc bộ Việt Trì mở rộng, Hội chợ Du lịch Tây Bắc năm 2023, Hội chợ triển lãm thương mại công thương vùng Đông Bắc - Phú Thọ năm 2023, Hội trại văn hóa và Liên hoan văn nghệ quần chúng phục vụ Giỗ Tổ Hùng Vương, Liên hoan Văn hóa ẩm thực đất Tổ.
Bên cạnh đó là Hội thi gói nấu bánh chưng, giã bánh dày phục vụ giỗ tổ Hùng Vương, Lễ hội áo dài trẻ em Việt Nam “Hướng về nguồn cội”, trình diễn trang phục áo dài dân tộc.
Đặc biệt, trong suốt thời gian diễn ra giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội Đền Hùng 2023, Ban tổ chức sẽ duy trì các trưng bày, triển lãm về văn hóa vùng đất Tổ, như: Triển lãm “Di sản văn hóa, du lịch các vùng kinh đô Việt Nam”, trưng bày tư liệu, hiện vật về lễ hội và tín ngưỡng thời đại Hùng Vương, triển lãm ảnh nghệ thuật với chủ đề “Quê hương, con người Phú Thọ”, trình diễn đâm đuống, đánh trống đồng, hát Xoan, múa rối nước, tổ chức các đoàn tour trải nghiệm “Hành trình du lịch sắc màu trung du”…
Kim Thoa