Khoảng 13h ngày 5/2/2025, người dân phát hiện thi thể một thai nhi tại khu vực bãi đất trống thuộc phường Tây Thạnh, quận Tân Phú (TP Hồ Chí Minh) và lập tức trình báo chính quyền. Nhận được tin báo, Công an quận Tân Phú đã có mặt để thu thập thông tin, đưa thi thể về nhà xác và khẩn trương điều tra vụ việc. Đáng chú ý, hai người thực hiện hành vi này là một đôi học sinh tuổi vị thành niên học lớp 9. Hiện tại, gia đình của hai học sinh trên đang phối hợp với cơ quan chức năng để tiến hành các thủ tục hỏa táng và hỗ trợ công tác điều tra.
Vụ việc trẻ vị thành niên mang thai, sinh con không phải là trường hợp cá biệt, mà là thực trạng đáng báo động. Đây cũng là nỗi lo của hầu hết các bậc cha mẹ có con ở lứa tuổi này. Thực tế, trên mạng xã hội, nhiều cô bé, cậu bé tuổi ô mai đã sử dụng các trang cá nhân như facebook, TikTok để thoải mái đăng tải những hình ảnh ôm ấp, hôn môi nhau như “chuyện bình thường”. Phần bình luận có không ít bạn bè đồng trang lứa vào cổ vũ. Đã có không ít phụ huynh phát hoảng, lên mạng xã hội hoặc liên hệ bác sĩ tâm lý để tìm ra phương pháp “xử lý” câu chuyện yêu sớm của con mình.
Một trong những hậu quả khiến cha mẹ lo lắng khi con yêu sớm chính là con “vượt rào”, quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên, thậm chí để lại hậu quả mang thai ngoài ý muốn. Ở lứa tuổi này, khi quan hệ tình dục sớm, các em thường không có kinh nghiệm, kiến thức để bảo vệ an toàn cho bản thân, dẫn đến hậu quả mang thai ngoài ý muốn. Theo ông Lê Thanh Dũng, Cục trưởng Cục Dân số tại Việt Nam, số liệu mới đây cho thấy, tỷ suất sinh con ở phụ nữ độ tuổi vị thành niên (từ 15-19 tuổi) là khá cao. Trên toàn quốc, con số ghi nhận là 42 trẻ sinh ra sống/1.000 phụ nữ; cao nhất là ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (115 trẻ) và Tây Nguyên (76 trẻ).
Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), năm 2022, Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ phá thai vị thành niên cao nhất thế giới với khoảng 300.000 ca/năm. Trong số này 30% là phụ nữ từ 15-19 tuổi, với 70% là học sinh, sinh viên. Nghiên cứu của Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em (Bộ Y tế) cũng cho biết, tỉ lệ phá thai ở Việt Nam trong 10 năm trở lại đây mặc dù có giảm, nhưng tỉ lệ nạo phá thai ở trẻ vị thành niên, thanh niên lại có dấu hiệu gia tăng, chiếm hơn 20% các trường hợp phá thai. Trẻ vị thành niên mang thai và phá thai có xu hướng ngày càng tăng trở thành vấn đề nhức nhối được toàn xã hội quan tâm.
Một điều đáng lo ngại nữa là trẻ thường giấu bố mẹ tự đi nạo hút thai ở những cơ sở y tế không an toàn, không đủ điều kiện thực hiện thủ thuật này. Thậm chí, nhiều em còn tự ý mua thuốc, học cách phá thai tại nhà, gây ra những biến chứng hậu sản nguy hiểm. Điển hình vào tháng 8/2024, một thiếu nữ mang thai 20 tuần tuổi ở Đồng Nai đã tự ý lên Google tìm hiểu rồi mua thuốc phá thai tại nhà. Nạn nhân đã bị sốc nhiễm trùng và được Bệnh viện Từ Dũ, TP Hồ Chí Minh cứu sống. Hay đầu tháng 1/2024, một nữ bệnh nhân đã bị sốc do băng huyết do tự ý phá thai tại nhà. Bệnh viện Sản nhi tỉnh Quảng Ninh đã huy động nhân viên y tế và các tình nguyện viên hiến máu cấp cứu kịp thời nữ bệnh nhân.
Theo Tiến sĩ giáo dục Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, việc tìm hiểu về giới tính là nhu cầu sinh lý cần thiết và bình thường của trẻ vị thành niên. Ở tuổi dậy thì, trẻ sẽ còn trải qua cảm giác khó điều khiển được cơ thể của mình trong hoàn cảnh quá gần gũi, dễ bị kích thích về tình dục. Không những thế, ảnh hưởng của mạng xã hội với nhiều nội dung thông tin về tình yêu, tình dục… khơi dậy tính tò mò và muốn khám phá của trẻ. Do đó, cha mẹ cần giúp con biết hậu quả có thể xảy ra khi quan hệ tình dục sớm như với trẻ em gái có thể mang thai sớm, bệnh tật, nam giới có thể sẽ vướng vào lao lý… Cha mẹ cũng cần giải thích cho con về giá trị của bản thân và sức khoẻ. Con cần biết sinh ra một em bé, trách nhiệm của người làm cha, làm mẹ rất lớn để suy nghĩ thật kĩ trước khi có quan hệ tình dục với bạn khác giới.
Đồng quan điểm, luật sư Nguyễn Hưng, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho rằng, bên cạnh đẩy mạnh giáo dục giới tính cho trẻ em, các cơ quan chức năng, trường học cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật, trong đó nhấn mạnh những quy định xử phạt hành vi xâm hại tình dục trẻ em đối với lứa tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt là thông qua việc đưa tin các phiên toà và hình phạt nghiêm khắc đối với các bị cáo. Qua đó, nam giới, trong đó có trẻ em trai có thể nhận thức về mức độ nghiêm trọng của hành vi giao cấu với người dưới 16 tuổi, từ đó có hành vi ứng xử đúng mực trong tình yêu.
Thạc sĩ Hoàng Tú Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số (CCIHP) nhận định, để có thể tận dụng nguồn thông tin từ phim ảnh hiệu quả, cha mẹ cần trang bị cho con các kỹ năng về tìm kiếm, sàng lọc thông tin trước, cùng với con xác định các giá trị sống, đặc biệt là các giá trị liên quan tới các vấn đề giới tính và thỉnh thoảng cùng kiểm tra lại các giá trị này. Với thời đại 4.0, con cái có thể tự tìm kiến thức mà không cần học từ cha mẹ. Sự cởi mở về vấn đề giới tính, sự quan tâm và tôn trọng với các giá trị của con là thứ con cần ở cha mẹ…
